Η μετατροπή του ιταλικού «Αλκατρά» του Santo Stefano από απομονωμένο ξερονήσι σε υπαίθριο μουσείο φαίνεται πως είναι πιο κοντά.
Το Santo Stefano είναι ένα μικρό ηφαιστειακό νησί στα ανοιχτά του Τυρρηνικού Πελάγους, μεταξύ Νάπολης και Ρώμης. Από τη χρήση των Ρωμαίων για την απομόνωση πολιτικών, το μικρό αυτό νησί υπήρξε για αιώνες ο τόπος απέλασης του «χειρότερου μεριδίου της κοινωνίας» μέχρι το 1965, οπότε και η φυλακή έκλεισε και το νησί εγκαταλείφθηκε.
Τα πράγματα, όμως, φαίνεται να αλλάζουν σήμερα.
Το ιταλικό κράτος θα εκταμιεύσει 70 εκατομμύρια ευρώ μέσω του Κρατικού Πρακτορείου Invitalia, το οποίο ασχολείται με εσωτερικές επενδύσεις και οικονομική ανάπτυξη, για την μετατροπή του Santo Stefano σε ένα υπαίθριο μουσείο και τουριστικό hotspot, ακολουθώντας εν μέρει τα βήματα του πιό γνωστού Alcatraz της Καλιφόρνια. Οι εργασίες συντήρησης ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ σύντομα θα ξεκινήσει πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την ανακαίνιση της φυλακής με γνώμονα τον φυσικό βιότοπο του νησιού.
Το Santo Stefano βρίσκεται 1 μίλι απέναντι από το δημοφιλές νησί Ventotene – και αυτό με ένα παρελθόν ως φυλακή – και είναι μέρος ενός προστατευόμενου θαλάσσιου πάρκου, κυρίως γνωστό σε δύτες για τα αρχαιολογικά ευρήματα που βρίσκονται στο βυθό αλλά και για ένα ναυάγιο από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τ’ άλλα, δεν υπάρχει αποβάθρα και για να φτάσει κανείς στο φρούριο του 18ου αιώνα – το οποίο παρουσιάζει μοναδική δομή σε σχήμα πετάλου – χρειάζεται μια απότομη πεζοπορία 40 περίπου λεπτών.
Στο φρούριο-φυλακή βρίσκει κανείς τα εγκαταλειμμένα κελιά που κοιτούν προς το κέντρο του πετάλου, αλλά και ένα γήπεδο ποδοσφαίρου για τους τρόφιμους, με τα αποδυτήριά του.
Το σχέδιο ανάπλασης του νησιού είναι πράγματι φιλόδοξο. Ανάμεσα στις πολλές ιδέες υπάρχει η αναβάθμιση των χώρων ώστε να φιλοξενηθούν συνέδρια αλλά και η αναφύτευση του κήπου που κάποτε χρωμάτιζε το νησί.
Σκοπός είναι το νησί να γίνει τόπος βιώσιμου τουρισμού όλο τον χρόνο, και όχι μόνο. Με το θέμα ασχολήθηκε και το αμερικανικό δίκτυο CNN, το οποίο και αφιέρωσε εκτενέστατο σχετικό ρεπορτάζ.
Σύμφωνα με δήλωση της Silvia Costa, η κυβερνητική επίτροπος που είναι υπεύθυνη για το restyling του νησιού, το Santo Stefano «θα είναι ένας κόμβος για τους παγκόσμιους ακαδημαϊκούς που θα ενωθούν σε βασικά θέματα όπως οι πράσινες πολιτικές, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ελευθερία του λόγου, η ευρωπαϊκή ιθαγένεια και ο μεσογειακός διάλογος».
Στο ρεπορτάζ του, το CNN υπενθυμίζει πως το νησί Ventotene είχε και φωτεινές πτυχές. Για παράδειγμα, μεταξύ του 1935 και του 1945 φιλοξένησε ως πολιτικό κρατούμενο τον Σάντρο Περτίνι, ο οποίος υπήρξε ανάμεσα στου δημοφιλέστερους Ιταλούς Προέδρους της Δημοκρατίας. Επίσης στο Ventotene το 1941 εστάλη ως πολιτικός και αντιφασιστικός κρατούμενος ο Αλτιέρο Σπινέλι. Ενώ βρισκόταν στο νησί, συν-έγραψε το «Μανιφέστο Ventotene» που αρχικά αναφερόταν στην Ιταλική Αντίσταση, αλλά τελικά κατέληξε στην δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φημολογείται πως η θέα της φυλακής του Santo Stefano ενέπνευσε στον Σπινέλι τα ιδανικά μιας ελεύθερης και ενωμένης Ευρώπης.
Η ελπίδα λοιπόν είναι η μετατροπή του Santo Stefano από φυλακή σε έργο πνοής ώστε να αποτελέσει δικαίωση για τα νησιά το βαρύ φορτίο της ιστορίας που κουβαλάνε οι πέτρες τους.
Ανταπόκριση από την Ιταλία για την ΕΡΤ: Κρίστιαν Μαυρής
