Μετά από σχεδόν 10 χρόνια παρενόχλησης, απειλών και ξυλοδαρμών από τον σύζυγό της – συμπεριλαμβανομένου ενός χτυπήματος στο κεφάλι ενώ κρατούσε την τότε ενός έτους κόρη τους – η Adriana (δεν είναι αυτό το πραγματικό της όνομα) βρήκε τελικά το θάρρος να αναλάβει δράση.
Αλλά όταν το έκανε, δεν στράφηκε για βοήθεια στους φίλους ή την οικογένεια. Αλλά στον εργοδότη της, την μεγαλύτερη εταιρεία λιανικής πώλησης της Βραζιλίας, το Magazine Luiza, πιο γνωστό τοπικά ως Magalu.
Η Adriana, γραμματέας στην Magalu, ήταν η πρώτη υπάλληλος που επικοινώνησε με την ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας Canal Mulher (Γυναικείο Κανάλι) της εταιρείας. Η γραμμή επικοινωνίας δημιουργήθηκε το 2017 μετά τη δολοφονία της 37χρονης Denise Neves dos Anjos, υπεύθυνης ενός καταστήματος Magalu, που μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου από τον σύζυγό της.
Λίγες εταιρείες έχουν μια τέτοια ανοιχτή γραμμή βοήθειας και σε αυτές που έχουν, ένας υπάλληλος συνήθως παραπέμπεται σε κοινωνικές υπηρεσίες. Αλλά το μοντέλο της Magalu πηγαίνει πολύ πιο βαθιά. Μόλις έμαθε για την περίπτωσή της, η εταιρεία έπιασε αμέσως δουλειά, βοηθώντας την Αντριάνα να βρει ένα νέο διαμέρισμα στο Σάο Πάολο για να μπορέσει να ξεφύγει από τον σύζυγό της. Η Magalu φρόντισε επίσης για τις πληρωμές ενοικίου της Adriana – χωρίς να αναμένει να πάρει πίσω τα χρήματα – και ενήργησε ως εγγυητής για το συμβόλαιο ενοικίασης της. Παρείχε επιπλέον θεραπεία ψυχικής υγείας και νομική υποστήριξη.
«Για πρώτη φορά ένιωσα ότι δεν ήμουν μόνη μου – ότι θα είχα κάποια βοήθεια σε όλη τη διαδικασία της απελευθέρωσης από τον κακοποιητικό σύζυγό μου», είπε η 42χρονη υπάλληλος στο Reasons to Be Cheerful με τη βοήθεια ενός μεταφραστή.
Η Adriana ήταν η πρώτη από τις σχεδόν 700 γυναίκες υπαλλήλους που η Magalu βοήθησε να απεμπλακούν από κακοποιητικές σχέσεις τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η εταιρεία πλήρωσε για να μετεγκαταστήσει περισσότερες από 100 από αυτές τις γυναίκες και τις υποστήριξε σχεδόν όλες νομικά, οικονομικά και συναισθηματικά. Είναι ένα εξαιρετικό επίπεδο εμπλοκής από μια εταιρική οντότητα σε ένα θέμα στο οποίο οι περισσότερες εταιρείες θεωρούν πολύ περίπλοκο και νομικά επικίνδυνο να παρέμβουν.
Στον συντονισμό αυτών των προσπαθειών βρίσκεται μια αφοσιωμένη ομάδα ειδικών με επικεφαλής ένα ανώτερο στέλεχος της εταιρείας στο τμήμα συμμόρφωσης της Magalu. Αυτή η ομάδα ταχείας αντίδρασης στελεχώνεται με ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και άλλους επαγγελματίες που είναι εξοπλισμένοι για να παρεμβαίνουν γρήγορα και να υποστηρίζουν τις γυναίκες και τα παιδιά τους που υποφέρουν από ενδοοικογενειακή βία. Όπως και στην περίπτωση της Adriana, αυτό σημαίνει συχνά άμεση εμπλοκή, με βοήθεια μετεγκατάστασης, νομική καθοδήγηση, οικονομική βοήθεια και υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Η Magalu έχει επί του παρόντος 100 υποθέσεις ανοιχτές, 60 από τις οποίες θεωρούνται υψηλού κινδύνου καθώς οι γυναίκες εξακολουθούν να βρίσκονται σε στενή επαφή με τους κακοποιητές τους.
Για την Αντριάνα, αυτή η παρέμβαση έκανε τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου.
«Μόλις κατάλαβε ότι η Magalu επενέβαινε, ήξερε ότι δεν μπορούσε να τα βάλει με μια μεγάλη εταιρεία όπως αυτή και αυτό έπαιξε μεγάλο ρόλο στο να κάνει πίσω», λέει. «Όλη η υποστήριξη και οι πληροφορίες που πήρα με εμπόδισαν να γίνω ένα ακόμα στατιστικό γυναικοκτονίας».
Αυτά τα στατιστικά στοιχεία είναι όντως ζοφερά. Στη Βραζιλία, μια χώρα 213 εκατομμυρίων κατοίκων, μια γυναίκα πεθαίνει από ενδοοικογενειακή βία κάθε δύο ώρες. Η πανδημία του Covid-19 σημείωσε αύξηση δύο τοις εκατό στα ποσοστά αυτοκτονιών των γυναικών.
Ωστόσο, δεν υπάρχει νομοθεσία στη Βραζιλία που να υποχρεώνει τους εργοδότες να παρέχουν οποιαδήποτε μορφή υποστήριξης για την ενδοοικογενειακή βία. Σε άλλες χώρες, οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες μόλις που αρχίζουν να αναλαμβάνουν ένα επίπεδο ευθύνης σε τέτοιες καταστάσεις.
Η κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας έδωσε εντολή για άδεια μετ’ αποδοχών για περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας το 2018. Στη γειτονική Αυστραλία, διατίθεται κρατική υποστήριξη και οι ακτιβιστές ζητούν επίσης τη συμβολή των εργοδοτών. Στις ΗΠΑ, οι περισσότερες πολιτείες απαιτούν από τους εργοδότες να παρέχουν τουλάχιστον μια περίοδο άδειας άνευ αποδοχών για τους εργαζόμενους που υφίστανται ενδοοικογενειακή βία.
Εσωτερικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι περίπου το 2% όλων των γυναικών που εργάζονται στη Magalu υποφέρουν από κάποια μορφή ενδοοικογενειακής βίας, ποσοστό που η εταιρεία πιστεύει ότι αντανακλά το ευρύτερο πρόβλημα στη βραζιλιάνικη κοινωνία. Η πρόεδρος της Magalu, Luiza Trajano, έχει θέσει ως προτεραιότητα την υποστήριξη των επηρεαζόμενων εργαζομένων και αναδείχθηκε ως ένας από τους 100 πιο επιδραστικούς ανθρώπους του περιοδικού Time για το 2021 για τη δουλειά της στην προώθηση των γυναικείων θεμάτων.
Η επιτυχία της Trajano και της εταιρείας της στη δημιουργία μιας δημόσιας πλατφόρμας για το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας είναι ένας από τους λόγους πίσω από το υψηλό ποσοστό παρέμβασης της εταιρείας. Η Magalu χρησιμοποιεί τον εσωτερικό τηλεοπτικό της σταθμό, TV Luiza, για να ενθαρρύνει τακτικά τους επηρεαζόμενους υπαλλήλους και τους ενδιαφερόμενους συναδέλφους να μιλούν για όσα τους συμβαίνουν. (Η εταιρεία έχει 50.000 εργαζόμενους, οι μισοί από τους οποίους είναι γυναίκες). Μετά από κάθε εκπομπή, υπάρχει συνήθως μια άνοδος στις κλήσεις προς το Γυναικείο Κανάλι, καθώς υπενθυμίζεται στις επηρεαζόμενες υπαλλήλους ότι έχουν κάπου να στραφούν, παρά την άκρως θρησκευτική κουλτούρα της Βραζιλίας, όπου το να υποφέρεις σιωπηλά είναι ο κανόνας.
Ακόμη και με όλους τους πόρους που έχει διαθέσει η Magalu για να βοηθήσει τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, η εταιρεία δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα, σημειώνει η διευθύντρια εταιρικής φήμης και βιωσιμότητας, Ana Luiza Herzog.
«Μπορούμε να κάνουμε τα πάντα και να μην έχουμε επιτυχία», λέει η Herzog. «Βοηθάμε οικονομικά, ακόμη και μεταφέροντας ένα θύμα από τη μια πολιτεία στην άλλη, και όταν πάμε για έλεγχο, μπορεί να διαπιστώσουμε ότι τα πράγματα πάνε μια χαρά ή μπορεί να διαπιστώσουμε ότι επέστρεψε στον βίαιο σύντροφό της».
«Και τότε δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα», λέει. «Δεν είναι εύκολο θέμα. Ας μην προσποιούμαστε πως είναι».
Η περίπτωση της Adriana το δείχνει αυτό – και δείχνει επίσης πώς η επιμονή ενός εταιρικού συμμάχου μπορεί να οδηγήσει σε θετικό αποτέλεσμα. Τελικά κατάφερε να χωρίσει τον σύζυγό της στα τέλη του 2017, αλλά εκείνος συνέχισε να την ακολουθεί και να την παρενοχλεί για έξι μήνες μετά. Τότε ήταν που η ομάδα υποστήριξης της ενδοοικογενειακής βίας της Magalu απείλησε να κλιμακώσει την υπόθεση, απευθυνόμενη στην υψηλού προφίλ Βραζιλιάνα εισαγγελέα, Γκαμπριέλα Μανσούρ, γνωστή για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών. Υποχώρησε.
Σήμερα, η μόνη σύνδεση της Adriana μαζί του είναι μέσω των δύο κορών τους σχολικής ηλικίας, τις οποίες βλέπει τα Σαββατοκύριακα. Η Adriana δεν του επιτρέπει να τις πάει σε ταξίδια μεγάλων αποστάσεων και τα παιδιά πρέπει να έχουν πάντα ανοιχτά τα κινητά τους τηλέφωνα.
Στη Magalu, ο θάνατος της Denise Neves dos Anjos συνεχίζει να ρίχνει σκιά. Μια έρευνα αποκάλυψε ότι είχε χτυπηθεί άσχημα από τον σύζυγό της μόλις έξι μήνες πριν από τη δολοφονία της.
«Θα μπορούσαμε να είχαμε αποτρέψει τον θάνατο της Ντενίζ, αλλά εκείνη τη στιγμή δεν γνωρίζαμε τίποτα για αυτό το ζήτημα», δηλώνει με θλίψη η Χέρτζογκ.
Ωστόσο, υπάρχει κάποια παρηγοριά που μπορεί να βρεθεί στην ιστορία επιτυχίας της Adriana.
«Μπορεί να μην ήμουν εδώ αν δεν είχα πάρει βοήθεια από τη Magalu», λέει. «Θα μπορούσα να ήμουν εγώ. Είμαι πολύ ευγνώμων».
Πηγή: MaryLou Costa, Reasons to Be Cheerful
Μετάφραση – Οπτικοποίηση: Δάφνη Σκαλιώνη
Φωτογραφίες: Από την καμπάνια της Magalu στο Facebook
Διαβάστε ακόμα:
