«Απόλυτη πολιτική ρευστότητα». Σε αυτή τη φράση αποτυπώνεται η μελλοντική πολιτική εικόνα της χώρας μας με βάση το εκλογικό αποτέλεσμα των πρόσφατων ευρωεκλογών, σύμφωνα με την εκτίμηση της πολιτικής αναλύτριας Μαρίας Καρακλιούμη.
Η κ. Καρακλιούμη καλείται να απαντήσει σε μία σειρά από ερωτήματα που στην παρούσα συγκυρία μοιάζουν περισσότεροι με πολιτικούς γρίφους, όπως για παράδειγμα εάν η πτώση στην κυβερνώσα παράταξη είναι μη αναστρέψιμη, ή αν η κεντροαριστερά θα καταφέρει να ανανήψει στη χώρα μας κατά τα γαλλικά γεγονότα των πρόσφατων εκλογών.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ Απόστολο Ράιδο
Ποιο πιστεύετε ότι ήταν το κριτήριο με τη μεγαλύτερη βαρύτητα στην ψήφο όσων δεν προτίμησαν τη Ν.Δ. σε σχέση με τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές;
Στις ευρωεκλογές τις 9ης Ιουνίου μόλις τέσσερεις στους δέκα Έλληνες (41,39%), βρήκαν το δρόμο προς την κάλπη. Το νέο πολιτικό τοπίο που διαμόρφωσαν όσοι ψήφισαν, περιγράφει κατά τη γνώμη μου και τη μελλοντική πολιτική εικόνα: εκείνη της απόλυτης ρευστότητας. Στη Μεταπολίτευση για πολλά χρόνια είχαμε δικομματισμό (στην αρχή ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και στη συνέχεια ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ), από το 2019 έως σήμερα η εικόνα άλλαξε και επικράτησε εκείνη του κυρίαρχου κόμματος. Οι πρόσφατες Ευρωεκλογές έδειξαν πως αυτό ξεπεράστηκε και περνάμε πλέον σε περίοδο ρευστότητας. Αν προβάλαμε τα αποτελέσματα αυτά στην εθνική κλίμακα, η αυτοδυναμία θα ήταν μακρινή εικόνα.
Για τις απώλειες της ΝΔ νομίζω πως η περιορισμένη κυβερνητική αποτελεσματικότητα προκάλεσε τη ματαίωση των προσδοκιών των ψηφοφόρων και την αποστασιοποίησή τους.
Όμως το επίδικο νομίζω πως δεν είναι για ποιο λόγο έχασε ψήφους η ΝΔ αλλά για ποιο λόγο οι πολίτες δεν νιώθουν πως με την ψήφο τους μπορούν να αλλάξουν τις ζωές τους.
H συρρίκνωση της κεντροαριστεράς οφείλεται στο γεγονός πως η ιδεολογική πλατφόρμα δεν προσφέρει πειστικές απαντήσεις για τα σύνθετα προβλήματα ενός κόσμου που αλλάζει καλπάζοντας.
Η συρρίκνωση της κεντροαριστεράς αποδίδεται στην επιμονή του πρωθυπουργού να «στοχεύει» προς το κέντρο ή αποτελεί σημείο των καιρών μίας ευρύτερης πολιτικής αλλαγής στην Ευρώπη;
Δεν θα συνέδεα τους δύο αυτούς ιδεολογικούς χώρους. Εκτιμώ ότι είναι δυο διαφορετικοί τύποι ψηφοφόρων σε κάθε κατηγορία.
Οι μεν κεντρώοι ψηφοφόροι, είναι κατά κανόνα πολίτες απαλλαγμένοι από κομματικά στεγανά και ψηφίζουν κατά περίπτωση με κριτήριο τις θεμελιώδεις αρχές τους (λ.χ. τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας, την εύρυθμη λειτουργία του κράτους) και πολλές φορές ανταποκρίνονται στην τρέχουσα πολιτική συγκυρία ψηφίζοντας το αφήγημα κάποιου πολιτικού αρχηγού αν το θεωρήσουν επαρκές.
Οι δε κεντροαριστεροί ψηφοφόροι χαρακτηρίζονται από ιδεολογική προσήλωση και κάποιες φορές ακαμψία, που τους απομακρύνει από τον πολιτικό ρεαλισμό και τις επιταγές της συγκυρίας. Νομίζω λοιπόν ότι η συρρίκνωση της κεντροαριστεράς οφείλεται στο γεγονός πως η ιδεολογική πλατφόρμα δεν προσφέρει πειστικές απαντήσεις για τα σύνθετα προβλήματα ενός κόσμου που αλλάζει καλπάζοντας.
Σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης, το οξύμωρο αποτέλεσμα της Γαλλίας σας ξενίζει;
Οι εκλογές στη Γαλλία προσφέρονται για μάθημα πολιτικής ανάλυσης και δεν αναφέρομαι στο εκλογικό σύστημα αλλά στο βάθος και την ωριμότητα της γαλλικής δημοκρατίας. Η βαθιά κοινοβουλευτική παράδοση και ο υψηλός βαθμός πολιτικής ωριμότητας αποδείχθηκαν με την υψηλή συμμετοχή των Γάλλων ψηφοφόρων. Σε μια εκλογική αναμέτρηση όπου θα μπορούσε να αλλάξει το πρόσωπο της Γαλλίας και της Ευρώπης οι υγιείς δυνάμεις της κοινωνίας αντέδρασαν και έδειξαν πως η συμμετοχή στις εκλογές μπορεί να αποτρέψει ακραίες πολιτικές εκφράσεις και να δώσει μια ακόμη ευκαιρία στη Δημοκρατία να επιβιώσει και να εξελιχθεί. Βεβαίως σε καμία περίπτωση δεν παραβλέπω την τριχοτόμηση του γαλλικού εκλογικού σώματος, ούτε θα αγνοήσω τις αιτίες που κάνουν τις ακραίες δυνάμεις να βρίσκουν έκφραση.
Σε ότι αφορά τις διεργασίες στην κεντροαριστερά, ο Στέφανος Κασσελάκης μπορεί να ανανήψει τον ΣΥΡΙΖΑ; Είναι το επικείμενο συνέδριο το τελευταίο του χαρτί;
Έχω την εκτίμηση πως ο κ. Κασσελάκης δεν επιδιώκει τη συμμετοχή του στις ιδεολογικοπολιτικές διεργασίες στην κεντροαριστερά. Νομίζω πως ο στόχος του είναι η συγκρότηση ενός κόμματος που δεν θα μοιάζει σε τίποτα με τον ΣΥΡΙΖΑ που γνωρίζαμε έως τώρα. Επιθυμεί ένα κόμμα αρχηγοκεντρικό με δομή που θα εξαντλείται στην επιβράβευση των πρωτοβουλιών του προέδρου και ευελιξία που θα του εξασφαλίζει την προοπτική να εξελιχθεί σε κυβερνητικό εταίρο.
Στο ΠΑΣΟΚ πιστεύετε πως μία ανανέωση προσώπου στην ηγεσία μπορεί να φέρει την άνοιξη;
Χωρίς αμφιβολία τα έργα, οι ημέρες και οι επιλογές του κ. Ν. Ανδρουλάκη δεν έδωσαν την ώθηση που το ΠΑΣΟΚ περίμενε. Το κύριο όμως πρόβλημα στο ΠΑΣΟΚ σε αυτή τη φάση είναι η διατύπωση πολιτικών θέσεων. Δεν είμαι βεβαία εάν οι ψηφοφόροι σήμερα προτιμούν το ΠΑΣΟΚ σε ανάμνηση του ενδόξου πολιτικού παρελθόντος ή επειδή ταυτίζονται ιδεολογικά. Πιστεύω ότι θα έπρεπε να προηγηθεί εκτενής ή και εξαντλητικός πολιτικός διάλογος για τη φυσιογνωμία του κόμματος και την πολιτική του πρόταση πριν μπει σε εσωκομματική εκλογική διαδικασία. Η εκλογή αρχηγού θα εξαντλήσει το εκλογικό σώμα σε συστοιχίσεις πίσω από τους υποψηφίους αρχηγούς και δεν θα αγγίξει το μείζον θέμα που είναι η πολιτική φυσιογνωμία του κόμματος.
Με τα σημερινά δεδομένα το ενδεχόμενο τόσο υψηλής εκλογικής επίδοσης για τη Νέα Δημοκρατία μοιάζει μακρινό.
Εκτιμάτε πως θα ακολουθήσουν συνεργατικές ζυμώσεις στο χώρο της κεντροαριστεράς κι αν ναι, με ποιους συμμετέχοντες;
Η τάση που υπάρχει εδώ και δεκαετίες να θεωρούμε πανάκεια για τα πολιτικά προβλήματα της χώρας την συμπόρευση των κομμάτων της κεντροαριστεράς περιορίζει νομίζω την πραγματική συζήτηση που έπρεπε να γίνει.
Μια συζήτηση με ρεαλιστικούς όρους όπου θα συμπεριλάβει τα πραγματικά δεδομένα. Θα συνυπολογίζει την ιδεολογική ασάφεια των κομμάτων της κεντροαριστεράς, την ισχνή συνοχή τους, την υιοθέτηση κεντροδεξιών αντιλήψεων από στελέχη τους που συμμετείχαν σε κυβερνητικό σχήμα, την επιδίωξη πολλών να χαρακτηριστούν τεχνοκράτες και ακομμάτιστοι προκειμένου να θεωρούνται χρήσιμοι κυβερνητικοί εταίροι αλλά και την ελιτίστικη προσέγγιση της πολιτικής που θέλει οι κεντροαριστερής προέλευσης πολιτικοί να έχουν προνομιακή σχέση στην εκπροσώπηση της κοινωνίας.
Οι συνεργατικές ζυμώσεις για να συγκινήσουν θα πρέπει στη βάση τους να έχουν την πολιτική πρόταση που θα αντιμετωπίζει τα προβλήματα των πολιτών και όχι την πολιτική επιβίωση των στελεχών.
Μπορεί η Ν.Δ. να επιστρέψει στο 41;
Η ΝΔ βρίσκεται ήδη στη δεύτερη κυβερνητική της θητεία και ως εκ τούτου οι πολίτες δίνουν μικρότερη πίστωση χρόνου και έχουν απαιτήσεις. Όσο δεν νιώθουν ότι εγκύπτει στα προβλήματά τους τόσο θα απομακρύνονται. Με τα σημερινά δεδομένα το ενδεχόμενο τόσο υψηλής εκλογικής επίδοσης μοιάζει μακρινό.
Σας ευχαριστώ θερμά γι’ αυτή τη συζήτηση.
Κι εγώ σας ευχαριστώ κ. Ράιδο.
Ελάτε στην ομάδα μας στο viber για να ενημερώνεστε πρώτοι για τις σημαντικότερες ειδήσεις
