Με την συμμετοχή 22 κρατών μελών της ΕΕ και κύριο στόχο την καταπολέμηση της διασυνοριακής απάτης και διαφθοράς, της υπεξαίρεσης, την δωροδοκία και την νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ξεκίνησε την Τρίτη, 1η Ιουνίου 2021, στο Λουξεμβούργο, τη λειτουργία της η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO). Η εισαγγελία της ΕΕ, θα έχει την εξουσία να ερευνά και να διώκει εγκλήματα που επηρεάζουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ, ενώ θα διασφαλίσει ότι τα χρήματα των φορολογουμένων θα προστατεύονται έναντι της διαφθοράς και της απάτης.
Ο νέος προϋπολογισμός της ΕΕ και το Ταμείο Ανάκαμψης με συνολικό ύψος 1,8 τρις ευρώ τα επόμενα χρόνια, ελλοχεύει κίνδυνους τεράστια χρηματικά ποσά να καταλήγουν σε σκοτεινούς αποδέκτες. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, θα μπορεί να διώκει τους υπαίτιους υποθέσεων που σχετίζονται με την κατάχρηση κεφαλαίων της ΕΕ και θα είναι σε θέση να διερευνά διασυνοριακά εγκλήματα, να κατάσχει περιουσιακά στοιχεία και να αιτείται ενταλμάτων σύλληψης.
Η επικεφαλής και οι υποστηρικτικές υπηρεσίες
Επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας είναι η Ρουμάνα Εισαγγελέας Λάουρα Κοντρούντα Κοβέσι, η πρώτη γυναίκα εισαγγελέας της ΕΕ, η οποία μέχρι το 2018 ηγείτο των υπηρεσιών ενάντια στη διαφθορά στη Ρουμανία, χτυπώντας μεγάλα κυκλώματα στο υψηλότερο επίπεδο και ως εκ τούτου απολύθηκε τελικά.
Η εισαγγελία θα συνεργάζεται στενά με τα υφιστάμενα θεσμικά όργανα της ΕΕ, όπως την Eurojust την Υπηρεσία νομικής συνεργασίας, την Europol την υπηρεσία αστυνομικής διασυνοριακής συνεργασίας και κυρίως με την OLAF, την υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης. Σε αντίθεση με την Eurojust και την Europol, η νέα εισαγγελέας θα έχει πρόσβαση σε τραπεζικούς λογαριασμούς ή θα μπορεί να χρησιμοποιεί μυστικούς ερευνητές, ενώ η OLAF θα έχει τώρα έναν άμεσο προϊστάμενο.
Πέντε κράτη δεν συμμετέχουν
Πέντε κράτη μέλη δεν συμμετέχουν στην πρώτη φάση της λειτουργίας της. Μεταξύ αυτών η Ουγγαρία και η Πολωνία, χώρες για τις οποίες έχουν εκφραστεί αμφιβολίες για την εφαρμογή των κανόνων του κράτους δικαίου, ενώ δεν συμμετέχουν η Ιρλανδία, η Σουηδία και η Δανία, χώρες που αμφιβάλλουν για την αποτελεσματικότητα της νέας αρχής και στρατηγική της.
Σύμφωνα με πληροφορίες η νέα Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αναμένεται να εξετάσει τους πρώτους μήνες της λειτουργίας της τουλάχιστον 4.000 υποθέσεις, ενώ υπάρχουν άλλες πληροφορίες που κάνουν λόγο ότι θα μπορούσαν να διερευνηθούν υποθέσεις σε βάρος του Ούγγρου Πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν και του Τσέχου Πρωθυπουργού Άγκνις Μπάμπις.
Η λειτουργία της
Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας αποτελεί ένα μεγάλο βήμα προόδου στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος που βλάπτει τον προϋπολογισμό της ΕΕ, ενώ δρομολογείται και η δημιουργία ενός κοινού δικαστικού χώρου σε ποινικές υποθέσεις.
Επί του παρόντος, μόνο οι εθνικές αρχές μπορούσαν να διερευνήσουν και να διώξουν υποθέσεις απάτης που επηρεάζουν και σχετίζονται με τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ωστόσο, η δικαιοδοσία τους τελείωνε στα εθνικά σύνορα και τα μέσα καταπολέμησης της διασυνοριακής οικονομικής απάτης είναι περιορισμένα. Η εισαγγελία θα ενεργεί γρήγορα διασυνοριακά χωρίς μακροχρόνιες διαδικασίες δικαστικής συνεργασίας, επιτρέποντας πιο επιτυχημένη δίωξη και πιο αποτελεσματική δήμευση των παρανόμως ληφθέντων πόρων.
Αυτό είναι απαραίτητο επειδή οι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες υπεξαιρούν δισεκατομμύρια κάθε χρόνο παρακάμπτοντας τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Το 2018, για παράδειγμα, οι εθνικές αρχές ανέφεραν απάτη έναντι του προϋπολογισμού της ΕΕ ύψους 1.197 εκατομμυρίων ευρώ χωρίς να περιλαμβάνεται η απάτη ΦΠΑ. Όταν ξεκινά μια έρευνα οι εθνικές αρχές απέχουν από τη διερεύνηση της ίδιας υπόθεσης, ενώ η εισαγγελία διώκει τους δράστες ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων.
Μήνυμα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
H πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με ανάρτησή της στο Twitter, χαιρέτισε την έναρξη της λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, η οποία «θα παρακολουθεί με προσοχή την ορθή διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του σχεδίου ανάκαμψης». Ανέφερε, επίσης, ότι η προστασία των χρημάτων των φορολογουμένων είναι πολύ σημαντική.
The European Public Prosecutor’s Office is now up and running.
It will watch vigilantly the sound management of EU funds, including our recovery plan #NextGenerationEU
Protecting taxpayers’ money is critical.
Welcome EPPO! pic.twitter.com/QNY1FhtQ5y
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) June 1, 2021
Πηγή: ΕΡΤ / Ανταπόκριση από το Στρασβούργο: Κώστας Δαβάνης
