Η Λαρισαία Νατάσσα Γιάννακα είναι διδάκτορας Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχοπαθολογίας του παιδιού του Πανεπιστημίου Paris V της Σορβόννης. Εργάστηκε στη Λάρισα από το 1993 μέχρι το 2018. Τα τελευταία χρόνια πηγαινοερχόταν και τελικά εγκαταστάθηκε και εργάζεται μόνιμα στο Παρίσι.
Πρόκειται για μια επιστήμονα που ασχολήθηκε συστηματικά με την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών και βρίσκεται μεταξύ των πρωτοπόρων σχετικά με το σύνδρομο Asperger, στην Ελλάδα και στη Γαλλία. Το πρόγραμμα “Friend’s Play” με εργαλεία το παιχνίδι και την τέχνη που εφάρμοσε για 20 περίπου χρόνια στη Λάρισα σε ομάδες παιδιών, υπήρξε το υλικό για τη διδακτορική της διατριβή. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα καινοτόμο που έχει παρουσιαστεί σε πάνω από 20 συνέδρια ανά τον κόσμο.
Συνέντευξη στην Εύη Μποτσαροπούλου
Οι περισσότεροι Λαρισαίοι γονείς γνωρίζουν την Νατάσσα Γιάννακα, είτε έχουν συνεργαστεί μαζί της ή όχι, από τη συστηματική δουλειά της στην ψυχολογική υποστήριξη παιδιών και από τις παρεμβάσεις της σε σχολεία της πόλης.
Πρόκειται για ένα άτομο σταθερά γοητευμένο από τον παιδικό κόσμο και κυρίως από τις ιδιαιτερότητες παιδιών, με δυσκολίες μαθησιακές, συμπεριφοράς, κοινωνικοποίησης, χαμηλής αυτοεκτίμησης και παιδιών που εντάσσονται στο ευρύτερο φάσμα του αυτισμού και κυρίως με σύνδρομο Asperger που είναι και η εξειδίκευση της. Για εκείνη, τα παιδιά αυτά είναι οι μικροί μας σοφοί… , προσωπικότητες ιδιαίτερες, με ξεχωριστά ταλέντα και ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης.
Η κα Γιάννακα μιλά στο onlarissa.gr για τον κόσμο του αυτισμού, για το σύνδρομο Asperger, για το πρόγραμμά της “Friend’s Play”, για την Λάρισα και το Παρίσι, για τους Λαρισαίους γονείς, για την γαλλική κοινωνία, για το δικό της ταξίδι στο χώρο της ψυχικής υγείας των παιδιών.
…
Κυρία Γιάννακα, πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την ψυχολογία. Γιατί επιλέξατε το Παρίσι;
Σπούδασα Γαλλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ήταν μια αναγκαστική επιλογή καθώς τότε στην Ελλάδα δεν υπήρχαν Πανεπιστημιακές Σχολές Ψυχολογίας, που ήταν αυτό που ήθελα να κάνω. Οι γονείς μου με παρότρυναν να πάω κατευθείαν για σπουδές στη Γαλλία, αλλά εγώ ήθελα να έχω και την εμπειρία του Ελληνικού Πανεπιστήμιου και μετά να συνεχίσω τις σπουδές μου πάνω στην ψυχολογία στο Παρίσι.
Από 15 χρονών είχα πάρει, συνειδητά, την απόφαση να ασχοληθώ με την ψυχολογία. Είχαν πέσει στην αντίληψή μου κάποια βιβλία με την παιδαγωγό Μοντεσσόρι και άλλα με ψυχοπαιδαγωγικό περιεχόμενο και ένιωσα ότι ήθελα να ασχοληθώ με αυτό τον τομέα, ενώ παράλληλα άρχισα να καταλαβαίνω ότι είχα δεξιότητες απαραίτητες για ένα τέτοιο επάγγελμα, όπως η ικανότητα να ακούω τους άλλους, να τους συναισθάνομαι, να είμαι υπομονετική … Ένιωθα ότι μου ταίριαζε πολύ. Από την πρώτη στιγμή, ήθελα να ασχοληθώ με τα παιδιά και την αναπτυξιακή ψυχολογία.
Η σχολή, όπως ήταν αναμενόμενο δεν είχε κανένα ενδιαφέρον για μένα, αλλά η φοιτητική ζωή στην Αθήνα ήταν μια περίοδος που έκανα παράλληλα χιλιάδες άλλα πράγματα.
Ακολούθησαν οι σπουδές στην Κλινική Ψυχολογία στη Θεσσαλονίκη για ένα χρόνο και μετά το Παρίσι, στο Πανεπιστημίο Paris V της Σορβόννης, όπου έκανα ένα μεταπτυχιακό πάνω στην ψυχογλωσσολογία και παράλληλα τις βασικές σπουδές Ψυχολογίας, με πρακτική σε παιδοψυχιατρικά νοσοκομεία και σχολεία. Ακολούθησε ένα δεύτερο μεταπτυχιακό στην Αναπτυξιακή Ψυχολογία με ειδίκευση την δυσλεξία.
Πως αποφασίσατε να επιστέψετε στη Λάρισα; Πώς ήταν τα πρώτα χρόνια;
Το 1992 όταν έφυγα από το Παρίσι, εγκαταστάθηκα στην Αθήνα και δούλεψα στο πρώτο διαδημοτικό κέντρο πρόληψης, το «Κέντρο Κοινωνικής Παρέμβασης», που κάλυπτε τους Δήμους Γλυφάδας, Αλίμου, Ελληνικού και της Αργυρούπολης. Πάνω σε αυτό το μοντέλο οργανώθηκε και ο ΟΚΑΝΑ που δημιουργήθηκε στην πορεία. Ήταν πολύ σπουδαία εμπειρία για μένα.
Ένα χρόνο μετά επέστρεψα στη Λάρισα για να ανοίξω το δικό μου γραφείο. Ήταν «λευκό χαρτί» η Λάρισα τότε. Με γοήτευε πολύ αυτό. Ειδικεύτηκα στις μαθησιακές δυσκολίες και τη δυσλεξία, αλλά και σε περιπτώσεις πένθους, διαζυγίων, σχολικής φοβίας, αγχώδους διαταραχής… Παράλληλα, έκανα πάρα πολλές ομιλίες σε σχολεία και νηπιαγωγεία, σε ραδιόφωνα και τηλεοράσεις και εισηγήσεις σε ευρωπαϊκά προγράμματα, εκπαιδεύσεις σε εκπαιδευτικούς στο Π.Ε.Κ. αλλά και σε σχολεία σε άλλες πόλεις με προγράμματα και παρεμβάσεις. Επίσης, έκανα σχεδόν καθημερινές παρεμβάσεις σε σχολεία, στην τάξη και στο διάλειμμα για παιδιά στα οποία είχα αναλάβει την υποστήριξή τους.
Πότε αρχίσατε να ασχολείστε με το σύνδρομο Asperger;
Μέχρι το 1995 δούλευα κυρίως με ατομικές συνεδρίες και με τις παρεμβάσεις στα σχολεία. Είχα ήδη παρατηρήσει παιδιά που είχαν δυσκολίες κοινωνικοποίησης και χαμηλής αυτοεκτίμησης ή παιδιά που περιφερόταν μόνα τους στο διάλειμμα, χωρίς φίλους και έτσι αποφάσισα να δημιουργήσω και τις ομάδες παιδιών, σε συνεργασία με χοροθεραπευτή.
Το 2000, σε μία από αυτές τις ομάδες, ήρθε ένα παιδί με Asperger και αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή με το συγκεκριμένο σύνδρομο. Ήταν κάτι πολύ άγνωστο ακόμη για την εποχή εκείνη. Άλλωστε, είχε ανακαλυφθεί μόλις μια δεκαετία πριν, στην παγκόσμια βιβλιογραφία αν και ο παιδίατρος Asperger, από τον οποίο πήρε και το όνομά του, είχε από το 1944 ασχοληθεί με παιδιά ιδιαίτερα ευφυή που δεν είχαν ωστόσο κοινωνικές δεξιότητες.
Το συγκεκριμένο παιδί, που είχε τρομερή έφεση στις ξένες γλώσσες και μεγάλο ενδιαφέρον για τα μουσικά όργανα δεν ήθελε καθόλου την επαφή με άλλους, έκανε κρίσεις πανικού και μόνο όταν τον κοιτούσε κάποιος. Γι’ αυτό, προσπάθησα να διαμορφώσω εκ νέου το πρόγραμμα και τις δραστηριότητες της ομάδας, για να μπορέσει να ενταχθεί. Η ένταξή του στην ομάδα, είχε εντυπωσιακό αποτέλεσμα σε σχέση με τη βελτίωση των κοινωνικών του δεξιοτήτων, γιατί συνυπήρχε παιδιά που δεν είχαν τις ίδιες δυσκολίες και λειτουργούσαν σαν παιδιά-μοντέλα.
Το σύνδρομο Asperger με γοήτευσε αμέσως. Με σαγήνευσε η ευφυΐα αυτών των παιδιών· οι μικροί αυτοί σοφοί, τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα τους για την μετεωρολογία, την παλαιοντολογία, την μουσική, τα μαθηματικά, την αιγυπτιολογία , τα τρένα, τους δεινόσαυρους , την αστρονομία…η απίστευτη μνήμη τους , η εμμονή τους για την δικαιοσύνη, την ειλικρίνεια, την ηθική.
Από την συγκεκριμένη ομάδα προέκυψε το πρόγραμμα “Friends’ Play” και το διδακτορικό σας;
Μετά από τρία χρόνια δουλειάς με τη συγκεκριμένη ομάδα, σε ηλικία 40 ετών και παρά τις αυξημένες επαγγελματικές αλλά και οικογενειακές μου υποχρεώσεις- ο γιος μου ήταν τότε στη Β’ Δημοτικού-, αποφάσισα να κάνω στο Παρίσι και πάλι στο Paris V της Σορβόννης, ένα διδακτορικό με τίτλο «Η ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων παιδιών με Asperger» που αφορούσε τη μέθοδο που χρησιμοποιούσα στην Ελλάδα.
Ήταν το πρώτο διδακτορικό πάνω στο αντικείμενο αυτό και στην Ελλάδα αλλά και στη Γαλλία. Το γεγονός ότι το 2003 στη Γαλλία, δεν υπήρχε ούτε ένα άρθρο σχετικό με εξέπληξε πολύ. Δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι εγώ, προερχόμενη από τη Λάρισα, έκανα εκεί κάτι το πρωτοποριακό. Το καταλάβαινα επιπλέον και από τον τρόπο που με αντιμετώπιζε ο καθηγητής μου που ήταν -και εξακολουθεί να είναι- καταξιωμένος επιστήμονας στο πεδίο του αυτισμού, από τον θαυμασμό του για το μοντέλο, τόσο όταν μιλούσαμε μεταξύ μας όσο και από τον τρόπο που κάθε φορά με παρουσίαζε σε κοινό… Ήταν εντυπωσιακό και πολύ τιμητικό.
Ήταν μια περίοδος εξαντλητική αλλά πολύ δημιουργική. Δούλευα στο γραφείο μου στη Λάρισα, είχα την οικογένεια μου και πηγαινοερχόμουν στο Παρίσι. Ζούσα σε δύο παράλληλους κόσμους, από τη μια το γραφείο/σπίτι στη Λάρισα και από την άλλη το “Friends’ Play”, η έρευνα και η δημιουργία ενός δικού μου προγράμματος. Ήταν πολύ αναζωογονητικό το ότι ήμουν και πάλι φοιτήτρια και ομολογώ ότι δυσκολευόμουν να προσαρμοστώ όταν επέστρεφα στη Λάρισα. Ίσως να έφταιγε και το γεγονός ότι δεν μπορούσα να μοιραστώ και την ικανοποίηση από την πρόοδο του διδακτορικού μου, αφού με εξαίρεση το στενό μου περιβάλλον οι άλλοι δυσκολευόταν να καταλάβουν αυτό πάνω στο οποίο δούλευα.
Σιγά σιγά, ξεκίνησε έτσι ένα μεγάλο ταξίδι στην έρευνα για τον αυτισμό. Έκανα ό,τι εκπαίδευση υπήρχε σε σχέση με τον αυτισμό και συμμετείχα σε συνέδρια στο Μόντρεαλ, στο Λονδίνο και σε άλλες πόλεις παρουσιάζοντας το “Friends’ Play”. Στο Μόντρεαλ, θυμάμαι, μέσα σε 4.000 άτομα ήμουν η μοναδική Ελληνίδα και ως η μόνη εκπρόσωπος ενός Γαλλικού Πανεπιστημίου. Στα συνέδρια αυτά ένιωθα μοναξιά· όλοι οι άλλοι είχαν από πίσω τους σπόνσορες και εταιρίες που πρότειναν φαρμακευτικές αγωγές και εγώ συμμετείχα αποκλειστικά με δικά μου χρήματα προτείνοντας μια διαφορετική αντιμετώπιση που στηρίζονταν στο παιχνίδι και την τέχνη.
Τελικά το “Friends’ Play”, όπως εξελίχτηκε σταδιακά από το 2004-2009, έχει παρουσιαστεί σε πάνω από 20 συνέδρια παγκοσμίως.
Τι ακριβώς είναι το πρόγραμμα “Friends’ Play”; Ποια η καινοτομία του;
Το μοντέλο «Friends’ Play» αποτελεί μια ψυχοπαιδαγωγική παρέμβαση η οποία περιλαμβάνει ατομική και ομαδική εκπαίδευση, παρέμβαση στο σχολείο στο διάλειμμα, καθώς και στους χώρους δράσης του παιδιού. Απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής, σχολικής και εφηβικής ηλικίας με σύνδρομο Asperger, δυσκολίες κοινωνικοποίησης, χαμηλή αυτο-εκτίμηση, μαθησιακές δυσκολίες, προβλήματα συμπεριφοράς, αλλά και σε παιδιά που θέλουν να αναπτύξουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες, να τονώσουν την αυτοπεποίθησή τους, να αποκτήσουν εμπιστοσύνη στις ικανότητες τους, να βελτιώσουν την εικόνα του εαυτού τους.
Οι δραστηριότητες βασίζονται σε ειδικά προγράμματα ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων και συναισθηματικής ανάπτυξης και προσαρμόζονται στα ενδιαφέροντα των παιδιών. Είναι εμπνευσμένες από τον κόσμο του παιχνιδιού και της τέχνης και παράλληλα κάνουμε παιχνίδια συνεργασίας και εμπιστοσύνης που επιτρέπουν στα παιδιά να επικοινωνούν αποτελεσματικά μέσα σ’ ένα περιβάλλον ομαδικό, όπου μπορούν να μοιράζονται τις ανησυχίες τους και να εκφράζουν τα συναισθήματα τους.
Η μεγάλη του καινοτομία θα έλεγα ότι είναι ότι προσεγγίζουμε το παιδί στο περιβάλλον του, ότι κάνουμε τις παρεμβάσεις στα σχολεία στα διαλείμματα και ότι έχουμε πολλές εξωτερικές δραστηριότητες. Γιατί εκεί παρουσιάζεται το πρόβλημα. Το διάλειμμα είναι ένα μέρος τρομαχτικό για πολλά παιδιά. Εκεί .. παίζονται όλα. Για ένα παιδί ντροπαλό, με μη αυξημένες κοινωνικές δεξιότητες ή μην έχοντας την θεωρία του νου, όπως τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού, να μην κατανοούν αυτόματα τους κοινωνικούς κώδικες και επικοινωνίας και τις προθέσεις των άλλων με συνέπεια να μην μπορούν να μπουν εύκολα στο παιχνίδι των άλλων παιδιών, είναι ένα μέρος συνεχούς αγωνίας, ένας εφιάλτης.
Γι΄ αυτό δουλεύουμε στις ομάδες με παιχνίδια ρόλων τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, μαθαίνουμε στρατηγικές, και το γεγονός ότι τα παιδιά συνυπάρχουν μεταξύ τους παιδιά με διαφορετικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες καθώς για το κάθε παιδί τα υπόλοιπα, που δεν έχουν το ίδιο πρόβλημα με αυτό, λειτουργούν ως παιδιά-μοντέλα. Μέσα από τις δραστηριότητες τα παιδιά «αλληλοεκπαιδεύονται» στην ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων τους. Είναι ένα πρόγραμμα ολιστικό γιατί συμμετέχουν και οι γονείς των παιδιών με ειδικές ομάδες γονέων όπου μαθαίνουν και ενημερώνονται για τα παιχνίδια που παίζουμε στις ομάδες, τα αδέρφια και το σχολείο με τους εκπαιδευτικούς την παράλληλη στήριξη αλλά και τους υπεύθυνους εξωσχολικών δραστηριοτήτων να συμμετέχουν όλοι στην εξέλιξη του παιδιού.
Το 2008 δημιουργήθηκε το “Friend’s Play Art” που υποστήριξε μια μεγάλη ομάδα συνεργατών από το χώρο της τέχνης στη Λάρισα, ( εικαστικός, μουσικοθεραπεύτρια, δραματοθεραπεύτρια, χοροθεραπεύτρια, συγγραφέας παιδικών παραμυθιών) οι οποίοι προσαρμόστηκαν στη φιλοσοφία του αρχικού προγράμματος που πρότεινε διαφορετικές θεματικές κάθε μήνα και εμπλούτισαν το πρόγραμμα με πολλές νέες ασκήσεις και δραστηριότητες.
Από το 2012 άρχισα να δουλεύω το πρόγραμμα και στο Παρίσι, παράλληλα με τη Λάρισα. Αρχικά έκανα εκπαιδεύσεις πάνω στο μοντέλο σε επαγγελματίες της ψυχικής υγείας που εργάζονταν σε παιδοψυχιατρικά νοσοκομεία και άλλες δομές στο Παρίσι αλλά και σε πολλές γαλλικές πόλεις, ενώ παράλληλα παρέδιδα μαθήματα στο Πανεπιστήμιο. Μέχρι το 2018 πηγαινοερχόμουν Λάρισα – Παρίσι κάθε μήνα, διατηρώντας συγχρόνως δυο Κέντρα. Έκτοτε, η βάση μου είναι αποκλειστικά στο Παρίσι. Στο Κέντρο που έχω δημιουργήσει, εργάζεται μια ομάδα 15 ψυχολόγων, ψυχοπαιδαγωγών , εργοθεραπευτών, συνεργατών yoga, μουσικής, εικαστικών όπου δουλεύουμε αποκλειστικά το μοντέλο “Friend’s Play” σε ομάδες.
Γιατί αποφασίσατε να δημιουργήσετε ένα αντίστοιχο κέντρο στη Γαλλία;
Το 2006 συμμετείχα ως ιδρυτικό μέλος στον ελληνικό σύλλογο για το σύνδρομο Asperger, στην Αθήνα, όπου συνεχίζω σαν μέλος επιστημονικής επιτροπής, με στόχο να ευαισθητοποιήσουμε τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας και τους παιδιάτρους και το 2009 ξεκίνησα, να οργανώνω ομάδες και στην Αθήνα, στην Κηφισιά. Κάποια στιγμή γνώρισα μέσα από την ομάδα, μία μητέρα που ζούσε στη Γαλλία, η οποία άρχισε να μου μιλά για το πόσο πίσω ήταν εκεί τα πράγματα σε σχέση με τον αυτισμό, ο οποίος προσεγγιζόταν ιδιαιτέρως μέσω της ψυχανάλυσης. Το 2012 υπήρξε μια «έκρηξη» στη γαλλική κοινωνία, μια αγανάκτηση από γονείς παιδιών με αυτισμό που αντέδρασαν μαζικά και οργανωμένα στο γαλλικό σύστημα υποστήριξης. Εκτίμησα ότι η απαίτηση αυτή για αλλαγή, δημιουργούσε ευνοϊκές συνθήκες για το «διαφορετικό» δικό μου πρόγραμμα, που ήταν ήδη πια εξαιρετικά ανεπτυγμένο, προτείνοντας περισσότερες από 1000 ασκήσεις, δραστηριότητες και παιχνίδια. Έτσι αποφάσισα να το μεταφέρω και να αφιερωθώ αποκλειστικά στην ανάπτυξη του στο Παρίσι.
Όντως, στη Γαλλία υπάρχει ένα μεγάλο κενό στο κομμάτι του αυτισμού που οφείλεται και στους περιορισμούς της γλώσσας, μια που οι περισσότεροι Γάλλοι δεν μιλούν ξένες γλώσσες και δεν μπορούν να εκμεταλλευτούν την παγκόσμια βιβλιογραφία. Ουσιαστικά, επιστημονικά παρακολουθούν μόνο τον γαλλόφωνο Καναδά. Έτσι, υπάρχει μια μεγάλη καθυστέρηση στον χώρο του social skill training… Μπορεί να ακούγεται περίεργο, το είπα και παραπάνω, αλλά όταν ήρθα στο Παρίσι ήμουν η μοναδική που έκανα κάτι σε αυτό το χώρο.
Βέβαια, πρέπει να αναφέρω ότι οι Γάλλοι με αποδέχτηκαν με μεγάλη ευκολία. Άλλωστε, λατρεύουν τους Έλληνες, είναι πραγματικοί φιλέλληνες. Είναι δύσκολο εγχείρημα για κάποιον που είναι ξένος να αναπτυχθεί στον ιδιωτικό τομέα, αλλά είχα πολύ καλή αποδοχή, οι γονείς εκτιμούν που τα παιδιά τους εξελίσσονται κοινωνικά σε ένα περιβάλλον με παιχνίδι, ενέργεια, χαρά, το ότι μαθαίνουν να παίζουν, να αποκτούν φιλικές σχέσεις, να αποκτούν αυτoπεποίθηση, να μαθαίνουν να λύνουν στις συγκρούσεις τους και να αποκτούν στρατηγικές να αντιμετωπίσουν το buylling που βίωναν καθημερινά. Γιατί αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα των παιδιών που έρχονται, παιδιά ευφυή, με ιδιαίτερο τρόπο σκέψης, με ευαισθησία στην δικαιοσύνη, με αδυναμία να κατανοήσουν τις προθέσεις και τα συναισθήματα των άλλων, να φαντάζουν «αφελή» και «αθώα» να αντιμετωπίσουν τα πειράγματα. Έχουμε πολύ μεγάλη προσέλευση εφήβων οι οποίοι έρχονται με στοιχεία κατάθλιψης μετά από μακροχρόνια μοναξιά και αποκλεισμό από τους συνομηλίκους τους ενώ έχουν άριστες σχολικές επιδόσεις.
Πως θα περιγράφατε τους Λαρισαίους γονείς;
Δούλεψα με παιδιά στη Λάρισα από το 1993 μέχρι το 2018. Είμαι πολύ ευχαριστημένη από τον κόσμο που απευθύνθηκε σ ’εμένα. Στην πλειοψηφία τους οι γονείς κατανοούσαν τι συνέβαινε στο παιδί τους και συνεργαζόταν εξαιρετικά γι’ αυτό είχαμε πάντα αποτελέσματα. Δεν το είδα μόνο στους Λαρισαίους, αλλά και σε γονείς από διάφορες άλλες πόλεις που φέρναν τα παιδιά τους στο γραφείο μου.
Η νέα γενιά γονιών είναι άνθρωποι με διαφορετική αντίληψη, είναι ενημερωμένοι, είναι δεκτικοί στο καινούργιο. Φροντίζουν πολύ και αγωνιούν για τα παιδιά τους, το οποίο είναι γενικότερο χαρακτηριστικό της ελληνικής οικογένειας
Μετά από 25 χρόνια που δουλέψατε με παιδιά στην πόλη, ποιο θα μπορούσε να είναι το ψυχογράφημα των Λαρισαίων ενηλικών στο προσεχές μέλλον;. Τι είδους ενήλικες θα γίνουν οι μικροί Λαρισαίοι έτσι όπως τους ζήσατε από τόσο κοντά;
Πρέπει να νιώσουμε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για τις ικανότητες μας. Το καταλαβαίνω πολύ καλύτερα τώρα που δεν ζω στη Λάρισα και βλέπω τις αδυναμίες της γαλλικής κοινωνίας.
Πιστεύω πολύ στο δυναμικό των νέων Λαρισαίων. Υπάρχει εξαιρετικό υλικό στην πόλη. Είμαι αισιόδοξη· μπορούν να κάνουν σπουδαία πράγματα οι επόμενες γενιές.
Είδα παιδιά με ιδέες, δυνατότητες, φαντασία, δυναμισμό.
Θεωρώ όμως ότι η πόλη γενικά δεν αξιοποιεί το δυναμικό στο μέγιστο. Πως υπάρχει δυναμικό στη πόλη. Το αισθάνθηκα και εγώ στο παρελθόν, με παράγοντες της πόλης που ενώ έκανα προτάσεις δεν αξιοποιήθηκαν, επιθυμούσα πάντα να προσφέρω στην πόλη μου ακόμα περισσότερο. Συχνά η πόλη ανακυκλώνει πρόσωπα και νοοτροπίες, αδυνατώντας να κοιτάξει με μια ματιά διαφορετική. Είναι σαν μην κυκλοφορούν νέες ιδέες στην πόλη.
Κλείνοντας, τι θα θέλατε να μείνει από την οπτική σας για τον κόσμο του αυτισμού;
Πρέπει να βγούμε από τον φόβο του αυτισμού. Για μένα τα άτομα αυτά, αποτελούν ιδιαίτερες προσωπικότητες με ξεχωριστά ταλέντα αλλά και ευαισθησίες. Πρέπει να καταλάβουμε ότι αναφερόμαστε σ΄ ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης. Που έχει αποδειχθεί πολύτιμος στην επιστήμη,( Albert Einstein, Marie Curie, John Nash…) στην τέχνη (Alfred Hitchcock, Andy Warhol, Steven Spielberg…) και ιδιαίτερα στην τεχνολογία (Bill Gates, Elon Mask, Mark Zuckerberg…). Σήμερα πολλές εταιρίες νέων τεχνολογιών αναζητούν να προσλάβουν άτομα με Asperger, λόγω της τεχνογνωσίας τους, της εργατικότητας τους, της αφοσίωσης, της ειλικρίνεια τους.
Εμένα, αυτό που με ενδιαφέρει και πάνω σε αυτό δουλεύω είναι να διευκολύνω τις σχέσεις των παιδιών αυτών με τους άλλους και να τα θωρακίσω με τέτοιο τρόπο, ώστε να ενταχθούν όσο πιο γρήγορα και όσο πιο σταθερά στις ανάλογες ομάδες ώστε να αποφευχθούν συνθήκες κοινωνικής απομόνωσης και κατάθλιψης να μειώσουμε την αγωνία τους την ώρα του διαλείμματος που δεν ξέρουν πως να επικοινωνήσουν. Γι΄ αυτό το λόγο πρέπει να αυξηθούν προγράμματα αλληλοβοήθειας και παρεμβάσεις μέσα στις τάξεις και στην ώρα του διαλείμματος, ευαισθητοποίησης εκπαιδευτικών και συμμαθητών.
Κλείνοντας και υπογραμμίζοντας την αξία όχι μόνο των παιδιών με τα οποία τόσα χρόνια δουλεύω αλλά και την αξία γενικά των ατόμων στο φάσμα του αυτισμού, πιστεύω πως η ωριμότητα, η πρόοδος και η ανάπτυξη όχι μόνο της Ελληνικής αλλά της κάθε κοινωνίας, συνδέονται με τη ταχύτητα που θα αναπτυχθούν και θα επεκταθούν εκείνες οι πολιτικές του κράτους αλλά και οι πρακτικές που ο καθένας μας εφαρμόζει στην καθημερινή του ζωή που θα ενθαρρύνουν την κοινωνική ένταξη των ατόμων στο φάσμα του αυτισμού αλλά κυρίως που θα επιδιώκουν την ουσιαστική τους κοινωνική και επαγγελματική τους ενσωμάτωση.
Θα πρέπει σαν κοινωνία να αξιοποιήσουμε όσο μπορούμε τον ιδιαίτερο τρόπο σκέψης τα προσόντα τα ταλέντα και το πάθος για τα αντικείμενα που ασχολούνται και να διδαχτούμε από την συνέπεια το ήθος την διαύγεια και την αίσθηση δικαιοσύνης που τα χαρακτηρίζει.
…
*Η Νατάσσα Γιάννακα είναι διδάκτορας Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχοπαθολογίας του παιδιού του Πανεπιστημίου Paris V της Σορβόννης. Μετά την απόκτηση του πτυχίου της από τη Γαλλική Φιλολογία του Πανεπιστημίου Αθηνών, συνέχισε τις σπουδές της στην Κλινική Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Paris VII και στην συνέχεια έλαβε μεταπτυχιακά διπλώματα, στη Ψυχογλωσσολογία (D.E.A.) και στην Εξελικτική Ψυχολογία (D.E.A.) από το Πανεπιστήμιο Paris V.
