Γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1905 από πατέρα Σμυρνιό και μητέρα Κωνσταντινουπολίτισα και ο ξεριζωμός τον έφερε στη Θεσσαλονίκη. Πνεύμα ανήσυχο και φίλος του αθλητισμού ο Βασίλης Κατεβαίνης, δεν άργησε να βρει το δρόμο του.
Μετά την πρώτη περίοδο της έλευσης των προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής και τη διαδικασία εγκατάστασής τους και το βηματισμό τους στη νέα ζωή που άρχιζαν, ο αθλητισμός, πεδίο που οι Μικρασιάτες κουβαλούσαν πλούσια εμπειρία και κουλτούρα, άρχιζε να “ανθίζει” έστω και κάτω από δύσκολες συνθήκες.
Μπορεί η πολυετής πολεμική περιπέτεια της Ελλάδας (βαλκανικοί πόλεμοι, Α΄Παγκόσμιος, εκστρατεία της Κριμαίας το 1919, Μικρασιατική εκστρατεία) αλλά και το παγκόσμιο οικονομικό κραχ που κυοφορούνταν και τελικά εκδηλώθηκε το 1929, να τοποθετούσαν άλλες προτεραιότητες ψηλά στην ατζέντα της επιβίωσης, αλλά ο αθλητισμός από τα ωραιότερα “δεύτερα” πράγματα στη ζωή, δεν υποχώρησε, αντίθετα έγινε διέξοδος.
Φθινόπωρο του 1928 ξεκινά η θεσμική διαδικασία με το πρακτικό ίδρυσης, ακολουθεί το Μάρτη του 1929 η κατάθεση στο πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης του καταστατικού και στις 16/3/1929 γεννιέται ο Ποδοσφαιρικός Όμιλος Προφήτου Ηλιού (ΠΟΠΗ) ο πρόγονος του σημερινού ΠΑΟΔ.
Τα πρώτα χρόνια, όπως και πολλά σωματεία της εποχής διάγει βίον “ανεπίσημο”, δηλαδή δεν αγωνίζεται σε πρωταθλήματα, αλλά δίνει φιλικούς αγώνες και συμμετέχει σε τουρνουά, ενώ παράλληλα αναπτύσσει και κοινωνική δράση με συνεστιάσεις, εκδρομές, κλπ. Συχνά οι συνθέσεις στους άτυπους αγώνες είναι “ρευστές” υπό την έννοια ότι λαμβάνουν μέρος και παίκτες σωματείων που συμμετέχουν σε επίσημες διοργανώσεις.
Χρονιά ορόσημο είναι το 1938 όταν δημιουργήθηκε η μαρμάρινη πλατεία στο Διοικητήριο, που όπως καταγράφουν στις μαρτυρίες τους γενιές και γενιές Θεσσαλονικιών ήταν η “αλάνα” της περιοχής, ή όπως τη βάφτισαν αργότερα το “Μαρακανά”.
Ήταν ένας από τους χώρους που ο Βασίλης Κατεβαίνης και οι συνεργάτες του, έκαναν “σκάουτινγκ” και ανακάλυπταν φοβερούς πιτσιρικάδες που τους έγραφαν μετά στην ομάδα. Το στέκι της ομάδας ήταν το καφενείο “Χελμός” στο οποίο υπήρχε και χώρος αποθήκευσης – φύλαξης αθλητικού υλικού της ομάδας.
Ήρθε η κατοχή και ο ΠΟΠΗ μετονομάζεται σε Αθλητική Ένωση Διοικητηρίου (ΑΕΔ) και αν και οι συνθήκες είχαν οδηγήσει σε παύση λειτουργίας πάρα πολλά σωματεία, συνεχίζει τη δράση του, δίνοντας διέξοδο και σε αθλητές σωματείων που δεν λειτουργούσαν.
Ήταν άλλη μία νίκη ενάντια στους κατακτητές, αφού ούτε η πείνα ούτε οι κακουχίες, μπόρεσαν να κάμψουν το ηθικό μιας γενιάς με τσαγανό, που είχε ήδη στην πλάτη της το Μικρασιατικό ξεριζωμό. Η ΑΕΔ δίνει αγώνες την περίοδο 1941 – 1945, αναδεικνύει παίκτες που αργότερα στελεχώνουν τον ΠΑΟΚ, τον Άρη, τον Ηρακλή και αρκετά άλλα σωματεία, έχει στις τάξεις της τον Πάνο Μάρκοβιτς, μετέπειτα παίκτη του ΠΑΟΚ και ομοσπονδιακό προπονητή.
Μετά τον πόλεμο αλλάζει πάλι όνομα και γίνεται Ποδοσφαιρική Αθλητική Ένωση Διοικητηρίου (ΠΑΕΔ) και μπαίνει στα τοπικά πρωταθλήματα της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Μακεδονίας Θράκης.
Η μεταπολεμική γενιά μαζί με τον Κατεβαίνη, βγάζει στελέχη όπως ο Γρηγόρης Φωτιάδης γεννηθείς το 1930 από γονείς πρόσφυγες που “βγήκε” από την μαρμάρινη πλατεία και έπαιξε σε ΠΑΟΔ, Θερμαϊκό και Σιδηροδρομικούς με δέλεαρ μία θέση εργασίας στον ΟΣΕ, ο αδερφός του Μιχάλης, παίκτης και μετέπειτα σύμβουλος, ο Παναγιώτης Χουβουλίδης γεννηθείς το 1933 από γονείς πρόσφυγες, που έπαιξε και σε ΠΑΟΚ – ΑΕΚ και αρκετοί άλλοι.
Το 1953 το όνομα γίνεται ΠΑΟΔ, Ποδοσφαιρικός Αθλητικός Όμιλος Διοικητηρίου.Το μεταπολεμικό στέκι του ΠΑΟΔ είναι η “παράγκα”, ακριβώς ότι σημαίνει το όνομά της που αποθηκεύεται το αθλητικό υλικό και στήνεται και αυτοσχέδιο “καφενείο – κυλικείο” από τους φίλους της ομάδας.
Οι αγώνες των ερασιτεχνικών σωματείων της περιοχής, έχουν να ξεπεράσουν το πρόβλημα ότι δεν είχαν δικά τους γήπεδα και έτσι γίνονται με αρκετές περιπλανήσεις, κόπο και έξοδα. Συχνά στο τότε γήπεδο του Πανεπιστημίου ορίζονται τρεις αγώνες την Κυριακή στις 9πμ στις 11πμ και στις 3.30μμ, όπου μαζεύονται 2.000 – 3.000 φίλαθλοι για να δουν όσα περισσότερα ματς μπορούν.
Το 1963 η ομάδα χάνει τον Σάββα Καγιόγλου που επί πενταετίας ήταν εξαιρετικός τερματοφύλακας, που φεύγει σαν οικονομικός μετανάστης στην Αυστραλία, δείγμα ότι το ποδόσφαιρο εκείνων των χρόνων ήταν ερασιτεχνικό, παρέα, αγάπη και μεράκι και δεν εξασφάλιζε τα προς το ζην, τουλάχιστον όπως εξελίχθηκε μετά από αρκετά χρόνια.
Νέα ταλέντα του ΠΑΟΔ ανακαλύπτονται από τα λαγωνικά άλλων ομάδων και έτσι ο Κώστας Παπαϊωάννου παίζει στον Άρη και την εθνική ομάδα, ο Κώστας Πασχαλίδης στον Άρη και στον Παναιγιάλειο, ο Άρης Τσαχουρίδης στην ΑΕΚ και στην Προοδευτική, ο Γιάννης Γιακουμής στον ΠΑΟΚ, ο Διονύσης Ψωμιάδης στον Απόλλωνα Καλαμαριάς, κλπ
Οι Ψωμιάδηδες του ΠΑΟΔ ήταν τρεις, ο διοικητικός παράγοντας Λεωνίδας και οι ποδοσφαιριστές Διονύσης και Παναγιώτης (ο μετέπειτα πολιτικός και αυτοδιοικητικός παράγοντας, με ντεμπούτο τον Οκτώβριο του 1967 στην ήττα με 1-0 από τον Παύλο Μελά). Την ίδια χρονιά έκανε ντεμπούτο και ο Χρήστος Εμβολιάδης που το 1973 μεταγράφηκε στον Πανιώνιο.
Το 1969-1970 ποδόσφαιρο παίζει και μάλιστα σε όλες τις θέσεις (σαν τερματοφύλακας εξουδετέρωνε αρκετά πέναλτι) ο μετέπειτα μπασκετμπωλίστας του ΠΑΟΔ και του Ηρακλή και προπονητής της εθνικής ομάδας Ευθύμης Κιουμουρτζόγλου.
Ο ΠΑΟΔ κερδίζει το τοπικό πρωτάθλημα το 1967 αλλά οι αναδιαρθρώσεις της χούντας δεν τον αφήνουν να βρεθεί στη Β’ Εθνική, αλλά στην ενδιάμεση κατηγορία τη Γ’ Εθνική που φτιάχτηκε τότε. Ισοβαθμεί στην πρώτη θέση με τον Θερμαϊκό και σε αγώνα διαβάθμισης χάνει την άνοδο, η κατηγορία καταργείται και ξαναβρίσκεται στα τοπικά. Επίσης για αρκετά χρόνια έχει θητεύσει στη Δ’ Εθνική (1993-1994, 2006 – 2011).
Ο Γιώργος Κούδας και ο ΠΑΟΔ
Όπως εξιστόρησε ο ίδιος στο βιβλίο “ Η πλατεία Διοικητηρίου και ο αθλητικός σύλλογος ΠΑΟΔ” , το 1957 χρονιά που δεν είχε καν δελτίο στον ΠΑΟΚ (το έβγαλε το 1958 στα τσικό του δικεφάλου), πήγε στον ΠΑΟΔ για να γραφτεί. Ο παράγοντας που τον είδε μικρούλη και αδύνατο του είπε: “Τι μπάλα να παίξει εσύ ρε τσάκνο. Δεν έχω καν παπούτσια στο νούμερό σου”. Έτσι ο Γιώργος Κούδας κάτοικος της περιοχής του Διοικητηρίου, δεν έπαιξε ποτέ στην ομάδα της γειτονιάς του.
Αθλοπαιδιές
Ο ΠΑΟΔ ίδρυσε το 1955-56 τμήμα μπάσκετ και το 1985-1986 βόλεϊ γυναικών, με συμμετοχές στη Β’ Εθνική και την Α2. Σήμερα τα δύο τμήματα δυστυχώς δεν υπάρχουν.
Το σήμερα
Μπορεί η γειτονιά, η κάθε γειτονιά, να μην έχει τα χαρακτηριστικά άλλων εποχών, ειδικά με τις εσωτερικές μεταναστεύσεις, την αστυφιλία και τις αλλαγές που δημιουργούν στην κοινωνική της σύνθεση. Μπορεί οι αυλές με τα γιασεμιά να θυσιάστηκαν στις αντιπαροχές.
Οι κινηματογράφοι να έγιναν πάρκινγκ και τα ζαχαροπλαστεία να τα πήραν καταστήματα κάθε είδους franchise.
Μπορεί τα καφενεία να λιγόστεψαν και στη θέση τους να μπήκαν αλυσίδες σύγχρονων καφετεριών.
Μπορεί σε μεγάλο βαθμό οι νέοι στις περιοχές που ζουν να μην γνωρίζουν την αθλητική – κοινωνική ιστορία της περιοχής τους, αλλά αυτό ακριβώς δίνει τεράστια σημασία και σπουδαιότητα σε συλλόγους που έχουν βαθιά και ανθεκτική ρίζα, για να συνεχίσουν το κοινωνικό τους έργο
Σήμερα υπάρχει μόνο το τμήμα ποδοσφαίρου και oι ακαδημίες και γνωρίζει άνθιση από την άποψη ότι έχει περισσότερους από 300 ενεργούς αθλητές σε όλες τις
ηλικιακές κατηγορίες. Εδώ και 18 χρόνια η ομάδα έχει έδρα στο γήπεδο Πανοράματος.
Έρευνα & επιμέλεια αφιερώματος: Νάσος Μπράτσος
Επικοινωνία με το σύλλογο: https://www.facebook.com/paodfc
Πηγές: «Η πλατεία Διοικητηρίου και ο αθλητικός σύλλογος ΠΑΟΔ», εκδόσεις ΙΑΝΟΣ 2016 Γιώργος Λυσαρίδης, Βασίλης Προυσαλίδης, ISBN 978-618-5141-28-8
Υ.Γ. Ευχαριστούμε τον ΠΑΟΔ και τον Μπάμπη Ψωμιάδη για τη βοήθεια και την παροχή στοιχείων
Σχετικές ειδήσεις – ιστορία σωματείων Θεσσαλονίκης
Ένας αιώνας δημιουργικής δράσης της ΧΑΝΘ (1921 – 2021) – A’ Μέρος
1930: Ο Άρης Θεσσαλονίκης στην Τουρκία – Οι αγώνες με Φενέρ Μπαξέ και Γαλατασεράι
B.A.O.-1926: Δημιουργική διέξοδος για τους Μικρασιάτες πρόσφυγες στη Θεσσαλονίκη
«Ναύαρχος Βότσης»: Πολιτιστική και αθλητική δράση από το 1933 από Μικρασιάτες και Πόντιους πρόσφυγες
Aπό την Προσφυγική Ένωση Θεσσαλονίκης έως τον Μακεδονικό – 93 χρόνια ιστορίας
