Ο εμβληματικός Αλ. Παπαδιαμάντης και το σπουδαίο έργο του “Φόνισσα” μέσα από την ταινία της Εύας Νάθενα

Στις 4 Μαρτίου 1851 «Ἐγεννήθην ἐν Σκιάθῳ», ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «η κορυφή των κορυφών» κατά τον Κ. Π. Καβάφη. Ο Δήμος Σκιάθου τίμησε την μέρα με την διοργάνωση της προβολής της ταινίας «Φόνισσα» παρουσία της δημιουργού της ταινίας, Εύας Νάθενα, και της πρωταγωνίστριας Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη, στις 3 Μαρτίου 2024 στο Πολιτιστικό Κέντρο Μπούρτζι.

Ο Δήμαρχος Σκιάθου, Θοδωρής Τζούμας, ανοίγοντας την εκδήλωση δήλωσε «Σας καλωσορίζουμε στην προβολή της ταινίας «ΦΟΝΙΣΣΑ», που διοργανώνει ο Δήμος Σκιάθου με αφορμή την ημέρα γέννησης του σπουδαίου σκιαθίτη διηγηματογράφου, Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Είναι μεγάλη χαρά και τιμή να έχουμε σήμερα μαζί μας μία εμβληματική μορφή της υποκριτικής τέχνης της χώρας μας, την κ. Καραμπέτη, και μία σπουδαία δημιουργό, την κ. Νάθενα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την δημιουργό και την πρωταγωνίστρια, έχουν αποδώσει μία σπουδαία ταινία- παρακαταθήκη για το σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, που έχει φτάσει μισό εκατομμύριο θεατές μέχρι τώρα σε ένα διάστημα τριών μηνών με μεγάλη απήχηση στους νέους. Είναι πραγματικά σπουδαίο ότι χάρη σε αυτήν την ταινία ο Παπαδιαμάντης γίνεται ξανά επίκαιρος και κυρίως στο νεανικό κοινό. για την ταινία. “Η μεγάλη τέχνη βρίσκεται οπουδήποτε ο άνθρωπος κατορθώνει να αναγνωρίζει τον εαυτό του” γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης στο βιβλίο του «Η μαγεία του Παπαδιαμάντη», αυτό ακριβώς συμβαίνει στην ταινία!»

Η δημιουργός της ταινίας, Εύα Νάθενα, κατά τον χαιρετισμό της ανέφερε «Είμαι ιδιαίτερα συγκινημένη που βρίσκομαι εδώ ενώπιόν σας και πολύ χαρούμενη που έχουμε την Καρυοφυλλιά μαζί μας γιατί κάνει τα πάντα στη ζωή της με τόσο αίσθημα καθήκοντος που ο προσωπικός χρόνος που της απομένει να είναι λιγοστός. Θα ήθελα να πω, όσον αφορά τον λόγο που δεν γυρίστηκε η ταινία στη Σκιάθο ήταν γιατί πήρα το ρίσκο και τη φιλοδοξία μαζί να οπτικοποιήσω τη λόγια γλώσσα του Παπαδιαμάντη. Η ομιλούσα γλώσσα μεταφέρθηκε στην ταινία αυτολεξεί, η λόγια γλώσσα όμως αισθανόμουνα ότι εγώ που δεν την κατείχα και έδωσα χρόνο και πόνο για να την καταλάβω, προσπάθησα να την κάνω με έναν τρόπο μέσα από τη δική μου τέχνη που είναι η ζωγραφική, σαν μία ελεύθερη μετάφραση, σαν μία ιδιαίτερη μετάφραση, εικαστική, ώστε να μπορεί να την καταλάβει όσος περισσότερος κόσμος γίνεται, μαζί και εγώ. Λες και έπιασε η ευχή μου, δεν περίμενα ότι θα συνέρρεε τόσος κόσμος να δει αυτήν την ταινία, η οποία δεν είναι μία εμπορική ταινία, δεν είναι εύκολη, είναι μία σκληρή ταινία, όπως και το αφήγημα που είναι ακόμη πιο σκληρό, θα μου επιτρέψετε να πω, αλλά καλά έκανε και είναι, γιατί ήταν μία τεράστια κραυγή του δημιουργού του, μία καταγγελία. Θα δείτε ιστορικά στοιχεία, γιατί αυτό εμείς προσθέσαμε σε αυτήν την ταινία, μίλησε αργότερα από τη γραφή του αφηγήματος, η ιστορία και αυτά που μας είπε η ιστορία δε θα μας αρέσουν καθόλου. 67 χρόνια πριν γράψει αυτό το αφήγημα ο Παπαδιαμάντης, η Δημογεροντία της Σκοπέλου έστειλε ένα γράμμα στην γραμματεία του νεοσυσταθέντος Ελληνικού Κράτους και ζήτησε να καταργηθεί ο νόμος της προίκας για να πάψουν τα ανομολόγητα εγκλήματα θηλέων βρεφών. Γνώριζε ο Παπαδιαμάντης, λοιπόν, 67 χρόνια μετά τι γινότανε. Δυστυχώς, η Κυβέρνηση αυτής της χώρας αποφάσισε να τον καταργήσει το 1983 και μέχρι τότε μετράμε πολλές χιλιάδες ψυχές που έφυγαν τη στιγμή που έβλεπαν το φως της ημέρας για πρώτη φορά στη ζωή τους. Είναι ένα τεράστιο «καταγγέλω» του Παπαδιαμάντη. Έχει φανερώσει και έχει κρύψει μέσα σε αυτό το αφήγημα μία πολύ δύσκολη και σκοτεινή σελίδα της ελληνικής τοπικής πραγματικότητας κι αυτό προσπαθεί να φωτίσει η ταινία, όχι με διάθεση πεσιμισμού, αλλά, ακριβώς, για να τα δούμε κατάματα, να τα βγάλουμε στο φως και να τα ξεπεράσουμε, γιατί μόνο αν αναλάβουμε αυτά τα διαγενεακά τραύματα που μας έδωσαν οι πρόγονοί μας, μόνο έτσι θα μπορέσουμε να λύσουμε τους φόβους μας και να προχωρήσουμε στη ζωή. Θα ήθελα στο σημείο αυτό να τονίσω ότι παν σε αυτή την ταινία είναι η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη. Η απόλυτη ενσάρκωση της Φραγκογιαννού για μένα και εδώ θα αναφέρω μία ανάμεσα στις πολλές εξαιρετικές κριτικές από πολύ σημαντικούς ανθρώπους που γράφτηκαν «ότι απόψε ο κυρ Αλέξανδρος μπορεί να κοιμηθεί ήσυχος γιατί η Φραγκογιαννού του βρέθηκε και είναι η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη». Η ταινία, λοιπόν, δεν γυρίστηκε τη Σκιάθο γιατί εγώ προσπαθώντας να οπτικοποίησω αυτά τα δύσκολα πράγματα με τα οποία καταπιάστηκε ο Παπαδιαμάντης, οπτικοποίησα με πέτρα την ιστορία αυτή και στην καταπράσινη Σκιάθο θα ήταν τεράστια δυσκολία να πω την ιστορία με αυτόν τον τρόπο. Η ταινία δεν έχει εντοποιότητα, δεν φαίνεται ότι γυρίστηκε ούτε στη Σκιάθο ούτε σε κανένα νησί, γυρίστηκε κάπου στον κόσμο. Δεν είναι υπέρ των γυναικών και ούτε υπέρ των ανδρών, ίσα- ίσα εξετάζει την αδύναμη πλευρά των ανδρών με συμπόνια και δείχνει στους άνδρες τι πέρασαν οι γυναίκες, επίσης, με συμπόνια γιατί δεν είναι ούτε για τον άνδρα ούτε για την γυναίκα, είναι για τον άνθρωπο οπότε είναι για όλους μας.Είναι δική σας αυτήν τη στιγμή και σας την παραδίδουμε».

Η πρωταγωνίστρια της ταινίας, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, από την πλευρά της ανέφερε «Σας ευχαριστούμε πολύ που είστε εδώ απόψε μαζί μας. Αισθανόμαστε μεγάλη χαρά και τιμή που είμαστε εδώ στο υπέροχο νησί σας, στο υπέροχο νησί του κυρ Αλέξανδρου, που μας ενέπνευσε από τα εφηβικά μας χρόνια και είμαστε αυτή τη στιγμή εδώ για να σας παραδώσουμε αυτό το έργο. Χαίρομαι πάρα πολύ γιατί, βεβαίως, βλέπω πολλές γυναίκες αλλά χαίρομαι γιατί βλέπω και πολλούς κυρίους. Και χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί αυτό το έργο, αυτή η ταινία δεν είναι φτιαγμένη από μία φεμινιστική ματιά υπάρχει και αυτό, γιατί ως γυναίκες, σηκώνοντας τον σταυρό του φύλου μας όλα αυτά τα χρόνια, θελήσαμε να υψώσουμε τη φωνή μας, μια φωνή διαμαρτυρίας, και να την ενώσουμε με όλες αυτές τις γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί, έχουν δολοφονηθεί τελευταία, δυστυχώς, μετά την πανδημία, έχουμε έξαρση των γυναικοκτονιών. Το φύλο μας δολοφονείται στις μέρες μας ήδη από την κοιλιά της μητέρας του σε κοινωνίες πιο υπανάπτυκτες, όπως στην Ασία, στην Ινδία, στην Κίνα, στο Πακιστάν, βάσει επιλεκτικής άμβλωσης μετά από ένα υπερηχογράφημα, εάν το έμβρυο είναι κορίτσι γιατί είμαστε ανεπιθύμητες ως φύλο, γιατί κοστίζουμε ακριβά, γιατί πρέπει να υπάρχει η προίκα, στην Ελλάδα ευτυχώς έχει καταργηθεί, αλλά παρόλα αυτά πάντα ο άνδρας έχει το προβάσιμα. Είναι κρίμα γιατί και οι άνδρες ταλαιπωρούνται μέσα σε αυτήν την πατριαρχική κοινωνία, που κι αυτοί συναντούν όλες αυτές τις απίστευτες δυσκολίες. Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να συνυπάρξουμε με αγάπη, ομόνοια και σύμπνοια. Αυτό είναι και το μήνυμα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και όλων μας. Ευχαριστώ θερμά την Εύα που μου εμπιστεύθηκε αυτόν τον εμβληματικό ρόλο. Έναν ρόλο που από μικρό παιδί διαβάζοντας το βιβλίο και τρομάζοντας από την ένταση των πράξεων και των συναισθημάτων, είχα αρχίσει να ονειρεύομαι ότι κάποια στιγμή θα ήθελα να παίξω αυτόν τον ρόλο στο θέατρο βέβαια, δε μπορούσα να διανοηθώ ότι κάποια στιγμή θα με καλούσαν να παίξω αυτόν τον ρόλο κινηματογράφο».

Ο Δήμος Σκιάθου ευχαριστεί θερμά τους περισσότερους από 400 θεατές που κατέκλυσαν την αίθουσα εκδηλώσεων, στις δυο προγραμματισμένες και την μια έκτακτη προβολή λόγω μεγάλης προσέλευσης. Ένα μεγάλο ευχαριστώ για την τιμητική παρουσία στην εμβληματική προσωπικότητα της υποκριτικής τέχνης, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, και στην σπουδαία δημιουργό, Εύα Νάθενα. Ιδιαίτερες ευχαριστίες σε όσους συνέβαλαν στην διοργάνωση της εκδήλωσης, την Αντιδήμαρχο Πολιτισμού, Χαρά Πασχάλη, τον Αντιδήμαρχο Τουρισμού, Αλέξανδρο Ευσταθίου, τον Αντιδήμαρχο Νεολαίας και Εθελοντισμού, Δημήτρη Καραθάνο, για την πολύτιμη προσφορά τους ευχαριστούμε θερμά την Γιάννα Πασχάλη, την Nίνα Μαστοράκη, τον Δημήτρη Διολέττα, την Ιωάννα Κωνσταντέλου, και την Ντένυ Μαρκάκη, για την χορηγία της μετακίνησης την Sky Express, και για την εθελοντική υποστήριξη την Άρτεμις Τσότσου, την Γλυμπάτσα Αλεξία, την Ελένη Ζλατούδη και τη Σταυρούλα Μίγγα.

Στο πλαίσιο της επίσκεψής τους στο νησί, η πρωταγωνίστρια και η δημιουργός της ταινίας, ακολουθώντας τα βήματα του Παπαδιαμάντη, επισκέφθηκαν τον τόπο του εγκλήματος, το Κάστρο και το Σπίτι – Μουσείο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.