Με τη μετάλλαξη «Δέλτα» να γίνεται όλο και περισσότερο απειλητική, την ώρα που ένα καθοριστικό ποσοστό του πληθυσμού επιμένει να αρνείται τον εμβολιασμό παρά τις συνεχείς εκκλήσεις της πανεπιστημιακής κοινότητας και της Πολιτείας, η κυβέρνηση έχει θέσει ως μείζονα στόχο να αποτρέψει ένα νέο γενικό lockdown στη χώρα, λαμβάνοντας έγκαιρα σειρά μέτρων που θα προστατεύσουν όχι μόνο την υγεία, αλλά και τη λειτουργία της κοινωνίας και της οικονομίας.Περίπτωση για επιβολή γενικού υποχρεωτικού εμβολιασμού δεν υπάρχει, αλλά το κυβερνητικό σχέδιο, το οποίο αποκαλύπτει το «ΘΕΜΑ», προβλέπει πρόσβαση σε όλα μόνο για τους εμβολιασμένους, αυστηρότατους περιορισμούς παντού για τους ανεμβολίαστους, ρυθμίσεις όπως η αναστολή αποδοχών στον δημόσιο τομέα, καθώς και μεγάλη ευελιξία στον ιδιωτικό τομέα, με τηλεργασία ή και λελογισμένες απολύσεις, ώστε να προστατευτεί η απρόσκοπτη συνέχιση των δραστηριοτήτων υπό οποιεσδήποτε επιδημιολογικές συνθήκες.
Παράλληλα η κυβέρνηση θα εξετάσει περαιτέρω υποχρεωτικότητα για ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων, όπως οι εκπαιδευτικοί, ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας. Για να δώσει το σύνθημα της επιχείρησης «οι εμβολιασμένοι παντού, οι ανεμβολίαστοι σπίτι τους» -έστω και με μία δόση υπερβολής-, το Μέγαρο Μαξίμου έχει ξεκαθαρίσει ότι στα εγκαίνια της φετινής ΔΕΘ στις αρχές Σεπτεμβρίου θα μπορούν να δώσουν το «παρών» μόνο όσοι έχουν κάνει τον εμβολιασμό. Ειδάλλως δεν θα επιτρέπεται η είσοδος στους χώρους των εκδηλώσεων σε κανέναν, χωρίς την παραμικρή εξαίρεση.
«Πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι ο ιός δεν θα εξαφανιστεί από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά θα συνεχίσει να κυκλοφορεί για πολύ καιρό ακόμη και χρειάζεται να μάθουμε να ζούμε μαζί του και με τα όπλα που έχουμε να δίνουμε καθημερινή μάχη να τον περιορίσουμε», σημειώνουν αρμόδιοι αξιωματούχοι. «Οπως και σε ολόκληρη την υφήλιο, έτσι και εμείς στην Ελλάδα, το βασικό όπλο που έχουμε στη φαρέτρα μας είναι το εμβόλιο», διαμηνύουν συνεργάτες του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, οι οποίοι διαπιστώνουν ότι ακόμα και μετά τις πρόσφατες κυβερνητικές ανακοινώσεις ο ρυθμός αύξησης των ραντεβού για εμβολιασμό δεν είναι όσο ταχύς απαιτούν οι συνθήκες. Και παρότι η μεγάλη διασπορά που καταγράφεται τις τελευταίες ημέρες δεν οδηγεί σε αντίστοιχα μεγάλη πίεση του ΕΣΥ, ο κίνδυνος να πάμε σε δύσκολες καταστάσεις παραμένει ισχυρός, καθώς ο ιός σαρώνει πλέον όλες τις ηλικίες.
Με εμβόλιο στα καταστήματα
Από τα νέα και πλέον δραστικά μέτρα που εξετάζει η κυβέρνηση είναι να θεσπιστεί η δυνατότητα εισόδου στα καταστήματα λιανικής μόνο σε εμβολιασμένους πολίτες – είναι αυτονόητο ότι και οι εργαζόμενοι στο λιανεμπόριο πρέπει να είναι πλήρως εμβολιασμένοι. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων μελετά ένα τέτοιο σχέδιο εκτιμώντας ότι θα είναι ώριμο να ισχύσει από τα μέσα του φθινοπώρου και μετά, εφόσον βέβαια η εξέλιξη της πανδημίας το επιβάλλει και το ποσοστό των ανεμβολίαστων δεν επιτρέπει το χτίσιμο του επιθυμητού τείχους ανοσίας. Οπως εξήγησε ανώτατη πηγή στο «ΘΕΜΑ», με αυτό τον τρόπο ούτε η αγορά θα κλείνει, ούτε το Δημόσιο θα αναγκάζεται να υποστηρίζει κεφαλαιακά τις επιχειρήσεις που πλήττονται από ένα πιθανό lockdown. Και φυσικά, οι αρνητές του εμβολίου θα γνωρίζουν τις συνέπειες της επιλογής τους. Αυτό το μέτρο έρχεται να ενισχύσει το πλέγμα των όσων ήδη ισχύουν στους κλειστούς χώρους της εστίασης, της διασκέδασης και όπου αλλού μπορεί να εισέλθει κάποιος μόνο έχοντας κάνει το εμβόλιο. Μάλιστα σε εστίαση και διασκέδαση ετοιμάζονται πρόσθετα μέτρα.
Back office και απολύσεις
Η κυβέρνηση προχωρά από αυτή την εβδομάδα κιόλας στη θωράκιση του ιδιωτικού τομέα ώστε να προλάβει τα χειρότερα και να αποσαφηνίσει πλήρως το πεδίο των δυνατοτήτων και υποχρεώσεων εργοδοτών και εργαζομένων. Στο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί εντός των ημερών στη Βουλή για το μέτρο της άδειας άνευ αποδοχών στους ανεμβολίαστους υγειονομικούς και επαγγελματίες υγείας και πρόνοιας θα συμπεριληφθούν και σημαντικές ρυθμίσεις για τον ιδιωτικό τομέα. Προβλέπεται, κατ’ αρχάς, ειδική διάταξη με την οποία θα κατοχυρώνεται το δικαίωμα του εργοδότη να ζητά από τον εκάστοτε εργαζόμενο την πληροφορία αν έχει εμβολιαστεί, ώστε στην περίπτωση που η απάντηση είναι όχι να τοποθετείται σε εργασιακό χώρο με λιγότερη επαφή με το κοινό, αλλά και με τους υπόλοιπους εργαζομένους. Θα υπάρχει δηλαδή ανάλογα με τον εμβολιασμό του προσωπικού ευελιξία για μετακίνηση, διάρθρωση και κατανομή των υπαλλήλων σε πόστα front office ή back office. Είναι δε πολύ πιθανό, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, αυτό το μέτρο να δώσει σε κάποιους κλάδους τη δυνατότητα στους επιχειρηματίες να θέσουν το ανεμβολίαστο προσωπικό και σε καθεστώς τηλεργασίας.
Αν η τηλεργασία δεν είναι εφικτή λόγω εργασιακών ιδιαιτεροτήτων, ανοίγει ως προοπτική το δικαίωμα του εργοδότη να προχωρήσει σε απολύσεις. «Θα γίνουν σίγουρα απολύσεις όταν υπάρχει περίπτωση η επιχείρηση να καταστραφεί», δηλώνει ο υπουργός Ανάπτυξης, Αδωνις Γεωργιάδης, υπενθυμίζοντας τη δυνατότητα του εργοδότη να επικαλεστεί «σπουδαίο λόγο» για να αιτιολογήσει εν προκειμένω την απόλυση. Ο κ. Γεωργιάδης έφερε μάλιστα το παράδειγμα ενός σεφ ξενοδοχείου που απολύθηκε επειδή δεν ήθελε να εμβολιαστεί και πρόσθεσε ότι τα δικαστήρια θα αποφανθούν αν το σκεπτικό της απόφασης της επιχείρησης συνιστά τον σπουδαίο λόγο που θέλει ο νόμος για να θεωρηθεί δικαιολογημένη μια απόλυση. Ωστόσο, μεταξύ των κυβερνητικών στελεχών επικρατεί επ’ αυτού έντονος σκεπτικισμός για την τροχιά που μπορεί να πάρουν τα πράγματα, καθώς δεν λείπουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το εμβόλιο ίσως αποτελέσει πρόσχημα για καταχρηστικές απολύσεις. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», στις νομοθετικές ρυθμίσεις που ετοιμάζουν ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης και ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Ακης Σκέρτσος δεν θα υπάρχει καμία αναφορά σε απολύσεις και το συγκεκριμένο διακύβευμα θα κρίνεται στην πράξη.
Αναστολή αποδοχών στο Δημόσιο
Το θέμα με τις απολύσεις είναι προφανώς εξαιρετικά λεπτό, ειδικά όταν προκύπτει η παραμικρή υποψία για τον δημόσιο τομέα. Γι’ αυτό και ξεκαθαρίζεται -με αφορμή τη δήλωση του υπουργού Εσωτερικών Μάκη Βορίδη ότι μπορεί να επιληφθούν τα πειθαρχικά συμβούλια για τους εργαζομένους στο Δημόσιο- ότι σύνδεση μιας τέτοιας κίνησης με απολύσεις δεν υπάρχει. Οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες, πάντως, αναζητούν την ισορροπία με την οποία θα διασφαλίζονται η λειτουργία του κράτους και η δημόσια υγεία χωρίς να προκληθεί πολιτικός αντίκτυπος.
Με νομοθετική διάταξη του υπουργείου Εσωτερικών θα διευθετηθεί η υποχρεωτική αναστολή αποδοχών με τη μορφή άδειας σε όσους αρνηθούν να υποβληθούν στον εμβολιασμό, εφόσον ανήκουν στις κατηγορίες εργαζομένων στον δημόσιο τομέα για τις οποίες αυτός έχει καταστεί ήδη υποχρεωτικός. Το χρονικό όριο της άδειας άνευ αποδοχών θα συμπίπτει με το διάστημα κατά το οποίο θα είναι υπαρκτός ο επιδημιολογικός κίνδυνος.
Από τις σημαντικότερες ομάδες εργαζομένων για τις οποίες θα υπάρξει νομοθετική ρύθμιση είναι όσοι απασχολούνται είτε στις Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων, είτε στις υγειονομικές μονάδες που δεν θα εμβολιαστούν μέχρι τις 15 Αυγούστου και την 1η Αυγούστου αντίστοιχα, που είναι οι καταληκτικές ημερομηνίες εντός των οποίων πρέπει να το κάνουν. Δεν υφίσταται, πάντως, ενδεχόμενο απομάκρυνσης του εν λόγω προσωπικού από το Δημόσιο και αρμόδιοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι σπεύδουν με ιδιαίτερη επιμονή να διαψεύσουν κατηγορηματικά κάτι τέτοιο μετά τον θόρυβο που προκλήθηκε από τις δηλώσεις της υφυπουργού Πρόνοιας Δόμνας Μιχαηλίδου, η οποία άνοιξε πρώτη το θέμα, αλλά υποχρεώθηκε να αυτοδιαψευστεί έπειτα από παρέμβαση του προϊσταμένου της, υπουργού Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη.
Από τους υγειονομικούς στους εκπαιδευτικούς
Το κρίσιμο στοίχημα και η μεγάλη πρόκληση για την κυβέρνηση βέβαια είναι πώς θα διαχειριστεί τους ανεμβολίαστους σε καίριους χώρους πέραν των υγειονομικών. Η Παιδεία είναι ένας από αυτούς, αφού η μάχη με την πανδημία και ειδικά τη μετάλλαξη «Δέλτα» είναι σκληρή στις νέες ηλικίες και ο εμβολιασμός των εκπαιδευτικών υπολείπεται ακόμη κατά πολύ από τον κυβερνητικό στόχο, κινούμενος στο «μέτριο» 75%. Εν ολίγοις, σχεδόν 3 στα 10 παιδιά θα μπουν στην τάξη με ανεμβολίαστο εκπαιδευτικό. Η κυβέρνηση θα περιμένει λίγο ακόμα, αλλά στην περίπτωση που η εμβολιαστική ροή δεν ενταθεί σημαντικά τις επόμενες ημέρες, πληροφορίες θέλουν και τους εκπαιδευτικούς να μπαίνουν στο μέτρο της υποχρεωτικότητας.«Εξετάζονται όλα τα ενδεχόμενα», δήλωσε άλλωστε η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως αναφορικά με ένα τέτοιο ενδεχόμενο, το οποίο φαντάζει εξίσου πιθανό και για τη φοιτητική κοινότητα. Καθώς είναι πλέον διαθέσιμα πολλά εργαλεία, δεν αποκλείεται να προκριθεί ο υποχρεωτικός εμβολιασμός και των φοιτητών (ως ομάδα υψηλής επικινδυνότητας για τη μετάλλαξη «Δέλτα»), οι οποίοι θα προσέρχονται, με βάση τα σημερινά δεδομένα, στα αμφιθέατρα επιδεικνύοντας πιστοποιητικό εμβολιασμού, είτε μοριακό είτε rapid test. Εναλλακτικά σενάρια εξετάζονται και για τις Ενοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας.
Αναβάλλεται η αύξηση του κατώτατου μισθού
Η παράταση του πανδημικού φαινομένου στην οποία οδηγεί το τέταρτο επιδημιολογικό κύμα που μόλις ξέσπασε προκαλεί ήδη τις πρώτες οικονομικές συνέπειες, καθώς η κυβέρνηση φαίνεται να καταλήγει σε απόφαση για πάγωμα του κατώτατου μισθού. Σύμφωνα με πληροφορίες, τη μεθεπόμενη Δευτέρα, 26 Ιουλίου, το Υπουργικό Συμβούλιο θα αποφασίσει να μην αυξηθεί ο κατώτατος μισθός, αποδεχόμενο σχετική εισήγηση του υπουργού Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη. Ο τελευταίος, σύμφωνα με πληροφορίες, θα παρουσιάσει στους συναδέλφους του υπουργούς τις θέσεις του ΚΕΠΕ, της Τραπέζης της Ελλάδος, του ΙΟΒΕ και των οργανώσεων των μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων (ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΣΕΒ, ΣΕΤΕ, ΣΒΕ), που τάσσονται υπέρ της διατήρησης του κατώτατου μισθού στα σημερινά επίπεδα. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι, με μόνη εξαίρεση τη ΓΣΕΕ, που προτείνει αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 15%, όλοι οι άλλοι κοινωνικοί εταίροι θέλουν το πάγωμά του, εστιάζοντας στις επιπτώσεις της πανδημίας και στον αντίκτυπο που θα έχει ενδεχόμενη αύξησή του στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και στην ανεργία.
Συναγερμός με «μοντέλο Πάρου»
Η επιβάρυνση τις τελευταίες ημέρες του επιδημιολογικού φορτίου σε ορισμένες περιοχές, νησιωτικές κατά κύριο λόγο και εξόχως τουριστικές, με ιδιαίτερο συμβολισμό μάλιστα στην προσπάθεια διάσωσης της σεζόν, έχει σημάνει συναγερμό στο κυβερνητικό επιτελείο. Οι αρμόδιοι, έχοντας πλέον και την περσινή εμπειρία, προετοιμάζονται για την αντιμετώπιση ακόμη και μιας «ακραίας κατάστασης» στα δημοφιλή τουριστικά νησιά. Μολονότι η προειδοποίηση για δραστικά μέτρα που προανήγγειλε ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς (θέτοντας σε πορτοκαλί συναγερμό Μύκονο, Ρέθυμνο, Ηράκλειο, Ιο, Σαντορίνη και Πάρο) προσκρούει στις τοπικές αντιδράσεις των επιχειρηματιών του τουρισμού και τη δυσφορία των νυν και επίδοξων τουριστών, αξιόπιστες πληροφορίες αναφέρουν ότι «εξετάζεται ως έσχατη λύση» το ενδεχόμενο ενός τοπικού lockdown με βάση το «μοντέλο Πάρου» το καλοκαίρι του 2020, το οποίο προέβλεπε:
■ Απαγόρευση λειτουργίας όλων των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος από τις 12 τα μεσάνυχτα έως τις 7 το πρωί της επομένης.
■ Αναστολή κάθε είδους εκδήλωσης, όπως live πάρτυ, εμποροπανηγύρεις, λιτανείες, λαϊκές αγορές κ.λπ.
■ Απαγόρευση κάθε είδους συνάθροισης πολιτών άνω των 9 ατόμων για οποιονδήποτε λόγο, τόσο σε δημόσιο όσο και σε ιδιωτικό χώρο.
■ Στους χώρους εστίασης επιτρέπεται μέγιστος αριθμός ατόμων σε κάθε τραπέζι έως 4 άτομα, εκτός εάν πρόκειται για συγγενείς α’ βαθμού όπου επιτρέπεται έως 6 άτομα.
Ολα θα εξαρτηθούν, λένε κυβερνητικοί παράγοντες, από την εξέλιξη της επιδημιολογικής εικόνας, εδικά σε μικρότερα νησιά, τα οποία ελλείψει σημαντικών υποδομών υγείας θα προκαλέσουν χάος εάν πυροδοτήσουν την αλυσίδα διακομιδών προς την ενδοχώρα.
Στο κόκκινο για τον Δεκαπενταύγουστο
Ο μεγαλύτερος προβληματισμός σχετίζεται με την επιστροφή των εκδρομέων από τα νησιά στα αστικά κέντρα, με φόντο την επομένη του Δεκαπενταύγουστου, καθώς προσώρας η νοσηρότητα παραμένει σε χαμηλά επίπεδα λόγω του νεαρού της ηλικίας των περισσότερων κρουσμάτων. Το ενδεχόμενο ωστόσο να ενταθεί η πίεση προς το δημόσιο σύστημα υγείας με την κορύφωση του τουριστικού κύματος τον Δεκαπενταύγουστο έχει θέσει ήδη σε εγρήγορση τους αρμόδιους. Την ίδια ώρα, με αποστολή αυξημένων κλιμακίων της ΕΛ.ΑΣ. στα μεγάλα νησιά και σαρωτικούς ελέγχους, επιχειρείται να περιοριστούν παραφωνίες και παρατυπίες κυρίως στα beach bars των νησιών, όπου εντοπίζεται ο κύριος όγκος των παραβάσεων, αλλά και της νεολαίας. Για τον λόγο αυτό, με τηλεφωνική καταγγελία είτε στην Αμεση Δράση, είτε με φυσική παρουσία στο οικείο Αστυνομικό Τμήμα, θα βεβαιώνονται και παραβάσεις από αναρτήσεις των χώρων αυτών στα social media ακόμα και εκπρόθεσμα, ώστε να επέλθει ένας φραγμός στην καταστρατήγηση των μέτρων.
