«Εργαλείο» που δίνει δύναμη στους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν δυσκολίες σε πολλά επίπεδα της ζωής είναι ο αθλητισμός και μία από τις πολλές φορές που το κατέγραψε η ιστορία, είναι η περίοδος των Χριστουγέννων του 1947.
Η Ελλάδα ακόμα προσπαθεί να γιατρέψει τις πληγές της από την κατοχική περίοδο, ενώ την ίδια ώρα ο εμφύλιος πόλεμος της προσθέτει τραύματα. Η οικονομία σε κακή κατάσταση και ο απλός κόσμος ζει σε συνθήκες φτώχειας, σε τέτοιο βαθμό που καταγράφονται επιλογές που σήμερα στα αυτιά των νέων παιδιών ίσως ακούγονται σαν ψέματα. Όπως για παράδειγμα οι νύφες της Αυστραλίας, Ελληνίδες που μεταναστεύουν για να παντρευτούν και να αναζητήσουν μία καλύτερη ζωή, έχοντας επιλέξει τον ομοεθνή γαμπρό που είναι ήδη μετανάστης εκεί, δι’ αλληλογραφίας.
Και όμως στα υποτυπώδη γήπεδα μπάσκετ της εποχής (υπενθυμίζουμε ότι ήταν ελάχιστα, ανοιχτά και ευάλωτα στις καιρικές συνθήκες) χτυπάει ο σφυγμός της νεολαίας, η δίψα για αθλητισμό σαν στοιχείο βελτίωσης της ζωής, αλλά και σχολείο με μαθήματα τη συλλογικότητα, την προσπάθεια για βελτίωση και τη συναδέλφωση – σεβασμό του αντιπάλου μέσα στον αγωνιστικό χώρο, γιατί έξω από αυτόν φόραγαν την ίδια «φανέλα», αυτή των νέων που προσπαθούσαν για μία καλύτερη ζωή.Σε αυτό το κλίμα ο Τρίτωνας που ιδρύθηκε μέσα στα μαύρα κατοχικά χρόνια, το 1942, διοργανώνει μία υποδειγματική, ακόμα και για την εποχή μας διοργάνωση.
Η ομάδα που οι πολλοί την έμαθαν λόγω Αντετοκούμπο και ξεκίνησε από το γηπεδάκι της διασταύρωσης των οδών Τήνου και Γ’ Σεπτεμβρίου (για τα χρόνια που αναφερόμαστε) και μετά πήγε στα Σεπόλια για να συνεχίσει τη δημιουργική του πορεία και προσφορά στο μπάσκετ.
«Το καθιερωμένο ετήσιο Κύπελλο Σταύρου Μαντέλλου εφέτος διοργανώθηκε σε βάσεις και τεχνικά πλαίσια, ανάλογα με το γενικό πρόγραμμα του Τρίτωνος, που επιδιώκει συστηματικά την επικράτηση του μπάσκετ ως βασικού στοιχείου της σωματικής αγωγής σε ίση έκταση σ’ όλα τα Ελληνόπουλα και σ’ όλες τις Ελληνοπούλες», διαβάζουμε στον Τύπο της εποχής.
Σε άλλο σημείο επισημαίνεται πως: «Για πρώτη φορά στην Ελλάδα πραγματοποιείται μία τόσο σημαντική συμμετοχή: 18 σωματεία α’ και β’ κατηγορίας, με 61 πλήρεις ομάδες, 9 διαφόρων κατηγοριών, με ολική δύναμη 610 αθλητών και αθλητριών. Πολύ ενθαρρυντική και ευοίωνη είναι εξ άλλου η συμμετοχή 13 ομάδων νεανίδων με 130 αθλήτριες, για την ανάπτυξη του γυναικείου αθλητισμού. Στο διάστημα δύο περίπου μηνών συνενώθηκαν οι υπηρεσίες πλέον των 2.000 προσώπων σε μία υποδειγματική προσπάθεια.
Εκατοντάδες σημειωτών, χρονομετρών, διαιτητών, αντιπροσώπων σωματείων, οδών και αρχηγών ομάδων, 1600 περίπου αθληταί και αθλήτριαι με ακρίβεια. Τάξις και πειθαρχία, που μαρτυρούν ανώτερο αθλητικό πνεύμα, εξασφάλισαν τη διεξαγωγή 81 συναντήσεων κατά τρόπο που δικαιώνει απόλυτα τις προβλέψεις του οργανωτού και ευνοεί την οργάνωση προσπαθειών πολύ ευρυτέρας εκτάσεως».
Ως προς το θέαμα, είναι σαφής η αναφορά ότι: «Γενική είναι η γνώμη των εμπείρων φιλάθλων που παρηκολούθησαν τους αγώνας, ότι η τεχνική πρόοδος βαδίζει παράλληλα με την ποσοτική ανάπτυξη του μπάσκετ. Συναρπαστικαί φάσεις και δραματικοί συναγωνισμοί συνεκίνησαν αθλητάς και θεατάς, ιδιαιτέρως μάλιστα μεταξύ ομάδων που δεν έλαβαν ακόμα μέρος σε επίσημα πρωταθλήματα».
Στο τουρνουά αθλοθετήθηκαν 11 κύπελλα για διάφορες κατηγορίες. Ως προς τον τελικό απολογισμό: «Πολυνίκης σύλλογος εις το Κύπελλον Μαντέλλου ανεδείχθη ο Α. Ο. Τρίτωνος επιτυχών να εισαγάγη 6 ομάδας του εις τους τελικούς των διαφόρων κατηγοριών εκ των οποίων μία – η αναπληρωματική ανδρών – ανεδείχθη πρώτη εις την γενικήν βαθμολογίαν ήλθεν ο Α. Ο. Σπόρτιγκ τοποθετήσας 4 ομάδας του εις τους τελικούς και αποσπάσας την α’ κατηγορίαν νεανίδων και παίδων. Νικητής των κατηγοριών ανδρών και εφήβων ανεδείχθη ο Πανελλήνιος Γ. Σ. τρίτος της γενικής βαθμολογίας. Η ΑΕΚ επίσης απέσπασε την πρώτην νίκην και το Κύπελλον της β’ κατηγορίας παίδων καθώς και το Κύπελλο πολυνίκους β’ κατηγορίας. Τέλος, ο Παναθηναϊκός εκέρδισεν εις την β’ κατηγορίαν ανδρών».
Το ρεπορτάζ υπογράφει ο Θανάσης Μαντέλλος στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ την Κυριακή 28 Δεκεμβρίου 1947.
Σαν επίλογο αυτό που μας κάνει εντύπωση είναι η μαζική συμμετοχή τμημάτων υποδομών εκτός από τις πρώτες ομάδες, ειδικά λόγω της περιόδου που είχε προηγηθεί. Θυμίζουμε ότι η χώρα δοκιμάστηκε στην κατοχή σκληρά από το λιμό, με τα αποτελέσματά του να μην καταγράφονται μόνο στους νεκρούς από την πείνα, αλλά και στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, καθώς τόσο οι παθήσεις που είχαν εμφανιστεί σε όσους επιβίωσαν, αλλά και η αβιταμίνωση σε μεγάλο τμήμα του παιδικού πληθυσμού ήταν άλλος ένας «απόηχος» της κατοχής.
Μετά την απελευθέρωση τo 75% των παιδιών είχαν σοβαρά προβλήματα υγείας. Το πραγματικό γεγονός ήταν λοιπόν μία επισιτιστική κρίση διαρκείας και μία γενοκτονία από την πείνα. Τα παιδάκια της κατοχής ήταν οι νέοι αθλητές των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων, που χωρίς το επίπεδο διαβίωσης να τους έχει εξασφαλίσει μία σταθερή κατάσταση υγείας – το αντίθετο μάλιστα – έβρισκαν τη δύναμη μέσω του αθλητισμού, να διεκδικήσουν στιγμές και δραστηριότητες που αναβάθμιζαν τη ζωή τους. Και αυτή η μεγάλη νίκη απέναντι στις δυσκολίες καταγράφηκε στα στοιχεία του τουρνουά που οργάνωσε ο Τρίτωνας.
Έρευνα: Νάσος Μπράτσος
Σχετικά θέματα:
Τρίτων: Ιδρύεται στον απόηχο του κατοχικού λιμού το 1942 – Συνεχής προσφορά στον αθλητισμό
“Αναβιώνει” ένας “κατοχικός” αγώνας στο μπάσκετ
Προσφυγικό: Ο Τρίτωνας της αλληλεγγύης στα Σεπόλια της κοινωνικής προσφοράς
Από τα αλώνια στα σαλόνια, αλλά και αντιστρόφως…
Όταν ο Πολιτισμός και ο Αθλητισμός είναι συμπαίκτες
