Αυτή είναι η έκθεση-βόμβα του Βρετανού πραγματογνώμονα για τα Τέμπη

Η έρευνα των αρχών για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη 22 μήνες μετά σκοντάφτει και πολύτιμα στοιχεία εξαφανίζονται. Ο ΟΣΕ έπειτα από πολλαπλά αιτήματα έδωσε τους σκληρούς δίσκους με τα κρίσιμα υλικά στον εφέτη ανακριτή Σωτήρη Μπακαΐμη, ωστόσο τα βίντεο είχαν διαγραφεί.

Ο δικαστικός λειτουργός έστειλε σε εξειδικευμένο εργαστήριο στη Βρετανία τους 15 σκληρούς δίσκους με την προσδοκία να ανακτηθεί το περιεχόμενο. Δυστυχώς όμως ήταν αργά.

Αμέλεια, ανευθυνότητα ή εσκεμμένη παράλειψη του ΟΣΕ οδήγησαν στο να παραμείνουν στο σκοτάδι τα αίτια που προκάλεσαν τη φονική έκρηξη;

Χάθηκε πολύτιμος χρόνος

Η εφημερίδα «Political» αποκαλύπτει την τεχνική έκθεση του Mark Cooney, πραγματογνώμονα της Υπηρεσίας Ασφαλούς Ανάκτησης Δεδομένων στη Βρετανία που ανέλαβε να ανακτήσει το περιεχόμενο των δίσκων.

Με καθυστέρηση αρκετών μηνών, το οπτικό υλικό, δηλαδή 15 σκληροί δίσκοι που ενδέχεται να έχουν καταγράψει τη φόρτωση από τη Θεσσαλονίκη και τη διαδρομή της εμπορικής αμαξοστοιχίας λίγο πριν τη μοιραία σύγκρουση, στάλθηκε κατόπιν αιτήματος του εφέτη ανακριτή Λάρισας σε εξειδικευμένο εργαστήριο της Βρετανίας, προκειμένου να βρεθεί αν τοποθετήθηκε εύφλεκτη ύλη (ξυλόλιο) που να σχετίζεται με τη φονική έκρηξη αμέσως μετά τη σύγκρουση των τρένων και να συνετέλεσε στον μαρτυρικό θάνατο θυμάτων.

Υπενθυμίζεται ότι οι δικαστικές αρχές είχαν επιδοθεί σε αγώνα δρόμου, ώστε να πείσουν τον ΟΣΕ να παραδώσει το κρίσιμο υλικό, αν και τελικά χρειάστηκε η παρέμβαση του εισαγγελέα. Η ολιγωρία της παράδοσης του αποδεικτικού υλικού οδηγεί τις έρευνες στο κενό.

«Είναι σαφές ότι τουλάχιστον ένας από τους δίσκους (αριθ. CDS-382054) θα είχε χρήσιμο υλικό αν είχε παραδοθεί νωρίτερα, καθώς ο συγκεκριμένος δίσκος περιέχει υλικό 53 ημερών, ακόμη και χωρίς την ανάγκη εξειδικευμένων διαδικασιών ανάκτησης δεδομένων. Πέραν πάσης αμφιβολίας, εάν ο συγκεκριμένος δίσκος είχε παραδοθεί πριν από τις 20/4/2023 (53 ημέρες μετά τις 28/2/2023), θα περιείχε σίγουρα βίντεο από την εν λόγω περίοδο»,ξεκαθαρίζει ο Βρετανός τεχνικός στο πόρισμά του και συμπεραίνει ότι η καθυστέρηση απέβη μοιραία για τη διαλεύκανση της αλήθειας: «Δυστυχώς, ο δίσκος παρέμεινε σε λειτουργία μέχρι τις 2 Αυγούστου 2023 και αυτό πρόσθεσε άλλους δύο μήνες αντικατάστασης δεδομένων με νέες εγγραφές, καθιστώντας αδύνατη την ανάκτηση οποιουδήποτε δεδομένου τώρα».

Ο μυστήριος 15ος δίσκος

Ό Άγγλος πραγματογνώμονας είχε στα χέρια του 15 άχρηστα υλικά, τα καρέ από την επίμαχη ημέρα της φόρτωσης της εμπορικής αμαξοστοιχίας που αναχώρησε από τον σταθμό της Θεσσαλονίκης το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023, τα οποία σβήστηκαν και έγινε επανεγγραφή, με συνέπεια η ανάκτηση των δεδομένων να είναι τεχνικά αδύνατη.

Ο 15ος σκληρός δίσκος ήταν σπασμένος. Το καταγραφικό θα έδινε απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα: Φορτώθηκε παράνομο υλικό στην εμπορική αμαξοστοιχία; Ποιοι γνώριζαν για το φορτίο;

Οι προσπάθειες για την ανάκτηση του περιεχομένου ήταν δύσκολη διαδικασία. Έστειλαν τον δίσκο στην Αμερική, αναφέρει ο Mark Cooney στην έκθεσή του: «Ένας δίσκος δεν ήταν λειτουργικός. Προχωρήσαμε σε διαγνωστικές δοκιμές στους 14 λειτουργικούς δίσκους και αποφασίσαμε να προωθήσουμε τον 15ο δίσκο (με σοβαρή μηχανική βλάβη) στο εξειδικευμένο εργαστήριό μας στο Κλίβελαντ του Οχάιο των ΗΠΑ, έτσι ώστε η διαδικασία ανάκτησης να γίνει υπό τις καλύτερες δυνατές συνθήκες».

Μη αναστρέψιμη η διαγραφή δεδομένων

Η ανάλυση του σπασμένου σκληρού δίσκου από τον τεχνικό σύμβουλο αποκαλύπτει ένα ακόμα κρίσιμο στοιχείο: ο σκληρός δίσκος είχε δεχτεί επεμβάσεις, γεγονός που περιέπλεξε περαιτέρω την ανάκτηση των δεδομένων. Σύμφωνα με την έκθεση, η ζημιά στον δίσκο φέρει ενδείξεις προηγούμενων επεμβάσεων: «Το μέσο έχει φυσικά προβλήματα που εμποδίζουν την πρόσβαση στα δεδομένα μέσω κανονικών εντολών. Η μονάδα έχει ελαφριά ζημιά στην πλάκα και ενδείξεις ότι η ίδια η πλακέτα τυπωμένου κυκλώματος (PCB) έχει συγκολληθεί στο παρελθόν. Όλες οι κεφαλές του δίσκου είναι επίσης φυσικά σπασμένες…».

Χωρίς να προσδιορίζει όμως ποιες είναι οι αιτίες που έκαναν τον δίσκο μη λειτουργικό, ο Mark Cooney τονίζει ότι«δεν είναι ασυνήθιστο αυτή η βλάβη στον δίσκο να συμβαίνει μέσα σε έναν κύκλο δύο ετών, αλλά η ζημιά θα μπορούσε να έχει προκληθεί από εξωτερικό παράγοντα, για ποιον λόγο, δεν μπορούμε να πούμε. Αιτίες μπορεί να είναι ένα ισχυρό πλήγμα στη μονάδα δίσκου ή μια υπερφόρτωση ρεύματος. […] Η ζημιά στη μονάδα (382052) μπορεί να προκλήθηκε από διάφορους παράγοντες. Ένα ισχυρό μηχανικό πλήγμα αναφέρεται σε πλήγμα που δέχτηκε η ίδια η μονάδα είτε από βλάβη είτε από αστοχία της συσκευής στην οποία βρίσκεται η μονάδα»,καταλήγει.

«Άσκοπη η αποστολή των δίσκων στην Αγγλία»

Ο δίσκος επιδιορθώθηκε, το κρίσιμο αποδεικτικό υλικό όμως ήταν άφαντο. Ο κ. Cooney αναφέρει ότι η ανάκτηση δεδομένων περιπλέκεται, διότι στη συγκεκριμένη περίπτωση η χωρητικότητα του δίσκου είχε γεμίσει, τα δεδομένα άρχισαν να αντικαθίστανται από τα νέα και η εγγραφή νέων δεδομένων ξεκίνησε από τα πιο παλιά αρχεία. «Το περιεχόμενο ενός δίσκου δεν αντικαθίσταται αμέσως συνολικά αφού ο δίσκος γεμίσει, αλλά τα δεδομένα αρχίζουν να αντικαθίστανται προς τα πίσω με τρόπο που αφήνει μια μικρή τυχαία ενδιάμεση ζώνη όπου υπάρχει η δυνατότητα ανάκτησης τμημάτων παλαιότερων αρχείων ακόμη και μετά την ημερομηνία κατά την οποία ο δίσκος γέμισε»,αναφέρει.

Η «Political» επικοινώνησε με εξειδικευμένο τεχνικό IT με έδρα την Ελβετία, ο οποίος εξηγεί σε ποιες περιπτώσεις υπάρχει μη αναστρέψιμη διαγραφή των δεδομένων:«Η αποστολή των δίσκων στο Λονδίνο για ανάκτηση δεδομένων του συμβάντος (28/2/2023) ήταν άσκοπη, καθώς οι ημερομηνίες τελευταίας λειτουργίας των 15 δίσκων ήταν από 29/7 έως 21/9 με μέγιστες ημέρες εγγραφής τις 53 και ελάχιστες τις 11. Ως εκ τούτου, οι δίσκοι περιείχαν δεδομένα στην καλύτερη περίπτωση από τις 10/6 και μετά. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει δυνατότητα ανάκτησης παλαιοτέρων αρχείων σε αυτούς τους δίσκους, που είχαν ρυθμιστεί να διαγραφούν το παλαιότερο αρχείο για να εγγράψουν το τρέχον».

Οι σκληροί δίσκοι κάνουν βόλτες

Μετά το πιστοποιημένο εργαστήριο στην Αγγλία, ο εφέτης ανακριτής έστειλε τους 15 σκληρούς δίσκους σε καθηγητή του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, που και αυτός με τη σειρά του εξετάζει το υλικό. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να ολοκληρώσει το πόρισμά του.