Με αφορμή την συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας στην οποία θα συζητηθεί το θέμα του σχεδιαζόμενου φωτοβολταϊκού σταθμού στην Αετοράχη Ελασσόνας, η επιτροπή κατοίκων Αετορράχης και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αετοράχης καλούν τους χωριανούς και φίλους του χωριού σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στα γραφεία της Περιφέρειας Λάρισας επί της οδού Καλλισθένους 7 & Θεοφράστου, την Τετάρτη 16 Μαρτίου ώρα 4.30μμ,
Παραθέτουμε τα γεγονότα που αφορούν στα σχέδια κατασκευής του εν λόγω φωτοβολταϊκού σταθμού (φ/σ) ισχύος 36 MW σε έκταση περίπου 1.100 στρεμμάτων στο χωριό Αετορράχη του δήμου Ελασσόνας και το οποίο σε πρώτη φάση έχει αδειοδοτηθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.
Η εξέλιξη αυτή έχει προκαλέσει αφενός έκπληξη και αφετέρου εύλογα ισχυρό κύμα αντίδρασης και αγανάκτησης των κατοίκων της Αετορράχης αλλά και των παρακείμενων οικισμών της περιοχής λόγω ότι ο σχεδιαζόμενος φ/σ έχει τις ακόλουθες επιπτώσεις:
Φυσικό περιβάλλον
- επιτρέπει την καταστροφή εκατοντάδων αυτοφυών δέντρων (>600 δέντρα) που έχουν αναπτυχθεί στην έκταση που σχεδιάζεται ο φ/σ, όπως πεύκα, μελικοκιές, άγριες αχλαδιές, συκιές, μουριές, κορομηλιές κ.α. και προκαλεί περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην εν γένει βιοποικιλότητα λόγω των εργασιών εκχέρσωσης, περίφραξης και συνοδών έργων που θα γίνουν, παραβιάζοντας την ΚΥΑ 49828/2008 (ΦΕΚ 2464/03.12.2008) και το άρθρο 2 του εγκεκριμένου ΓΠΣ υπ’ αριθμ. 1131/54072 (ΦΕΚ 201/04.06.2013) που αφορά τις Περιοχές Ειδικής Προστασίας (ΠΕΠ 2),
- προκαλεί περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην εν γένει βιοποικιλότητα λόγω των εργασιών εκχέρσωσης, περίφραξης και συνοδών έργων που θα γίνουν. Αποκόπτει επίσης τη μετακίνηση της άγριας πανίδας από την περιοχή Natura Ελασσόνας που θα συνορεύει τον φ/σ, προς το πευκοδάσος έκτασης περίπου 700 στρεμμάτων, διαταράσσοντας περαιτέρω το οικοσύστημα της ευρύτερης περιοχής,
- περιορίζει την πρόσβαση στο πευκοδάσος, σε ορεινά μονοπάτια προς την κορυφή αλλά και στις παρυφές του βουνού που χρησιμοποιείται από τους κατοίκους, επισκέπτες και περιηγητές άλλων περιοχών λόγω της φυσικής ομορφιάς του και της τοποθεσίας του (έντονη κλίση, θέαση όλης της πεδιάδας επαρχίας Ελασσόνας και του Ολύμπου).
Δάσος – Τοπογραφία – Μορφολογία
- δημιουργεί σοβαρό ζήτημα αύξησης περιστατικών πλημμύρας. Πιο συγκεκριμένα, σε έντονες βροχοπτώσεις, τα όμβρια ύδατα που κατεβαίνουν από το βουνό (η Αετορράχη βρίσκεται στις παρυφές του) ακολουθούν τη φυσική ροή των χειμάρρων και ρεμάτων που ξεκινούν από τις πλαγιές του και εκτονώνονται στα ρέματα που διατρέχουν την ανατολική και δυτική πλευρά του χωριού. Κατά τη πρόσφατη ιστορία (1990 έως σήμερα), παρατηρήθηκαν αρκετά περιστατικά πλημμυρών στο χωριό, με μεγάλες ποσότητες νερού και φερτών υλικών (ξύλα και πέτρες) να διατρέχουν όλο το χωριό με σημαντικότατες καταστροφές στις υποδομές του, (δρόμους, φράκτες, δίκτυα ΟΚΩ, ΔΕΗ κ.α.) καθώς και σε καλλιέργειες και οικίες. Για τον λόγο αυτό, οι αρμόδιες Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου Ελασσόνας, σε τακτά χρονικά διαστήματα επιτηρούν και προχωρούν σε καθαρισμό της φυσικής κοίτης των χειμάρρων, αλλά και στη διάνοιξη τους εάν απαιτηθεί. Επισημαίνουμε επίσης ότι ακόμα και με τις προληπτικές ενέργειες και τα μέτρα που λαμβάνει ο Δήμος, υπάρχουν χρονιές, όπου λόγω των έντονων βροχοπτώσεων, μεγάλοι όγκοι νερού και φερτών υλικών που κατεβαίνουν από τις πλαγιές του βουνό, πάλι διατρέχουν το χωριό. Η έκταση που περιγράφεται στην αίτηση για την εγκατάσταση του φ/σ, διατρέχεται από 7 χειμάρρους και ρέματα που ξεκινούν από το βουνό, όπως αυτά εμφανίζονται στο εγκεκριμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) υπ’ αριθμ. 1131/54072 βάσει ΦΕΚ 201/04.06.2013 και τα οποία προστατεύονται από την κείμενη νομοθεσία (ΦΕΚ 4258/14.04.2014, ΦΕΚ 4782/09.03.2021). Οι εγκαταστάσεις (π.χ. τσιμεντένιες βάσεις των φωτοβολταϊκών, περιφράξεις, επιχωματώσεις) του εν λόγω έργου, θα ανακόπτουν και θα διακόπτουν εγκάρσια τη φυσική ροή των βρόχινων νερών, με φυσική συνέπεια να πλημμυρίζουν το χωριό, να καταστρέφουν τις περιουσίες των κατοίκων και ενδεχομένως να προκαλέσουν απώλεια ανθρώπινων ζωών,
- καταλαμβάνει την έκταση που σκοπίμως είχε αφεθεί ελεύθερη από τους κατοίκους στις δενδροφυτεύσεις που έγιναν σε συνεργασία με την αρμόδια Δασική Υπηρεσία κατά τη δεκαετία 1950, αφενός για κτηνοτροφικούς λόγους και αφετέρου για σκοπούς παθητικής πυροπροστασίας,
- αλλάζει τα μορφολογικά και τοπογραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής λόγω των εκτεταμένων και σημαντικών εργασιών διαμόρφωσης της χερσαίας έκτασης και των χωματουργικών εργασιών που θα απαιτηθούν να γίνουν εξαιτίας των έντονων κλίσεων του εδάφους (διακύμανση κατά μήκος κλίσης έκτασης: από 20% έως και 40%),
- καταλαμβάνει μέρος δασικής έκτασης, όπως αυτή εμφανίζεται στον επικαιροποιημένο αναρτημένο Δασικό Χάρτη του 2021 στην ιστοσελίδα του Ελληνικού Κτηματολογίου (https://gis.ktimanet.gr/gis/forestsuspension),
Αρχαιολογικοί χώροι – Θρησκευτικοί χώροι
- αποκόπτει ή/και περιορίζει την πρόσβαση στα δύο σπήλαια που έχουν ανακηρυχθεί «…τοπία εξαίρετου φυσικού κάλλους…» και τα οποία κατόπιν επικοινωνίας με την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας βορείου Ελλάδας παραμένουν ακόμη ανεξερεύνητα, δεν είναι γνωστή η πλήρη έκτασή τους, δεν έχουν αξιοποιηθεί,
- επηρεάζει τον φυσικό και ιστορικό χαρακτήρα του περιβάλλοντος χώρου σε ανακηρυγμένα τοπικά αρχαιολογικά μνημεία, όπως τα ερείπια της βυζαντινής μονής Αγίου Γεωργίου, που χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα,
- αποκόπτει ή/και περιορίζει την πρόσβαση στην πρώην λατομική περιοχή, η οποία αποτελεί ιστορικό χώρο για την ευρύτερη περιοχή,
- ο οικισμός και γενικότερα οι εκτάσεις πέριξ αυτού, βρίσκονται εντός της περιοχής που έλαβαν χώρα ιστορικά γεγονότα στο όρος και στον κάμπο της Μελούνας από τα χρόνια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, της συνοριακής γραμμής του Ελληνικού κράτους με αυτή, τοποθεσίες που διεξήχθησαν οι πόλεμοι του 1897 και του 1912 και στις οποίες εντοπίζονται νεότερα μνημεία όπως: καρόδρομος, μονοπάτια συνόρων, πολεμικές θέσεις, υδραγωγείο, φυλάκια, πηγάδια, όπως επίσης και διάφορες κατασκευές του Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ένα ανεξερεύνητο σπήλαιο,
Εν κατακλείδι και εφόσον υλοποιηθούν όλοι οι σχεδιαζόμενοι φ/σ, το χωριό της Αετορράχης θα έχει περικυκλωθεί και οι κάτοικοι της θα έχουν οπτική όχληση (ανατολικά, βόρεια και δυτικά) από συνολικά 5 φ/σ, γεγονός ίσως μοναδικό και παγκόσμια αρνητική πρωτοτυπία, μετατρέποντάς το σε «χωριό ηλιακών συλλεκτών» και κάνοντας τη ζωή των κατοίκων σε αυτό ανυπόφορη.
Οικονομική δραστηριότητα
- εκμηδενίζει τις εκτάσεις βόσκησης για δεκαπέντε (15) εντόπιες κτηνοτροφικές επιχειρήσεις συνολικά 5.970 αιγοπροβάτων και 356 βοοειδών που δραστηριοποιούνται για δεκαετίες στην περιοχή και παράγουν την πρώτη ύλη για τη φημισμένη και διεθνώς αναγνωρισμένη φέτα Π.Ο.Π. Ελασσόνας,
Ανθρωπογενές περιβάλλον – Πολεοδομικά και Κοινωνικά χαρακτηριστικά
- δημιουργεί έντονη οπτική όχληση λόγω εγγύτητας με το χωριό, η οποία δεν μπορεί να αποφευχθεί και υποβαθμίζει / αλλοιώνει την αισθητική του τοπίου λόγω των κατασκευαστικών και οικοδομικών έργων που θα γίνουν και λόγω ότι η αδειοδοτημένη έκταση προσεγγίζει έως και τα 150 μέτρα από τα όρια του οικισμού,
- σε επαφή με τα όρια του οικισμού και σε εκτάσεις γύρω από αυτόν, σχεδιάζεται η κατασκευή συνολικά πέντε (5) φ/σ συνολικής παραγόμενης ισχύος 506ΜW. Ο συνολικός σχεδιασμός, διαμορφώνει μία υπερσυγκέντρωση στην περιοχή και συνιστά άναρχη άτυπη βιομηχανική συγκέντρωση, η οποία θα προκαλέσει σοβαρή υποβάθμιση του περιβάλλοντος καθώς και επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία των κατοίκων της Αετορράχης και των γύρω οικισμών,
Χρήση έκτασης
- αναιρεί τις πράξεις διανομής της εν λόγω έκτασης στους κατοίκους για δική τους χρήση με αποφάσεις κατά τα έτη 1928, 1934 και 1964 μέσω της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων και του τότε Υπουργείου Γεωργίας, στο πλαίσιο ανταλλαγής πληθυσμών και περιουσιών,
Σε αυτό το σημείο, δεν μπορεί να παραλειφθεί ότι η αδειοδοτηθείσα περιοχή είναι ακατάλληλη για φ/σ λόγω: α) σκίασης της από ορεινό όγκο, β) βορειοδυτικού προσανατολισμού, γ) έλευσης της ηλιακής ακτινοβολίας περίπου 2 ώρες μετά την ανατολή του ηλίου και δ) μη επίπεδης μορφολογίας. Εν κατακλείδι και εφόσον υλοποιηθούν όλοι οι σχεδιαζόμενοι φ/σ, το χωριό της Αετοράχης θα έχει περικυκλωθεί και οι κάτοικοι της θα έχουν οπτική όχληση (ανατολικά, βόρεια και δυτικά) από συνολικά 5 φ/σ, γεγονός ίσως μοναδικό και παγκόσμια αρνητική πρωτοτυπία, μετατρέποντάς το σε «χωριό ηλιακών συλλεκτών» και κάνοντας τη ζωή των κατοίκων σε αυτό ανυπόφορη.
Ολοκληρώνοντας, θα θέλαμε να καταστίσουμε σαφές ότι το παρόν δελτίο δεν πρέπει να ερμηνευθεί ως ενέργεια μιας κλειστής κοινωνίας που δεν θέλει την ανάπτυξη των ΑΠΕ στην περιοχή της, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Ασφαλώς και γνωρίζουμε ότι οι ΑΠΕ αποτελούν ένα βασικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η οποία αποτελεί τη σημαντικότερη απειλή για τον πλανήτη μας σήμερα. Ωστόσο, η χωρίς πολιτική χωροθέτησης τους στην ύπαιθρο έχει σοβαρές επιπτώσεις για τους τοπικούς πληθυσμούς και το φυσικό περιβάλλον. Η εγκατάσταση φ/σ στην Αετορράχη είναι μία χαρακτηριστική περίπτωση βίαιης διατάραξης της ζωής και των δραστηριοτήτων των κατοίκων του χωριού (οικονομικές, κοινωνικές) παραβιάζοντας ρητά τα οριζόμενα στο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ περί «αρμονικής ένταξής τους στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον», καταπάτησης των δικαιωμάτων τους και με αρνητικές επιπτώσεις περιβαλλοντικού και πολιτιστικού χαρακτήρα.
Για τους ανωτέρω λόγους η Επιτροπή Κατοίκων Αετορράχης έχει ήδη επικοινωνήσει μέσω επιστολών αλλά και συναντήσεις με όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες και τοπικούς φορείς (Δήμος Ελασσόνας, Περιφέρεια Θεσσαλίας, Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας, Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, βουλευτές ΠΕ Λάρισας), ώστε να μεταφέρει τις σοβαρές ενστάσεις των κατοίκων και κτηνοτρόφων, τις επιπτώσεις στην περιοχή και να ζητήσει σε αυτή φάση την απόρριψη της αίτησης παραχώρησης της έκτασης στην εταιρεία που έχει αδειοδοτηθεί αλλά και την απόρριψη της άδειας εγκατάστασης στον εν λόγω χώρο.
Παραμένουμε σε εγρήγορση και αναμένουμε τη θετική ανταπόκριση των τοπικών αρχών και αρμόδιων υπηρεσιών στο δίκαιο αίτημά μας.
Φωτογραφίες περιοχής που σχεδιάζεται ο φωτοβολταϊκός σταθμός
Αεροφωτογραφία αδειοδοτημένων φωτοβολταϊκών σταθμών στην ευρύτερη περιοχή
Αντίκτυπο (τύπος περίφραξης και μελλοντικό τοπίο)
Για όλους τους προαναφερόμενους λόγους, εμείς οι κάτοικοι του οικισμού της Αετορράχης:
ΔΕΝ επιτρέπουμε την καταστροφή του οικισμού μας και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος γύρω από αυτό από τους φωτοβολταϊκούς σταθμούς που σχεδιάζονται σε επαφή με τις οικίες μας.
Έχουμε ευθύνη και υποχρέωση, απέναντι στους πρόσφυγες προγόνους μας από τον Εύξεινο Πόντο οι οποίοι με πολύ κόπο και μόχθο κατάφεραν να αναγεννήσουν πάλι το εγκαταλελειμμένο ιστορικό Βελέσνικο, να το διαφυλάξουμε και φροντίσουμε ώστε να το παραδώσουμε ακέραιο και όρθιο στις επόμενες γενιές.
Η αδιαφορία, απάθεια, αδράνεια και εγκατάλειψη των αρμόδιων κρατικών και τοπικών υπηρεσιών, αποδεικνύεται για πολλοστή φορά ότι είναι οι αιτίες καταστροφής των πολιτισμικών μας αγαθών και των πανέμορφων και πολύτιμων χωριών του τόπου μας.
Όλοι πρέπει να γίνουμε ενεργοί πολίτες και να βρούμε τρόπους να αντισταθούμε. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να διασώσουμε την πολιτισμική κληρονομιά του τόπου μας, το βιός μας και να περισώσουμε αυτά που κτίσαμε με το μεροκάματο.
Δεν δικαιολογείται κανείς να μένει αδιάφορος!
