Να έχει καθορίσει με την παρουσία του ένα μαγαζί τη ζωή της πόλης για μια εικοσαετία περίπου, να έχει δημιουργήσει συνήθειες, αναμνήσεις και να μην βρίσκεις φωτογραφικό και λοιπό υλικό είναι περίεργο – η μοναδική (κοντινή) φωτογραφία, διαθέσιμη στον Τύπο, είναι αυτή που οι ίδιοι ιδιοκτήτες κατεβάζουν την ταμπέλα της εισόδου. Είναι και λίγο εκνευριστικό.
Το να συνδέονται όλα τα δημοσιεύματα – κάνουν μόνο έμμεση αναφορά στο μαγαζί που μας ενδιαφέρει – με τα επεισόδια που έγιναν τον μακρινό Ιούνιο του 1972 όταν η ΑΕΛ κινδύνεψε να μην ανέβει στην Α΄ Εθνική μετά από αγώνα με τον Πανσερραϊκό στις 25 Ιουνίου το 1972, το κάνει πιο περίεργο. Είναι και λίγο ενδιαφέρον όμως· σε βάζει στη διαδικασία να ψάξεις τα του ελληνικού ποδοσφαίρου την περίοδο της Χούντας και να εντοπίσεις τις ευφυείς κινήσεις διαχείρισης κρίσης του Σερραίου επιχειρηματία.
Ο λόγος για το «Σερραϊκόν» το γνωστό γαλακτοζαχαροπλαστείο όπως χαρακτηριζόταν που βρισκόταν από το 1970 στο γωνιακό ισόγειο κατάστημα της πολυώροφης οικοδομής που κτίστηκε εκείνη την χρονιά στην συμβολή των οδών Κούμα και Μεγάλου Αλεξάνδρου, εκεί που σήμερα βρίσκεται το κατάστημα ρούχων Maska.
Αλλά τελικά η μαγεία αυτής της πόλης, έστω και οριακά εκπρόθεσμα, λειτούργησε.
Ενώ την Παρασκευή το μεσημέρι, ήδη αρκετά απελπισμένη, έκανα έκκληση μέσω δημοσίευσης στο Facebook για την ανεύρεση φωτογραφιών και η συζήτηση περί του θέματος εξελίχθηκε μεταξύ φίλων σε γνωστό μεζεδοπωλείο της πόλης, δεν θα μπορούσα να φανταστώ ότι ήμουν τόσο κοντά στην πηγή… Το ανακάλυψα μόλις χθες το μεσημέρι – αφού το αφιέρωμα είχε παραδοθεί – ότι ο γιος των ιδιοκτητών του Σερραϊκόν είναι στέλεχος του μεζεδοπωλείου “Διογένους” στο οποίο βρισκόμουν την Παρασκευή και σαφώς κai ξαναπήγα χθες πάραυτα για τις ανάγκες του παρόντος αφιερώματος και τις προσωπικά δικές μου φυσικά. Και το κείμενο σαφώς και ξαναγράφτηκε.
Από το προσωπικό αρχείο του Σπύρου Τσαντόπουλου, όπως αυτή δημοσιεύτηκε στην προσωπική του σελίδα στο Facebook
Της Εύης Μποτσαροπούλου
Πριν, σε αυτή τη γωνία υπήρξε το εστιατόριο Ερμής το οποίο μεσουράνησε, από το 1930 μέχρι και το 1970 που κατεδαφίστηκε, στην κοινωνική ζωή της πόλης. Για την εποχή του, ο Ερμής, θεωρούνταν ένα από τα καλύτερα, αν όχι το καλύτερο, εστιατόριο της πόλης που ανταγωνιζόταν έντονα τα λοιπά ξακουστά λαρισαϊκά. Ήταν και το σημείο εξαιρετικό, δύσκολα να αποτύχει κάτι… Για τον Ερμή υπάρχουν πολλές πληροφορίες και πολλές φωτογραφίες. Όπως και για κινηματογράφο Ορφέα που βρισκόταν στην απέναντι γωνία. Για το Σερραϊκόν πάλι όχι.
Τον εγγονό και συνονόματο του Βαγγέλη Τσουρτσούρη, του Σερραίου που εγκαταστάθηκε στη Λάρισα στα τέλη της δεκαετίας του ’60, του ανθρώπου που έφερε μαζί του στην πόλη τις παραδοσιακές συνταγές για το άνοιγμα φύλλου (μοιάζει λίγο με την γαλλική σφολιάτα) με βούτυρο, αυτού που στις 20 Αυγούστου του 1969 άνοιξε με τους τρεις γιους του, Γιώργο, Βασίλη και Κώστα το πρώτο Σερραϊκόν στην οδό Κύπρου, στην καρδιά της παλιάς αγοράς της Λάρισας, τον συνάντησα αίφνης μόλις χθες αργά το μεσημέρι, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, και μου διηγήθηκε όλη την ιστορία. Η οικογένεια Τσουρτσούρη εγκαταστάθηκε στη Λάρισα το 1968 και τον Ιούνιο του 1970 άνοιξε το περίφημο γαλακτοζαχαροπλαστείο στην γωνία Κούμα και Μεγάλου Αλέξανδρου, σε ένα από πιο χαρακτηριστικά σημεία της πόλης, το οποίο παρέμενε σε αυτό το σημείο μέχρι τον Φεβρουάριο του 1992. Έκτοτε, αρχικά μεταφέρθηκε για πολύ λίγο στον πεζόδρομο της Παπακυριαζή, λίγο πριν την πλατεία Ταχυδρομείου, και εν συνεχεία μετεγκαταστάθηκε σε μια άλλη χαρακτηριστική γωνία της πόλης, αυτή στη συμβολή των οδών Παπαναστασίου και Αθανασίου Διάκου, όπου και παρέμεινε σε λειτουργία μέχρι πριν μια δεκαετία περίπου οπότε και έκλεισε οριστικά.
Το Σερραϊκόν άνοιξε όταν ακόμη η Κούμα δεν είχε πεζοδρομηθεί ακόμη. Είχε συμπληρώσει ήδη μια δεκαετία ζωής όταν άρχισε να μπαίνει στη ζωή μου. Υπήρξε σταθερά συνδεδεμένο με τα μαθήματα μπαλέτου. Αυτά ξεκίνησαν όταν ήμουν 3,5 χρονών και κράτησαν μέχρι τα 16 μου. Το μάθημα ήταν Παρασκευή βράδυ. Και κάθε φορά μετά πεινούσα. Είχα δυο εναλλακτικές, αγαπημένες πολύ· ή να πάρω σάντουιτς με μπιφτέκι σε ψωμάκι από το μικρό Ολυμπιάκι στη γωνία της στοάς επί της Κούμα ή να πάω στο Σερραϊκόν. Για κουρού συνήθως, εκείνο το μεγάλο, αφράτο, χρυσοκίτρινο και αφράτο μισοφέγγαρο ζύμης φύλλου με γέμιση τυριού. Και για γάλα κακάο φυσικά. Αν και το Σερραϊκόν είχε εισάγει στους Λαρισαίους τις χαρακτηριστικές μπουγάτσες με κρέμα ή τυρί, τις στρογγυλές πίτσες σε φύλο, εγώ κουρού ήθελα. Είχε και γλυκά φυσικά· σαραγλί, γαλακτομπούρεκο, λουκουμάδες, καρυδόπιτα, κρέμες γάλακτος ή σοκολάτας… αλλά εγώ και πάλι κουρού ήθελα.
Η απόλαυση αυξανόταν τις φορές που ανεβαίναμε στο πατάρι, με το μεγάλο παράθυρο προς τη Μεγάλου Αλεξάνδρου, για να καθίσουμε στα τραπεζάκια σεπαρέ – είχε καθίσματα παγκάκια – για να φάμε ότι είχαμε παραγγείλει. Το πατάρι υπήρξε επιδραστικό στην πορεία του μαγαζιού. Ήταν μια μικρή, στενή, κρυφή γωνία στο πιο κεντρικό σημείο της πόλης. Το χρησιμοποιούσε περισσότερο η νεολαία που δεν ήθελε να βρίσκεται σε κοινή θέα. Υπήρξε, αναμενόμενο, κλασικό σημείο συνάντησης για ραντεβού.
Το Σερραϊκόν λοιπόν, με τους Σερραίους ιδιοκτήτες του, εισήγαγε στη Λάρισα τις χαρακτηριστικές γεύσεις της Μακεδονίας, αλμυρές και γλυκές. Η μπουγάτσα με τυρί ή με κρέμα θεωρείται σερραϊκής καταγωγής ακόμη και για αυτές που βρίσκουμε στη Θεσσαλονίκη. Και ήταν κάθε μέρα ανοιχτό· από τις 6-7 το πρωί – έκλεινε το μεσημέρι όπως όλα τα μαγαζιά τότε στην πόλη – και έμεινε ανοιχτό μέχρι τις 11 το βράδυ.
Αλλά στην ιστορία της πόλης – εκτός από τις γεύσεις του – έμεινε και λόγω ενός ποδοσφαιρικού αγώνα.
Το παιχνίδι διεξήχθη στις Σέρρες την Κυριακή 25 Ιουνίου του 1972 ανάμεσα στον Πανσερραϊκό και την ΑΕΛ και ήταν πολύ κρίσιμο καθώς θα καθόριζε την άνοδο της μίας από τις δύο ομάδες στην Α΄ Εθνική. Ο αγώνες έληξε ισόπαλος με σκορ 1-1 και το αποτέλεσμα αυτό έδωσε την άνοδο στα «λιοντάρια», όπως λέγαν τους Σερραίους φιλάθλους. Υπήρξε όμως ένας αγώνας όπου γκολ ακυρώθηκαν, πέναλτι δεν δόθηκαν, επεισόδια πολλά έγιναν, μάνικες της πυροσβεστικής άνοιξαν, ένας ποδοσφαιριστής της ΑΕΛ κατέληξε στο νοσοκομείο και άλλα πολλά.
«Διότι δεν είναι νοητόν να ομιλώμεν περί εξυγιάνσεως του αθλητισμού και εις τον τομέα του ποδοσφαίρου να παρατηρώνται βανδαλισμοί και εγκληματικαί ενέργειαι μιας ασυνειδήτου μερίδος, λεγόμενων Σερραίων φιλάλθων. Και όλα τα ανωτέρω επιβεβαιούνται με αίμα. Ναι, αίμα εχύθη εις την πόλιν και το στάδιο των Σερραίων. Και ήταν αίμα Λαρισαίων και για ποιο λόγο;» γράφτηκε στο πρωτοσέλιδο του ως άνω φύλλου της «Ελευθερίας».
Τι είχε γίνει λοιπόν;
Παρουσία 15.000 φιλάθλων (3.000 Λαρισαίων) η ΑΕΛ αρχικά προηγείται με ένα γκολ, οι παίκτες του Πανσερραϊκού αρχίζουν να εκνευρίζονται, αρχίζουν αντιαθλητικό παιχνίδι, ο διαιτητής δίνει αμφιλεγόμενο πέναλτι στους γηπεδούχους, οι οποίοι κατά την εκτέλεσή του ισοφαρίζουν. Ένας παίκτης της ΑΕΛ αποχωρεί τραυματίας χωρίς να δοθεί πέναλτι, ακόμη ένα πέναλτι απορρίπτεται από τον διαιτητή, αγκωνιά πέφτει σε κεφάλι παίκτη της ΑΕΛ και ταυτόχρονα μπαίνει γκολ στην εστία των γηπεδούχων, το οποίο αναίτια ακυρώνεται. Οι παίχτες έρχονται στα χέρια, ο Λέλλης τραυματίζεται και μεταφέρεται στο νοσοκομείο, στο ’73 ο αγώνας διακόπτεται και τελικά λήγει ισόπαλος. Μετά τη λήξη, τα επεισόδια γενικεύονται τόσο στον αγωνιστικό χώρο όσο και στις κερκίδες, χτυπούν τον προπονητή της ΑΕΛ, αγανακτισμένοι οι Λαρισαίοι επιχειρούν να μπουν στον αγωνιστικό χώρο, επεμβαίνει η Πυροσβεστική και τους διαλύει με τις μάνικες. Η ΑΕΛ κάνει ένσταση, η οποία αρχικά γίνεται δεκτή, αλλά στις 30 Ιουνίου απορρίπτεται με παρέμβαση του ισχυρού άνδρα της εποχής Κωνσταντίνου Ασλανίδη.
Ποιος ήταν ο Ασλανίδης;
«Η αθλητική του υπηρεσία ήταν πολύ μικρή και δεν επεξετείνετο, πέραν του χώρου των Δυνάμεων Καταδρομών», αναφέρει χαρακτηριστικά η Αθλητική Ηχώ τον Ιούλιο του 1968. Παρόλα αυτά, ο Κωνσταντίνος Ασλανίδης, αντισυνταγματάρχης Πεζικού όταν έγινε το πραξικόπημα, ήταν ο άνθρωπος που με την εγκαθίδρυση της δικτατορίας ανέλαβε να ελέγξει τον αθλητισμό και το ποδόσφαιρο κατ’ επέκτασιν. Η χούντα προχώρησε στον Α.Ν 127/1967 «Περί αναδιοργανώσεως του εξωσχολικού αθλητισμού». Ο αναγκαστικός νόμος ρύθμιζε τις λειτουργίες των σωματείων και εξασφάλιζε διαρκή έλεγχο του κράτους σε αυτά μέσω των κυβερνητικών επιτρόπων, οι οποίοι ουσιαστικά αποτελούσαν τα μάτια και τα αυτιά του καθεστώτος μέσα στα σωματεία. Τους έλεγαν και «στρατιωτικούς», καθώς στην πλειοψηφία τους ήταν στρατιωτικοί και ουσιαστικά ήταν εκείνοι που έλεγχαν το σύλλογο και μετέφεραν τυχόν παρεκκλίσεις στους επικεφαλής τους. Παράλληλα, από τα χέρια τους περνούσαν και τα χρήματα που έδινε στις ομάδες η Γενική Γραμματεία. (πληροφορίες από το gazzetta.gr).
Στη Λάρισα, όπως μπορεί να φανταστεί κανείς έγινε χαμός.
Οι Λαρισαίοι ζητούσαν την επανάληψη του αγώνα, μεγάλες συγκεντρώσεις έγιναν σε δρόμους και πλατείες κατά τη διάρκεια της νύχτας, και εν μέσω όλου αυτού του χαμού, ένα μαγαζί Σερραίων που πουλούσε μπουγάτσες – και κουρού, μην ξεχνιόμαστε – βρισκόταν στην πιο ακατάλληλη τοποθεσία, στην καρδιά του κέντρου της πόλης, με το πιο ακατάλληλο όνομα «Σερραϊκόν». Κάτι σαν το κόκκινο πανί για ένα ταύρο εν υαλοπωλείο όπως ήταν τότε οι Λαρισαίοι.
Και τι έκαναν οι ιδιοκτήτες;
Κατέβασαν οι ίδιοι την πινακίδα από την πρόσοψη του μαγαζιού εις ένδειξη συμπαράστασης προς την ΑΕΛ και τους Λαρισαίους. Ο Βαγγέλης Τσουρτσούρης μιλά έντονα για το περιστατικό παρόλο που ο ίδιος ήταν πολύ μικρός τότε. Ήταν ένα συμβάν που συνόδεψε την ιστορία της οικογένειας και του μαγαζιού. Για ένα εξάμηνο λοιπόν, μπήκε καινούργια ταμπέλα στο μαγαζί που μετονομάστηκε σε “Κεντρικόν”. Αυτό κράτησε για ένα εξάμηνο περίπου, οπότε και τοποθετήθηκε ξανά η επιγραφή Σερραικόν. “Ο πατέρας μου, ο Γιώργος Τσουρτσούρης, υπήρξε φανατικός φίλαθλος της ΑΕΛ” μου εξιστορεί ο γιος του Βαγγέλης.
Η κίνηση έμεινε γνωστή ως η «αποκαθήλωση». Θα μπορούσε να θεωρηθεί και μια εξαιρετική κίνηση μάρκετινγκ, αν υπήρχαν οι όροι εκείνη την εποχή, και δη διαχείρισης μεγάλης κρίσης.
Η ΑΕΛ μπορεί τη χρονιά του 1972 να μην κατάφερε την άνοδό της στην μεγάλη κατηγορία για πρώτη φορά στην ιστορία της, το κατάφερε όμως την αμέσως επόμενη χρονιά.
Το Σερραϊκόν, κατά πάσα πιθανότητα, με την «αποκαθήλωση» εξασφάλισε την παρουσία του στη Λάρισα για πολλά πολλά χρόνια και έτσι μπόρεσα εγώ να απολαμβάνω την πολυαγαπήμενη μου κουρού. The end.
Ελάτε στην ομάδα μας στο viber για να ενημερώνεστε πρώτοι για τις σημαντικότερες ειδήσεις
