Κάνοντας πράξη την προεκλογική του δέσμευση, ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αναγνώρισε την γενοκτονία των Αρμενίων. Η φράση που προκαλεί την οργή της Τουρκίας είναι γραμμένη στην πρώτη πρόταση της ανακοίνωσης του Λευκού Οίκου για την επέτειο της γενοκτονίας. Ο Τζο Μπάιντεν δεν θέλει να επιρρίψει ευθύνες αλλά εκφράζει την ελπίδα ότι δεν θα επαναληφθούν παρόμοιες θηριωδίες.
«Κάθε χρόνο αυτήν την ημέρα, θυμόμαστε τις ζωές όλων εκείνων που πέθαναν στην Γενοκτονία των Αρμενίων κατά την Οθωμανική εποχή», έγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Λίγα δευτερόλεπτα μετά τη δημοσιοποίηση της αμερικανικής ανακοίνωσης, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας την καταδίκασε μέσω twitter στην πρώτη αντίδραση της Άγκυρας.
«Οι λέξεις δεν μπορούν να αλλάξουν ή να ξαναγράψουν την ιστορία. Δεν έχουμε τίποτε να μάθουμε από κανέναν για το παρελθόν μας. Ο πολιτικός οπορτουνισμός είναι η μεγαλύτερη προδοσία για την ειρήνη και τη δικαιοσύνη. Απορρίπτουμε εξ ολοκλήρου την ανακοίνωση αυτή, που στηρίζεται μονάχα στο λαϊκισμό”, τόνισε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Ο Τζο Μπάιντεν είχε ενημερώσει τηλεφωνικά τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την επικείμενη αναγνώριση της γενοκτονίας. Το τηλεφώνημα από το Λευκό Οίκο για το οποίο ανυπομονούσε τρεις μήνες ο Τούρκος Πρόεδρος δεν πήγε καθόλου καλά, αν και στις ανακοινώσεις των δύο επιτελείων δεν αναφέρθηκε το επίμαχο ζήτημα. Η Άγκυρα ήταν από νωρίς σε αναβρασμό, με τον Πρόεδρο της τουρκικής βουλής να υποστηρίζει ότι η ανακοίνωση θα είναι μόνο πολιτική και δεν θα έχει νομική βάση.
Ως υποψήφιος ακόμη ο Τζο Μπάιντεν είχε πει ότι κανείς δεν πρέπει να σιωπά για αυτήν τη συστηματική εκστρατεία εξόντωσης και κάνει αυτό που απέφευγαν για λόγους ισορροπίας όλοι οι προκάτοχοί του. To Κογκρέσο αναγνώρισε τη γενοκτονία των Αρμενίων το 2019.
Η εξέλιξη έρχεται τη στιγμή που οι σχέσεις των δύο χωρών είναι τεταμένες λόγω της αγοράς των ρωσικών S-400 από την Τουρκία και σειράς άλλων θεμάτων, για τα οποία ο πρώην Πρόεδρος Τραμπ δεν πίεσε τον Ερντογάν. Παράγοντας θεωρείται και η υπόσχεση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, η απάντηση της Τουρκίας εκτιμάται ότι θα είναι περιορισμένη λόγω και της κατάστασης της οικονομίας της.
Η επέτειος της Γενοκτονίας των Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε ξεχωριστή σημασία φέτος στην Ερεβάν. Eίναι η χρονιά που η χώρα βγήκε λαβωμένη από τον πόλεμο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, τον οποίο το Αζερμπαϊτζάν κέρδισε με τη βοήθεια της Άγκυρας, άκουσε όμως με ικανοποίηση την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας για τις θηριωδίες των Τούρκων από τον ίδιο τον Αμερικανό Πρόεδρο.
Τα πολιτικά μηνύματα για τη γενοκτονία των Αρμενίων
Το ημερολόγιο δείχνει 24 Απριλίου 1915. Κωνσταντινούπολη, αρμενική συνοικία. Η νέα κυβέρνηση των Νεότουρκων εθνικιστών, δίνει εντολή να συλληφθεί και να εξοντωθεί η πνευματική ηγεσία της Αρμενικής κοινότητας. Είναι η αρχή του τέλους.
Λίγο αργότερα, στις αρμενικές επαρχίες της Ανατολίας, συλλαμβάνονται και θανατώνονται όλοι οι άρρενες από 16 έως 62 ετών. Το πρώτο μεγάλο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας στον 20ο αιώνα έχει ήδη αρχίσει και έμελλε γρήγορα να προσλάβει τα χαρακτηριστικά της γενοκτονίας.
Μέχρι τα τέλη του 1922, όταν η προμελετημένη και συστηματική εκστρατεία για την εξόντωση ενός ολόκληρου λαού ολοκληρώνεται, 1,5 εκατομμύριο Αρμένιοι της Τουρκίας είναι νεκροί και πολλοί περισσότεροι έχουν απομακρυνθεί βίαια από τη χώρα.
Κορίτσια και γυναίκες πέφτουν θύματα βιασμού στο μακρύ ταξίδι της προσφυγιάς. Δεκάδες χιλιάδες άμαχοι, υποβάλλονται σε βασανιστήρια και αναγκάζονται να περπατήσουν γυμνοί κάτω από τον καυτό ήλιο μέχρι να πέσουν νεκροί. Όσοι σταματούν για να ξεκουραστούν, πυροβολούνται.
Σε μία ιδιαίτερα συμβολική κίνηση η ΠτΔ κατέθεσε στεφάνι στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη.
«Σήμερα, ενωνόμαστε με τις αρμενικές κοινότητες της Ελλάδας και όλου του κόσμου για να τιμήσουμε τη μνήμη των θυμάτων, αλλά και το σθένος, την αξιοπρέπεια και την αυτοπεποίθηση, με τα οποία οι Αρμένιοι αντιστάθηκαν στη φθορά της αλλοτρίωσης και της υποταγής», δήλωσε η Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Μηνύματα για τη γενοκτονία των Αρμενίων έστειλαν ο Πρωθυπουργός και ο πολιτικός κόσμος της χώρας.
“Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Αρμενίων: 106 χρόνια από το έγκλημα του 1915, η ανθρωπότητα δεν ξεχνά το ξεκλήρισμα ενός λαού. Ένα έγκλημα μαζικό και συστηματικό, που, μάλιστα, οργανώθηκε όταν τα βλέμματα του πλανήτη ήταν στραμμένα στα λασπωμένα χαρακώματα του Α` ΠΠ”, έγραψε στο twitter o πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Αρμενίων: 106 χρόνια από το έγκλημα του 1915, η ανθρωπότητα δεν ξεχνά το ξεκλήρισμα ενός λαού. Ένα έγκλημα μαζικό και συστηματικό, που, μάλιστα, οργανώθηκε όταν τα βλέμματα του πλανήτη ήταν στραμμένα στα λασπωμένα χαρακώματα του Α’ ΠΠ. pic.twitter.com/6cB1gqQvL6
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) April 24, 2021
«H Γενοκτονία των Αρμενίων αποτελεί μία από τις πιο ειδεχθείς σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας, ζωντανή στη μνήμη των Ελλήνων που συνδέονται με τον αρμενικό λαό με δεσμούς αιώνων», τόνισε ο αρχηγός της αξιωματικής αντοπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας.
H Γενοκτονία των Αρμενίων αποτελεί μία από τις πιο ειδεχθείς σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας, ζωντανή στη μνήμη των Ελλήνων που συνδέονται με τον αρμενικό λαό με δεσμούς αιώνων. #ArmenianGenocide
— Αλέξης Τσίπρας – Alexis Tsipras (@atsipras) April 24, 2021
Η Τουρκία θα πρέπει να πάρει το μήνυμα ότι η ιστορία δεν παραχαράσσεται και το ελάχιστο που έχει να κάνει, είναι η παραδοχή των εγκλημάτων και μια συγγνώμη στους λαούς που υπέφεραν, ανέφερε η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής Φώφη Γεννηματά.
«106 χρόνια μετά θυμόμαστε και τιμάμε τα θύματα της γενοκτονίας των Αρμενίων. Η ιστορική μνήμη είναι σήμερα ακόμη περισσότερο αναγκαία», δήλωσε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας.
«Σαν σήμερα το 1915 τέθηκε σε εφαρμογή το σχέδιο της τουρκικής κυβέρνησης να «εκκαθαρίσει» το αρμενικό έθνος από την επιφάνεια της γης», επεσήμανε ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης Κυριάκος Βελόπουλος.
«Τιμούμε την μνήμη των θυμάτων της θηριωδίας του οθωμανικού καθεστώτος και συνεχίζουμε την μάχη μας απέναντι σε κάθε αιμοσταγή εθνικισμό και μισαλλοδοξία», σημείωσε το γραφείο Τύπου το ΜέΡΑ25.
Οι ξεριζωμένοι Αρμένιοι, ο πανάρχαιος αυτός χριστιανικός λαός της Εγγύς Ανατολής, δεν θα ξεχάσει ποτέ, όπως κι ολόκληρη η ανθρωπότητα. Ένα έγκλημα, που έμεινε χωρίς τιμωρία και χωρίς ίχνος μεταμέλειας του θύτη.
Πηγή: ΕΡΤ1
Ρεπορτάζ: Παντελής Γκόνος, Ειρήνη Βασάλου, Θωμάς Σιδέρης, Ρένα Δημητρίου, Ζέτα Κονταξή
Ανταπόκριση από Κωνσταντινούπολη: Αριάνα Φερεντίνου