Όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ και στην υπόλοιπη Ευρώπη, έτσι και στη Βρετανία οι περισσότεροι πολίτες βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με το βαρύτερο πλήγμα που έχει δεχτεί ο τρόπος διαβίωσής τους τα τελευταία χρόνια.
Ειδικά γι’ αυτούς, υπολογίζεται ότι είναι το χειρότερο από τη δεκαετία του 1950.
Ενόσω οι ασφαλιστικές εισφορές τους αυξάνονται για να στηριχθεί η οικονομική ανάκαμψη από τη «λαίλαπα» της COVID-19, βλέπουν τις τιμές των καυσίμων, της ενέργειας, των τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης να έχουν εκτιναχθεί στα ύψη, καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επιδρά ως πολλαπλασιαστής σε προϋπάρχοντα προβλήματα στην ενεργειακή κάλυψη και στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Ο πληθωρισμός πλέον καλπάζει. Τον Μάρτιο ξεπέρασε κάθε πρόβλεψη φτάνοντας το 7%, σε νέο υψηλό 30ετίας. Οι εκτιμήσεις είναι ότι θα αγγίξει το 10% προς το τέλος του έτους.
Εν μέσω οικονομικού «πονοκεφάλου» και σκανδάλων, η κυβέρνηση Τζόνσον σταθμίζει πρόσθετα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Όσα έχουν έως τώρα ανακοινωθεί θεωρούνται άλλωστε «ασπιρίνη», κυρίως για τους οικονομικά ασθενέστερους.
Από αυτόν τον μήνα τους περιμένει εν τω μεταξύ το επόμενο «ηλεκτροσόκ» με αύξηση ρεκόρ κατά 54% στους λογαριασμούς ενέργειας, μετά την αλλαγή στο ανώτατο όριο τιμής για τα οικιακά τιμολόγια.
Αναλυτές τονίζουν ότι αυτή από μόνη της θα προσθέσει περίπου 1,8% στον ετήσιο ρυθμό προϋπολογισμού.
Κι έτσι, με τον μέσο μισθό να εξαϋλώνεται από την ακρίβεια, το Γραφείου Προϋπολογισμού (OBR) υπολογίζει ότι το πραγματικό εισόδημα των πολιτών θα υποστεί φέτος τη μεγαλύτερη συρρίκνωση από το 1956.
Από την κρίση, σύμφωνα με την βρετανική στατιστική υπηρεσία, αναμένεται να πληγούν περισσότερο οι χαμηλοεισοδηματίες, όσοι πληρώνουν ενοίκιο, οι γονείς εξαρτώμενων παιδιών, οι μονογονεϊκές οικογένειες, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, καθώς και όσοι μένουν εκτός Λονδίνου, καθώς και νοτιοανατολικής και νοτιοδυτικής Αγγλίας.
Όμως οι «στρατιές» των νεόπτωχων ολοένα και μεγαλώνουν. Μιλώντας στο Sky News η Έλεν Μπάρναρντ, αναπληρώτρια διευθύντρια του Ιδρύματος Joseph Rowntree, έκανε λόγο για συνταξιούχους που περνούν όλη την ημέρα ως επιβάτες σε λεωφορεία για να μπορούν να ζεσταθούν.
Το think tank Resolution Foundation, που εστιάζει στη βελτίωση του επιπέδου ζωής των ατόμων με χαμηλά έως μεσαία εισοδήματα, ήδη προβλέπει ότι 1,3 εκατομμύριο Βρετανοί θα βυθιστούν φέτος στην απόλυτη φτώχεια. Το μισό εκατομμύριο είναι παιδιά.
«Εξαθλίωση και πείνα»
Τη ζοφερή κατάσταση δεν θα μπορούσε να είχε αποτυπώσει πιο σοκαριστικά μια ομάδα 550 ανεξάρτητων τραπεζών τροφίμων σε ολόκληρη τη Βρετανία, που νέτα-σκέτα προειδοποίησε την κυβέρνηση ότι πλέον, λόγω της αυξημένης ζήτησης, βρίσκονται ακόμη και αυτές σε «οριακό σημείο».
Καθώς ολοένα και περισσότερες οικογένειες ωθούνται στο χείλος του γκρεμού, ο αριθμός των ατόμων που καταφεύγουν σήμερα στη δωρεάν διάθεση τροφίμων έχει διπλασιαστεί συγκριτικά με τους τελευταίους μήνες του 2021, αναφέρουν.
Έστειλαν, δε, σχετική επιστολή στον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον και στον υπουργό Οικονομικών Ρίσι Σουνάκ, προειδοποιώντας ότι η κατάσταση τείνει να γίνει μη βιώσιμη.
«Ανησυχούμε βαθιά για το μέγεθος της δυστυχίας που ήδη διαπιστώνουμε, καθώς και για το εάν θα μπορούσε να βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους να μην πεινάσουν τις επόμενες εβδομάδες και τους επόμενους μήνες», τονίζει το Ανεξάρτητο Δίκτυο Επισιτιστικής Βοήθειας (IFAN).
Κάνοντας λόγο για «ραγδαία αυξανόμενη φτώχεια, εξαθλίωση και πείνα», τονίζει το αυτονόητο: ότι μια έκτακτη βοήθεια σε τρόφιμα δεν μπορεί να επιλύσει την οικονομική κρίση.
«Πρέπει να ληφθούν επειγόντως μέτρα για αποφασιστική αύξηση των εισοδημάτων μέσω επιδομάτων, έκτακτων παροχών σε μετρητά και μισθολογικών αυξήσεων, σε συνδυασμό με εργασιακή ασφάλεια».
Χαρακτηρίζει, δε, «σταγόνα στον ωκεανό» το Ταμείο Στήριξης Νοικοκυριών ύψους 500 εκατομμυρίων λιρών, που εγκρίθηκε τον περασμένο μήνα, στηλιτεύοντας το γεγονός ότι τα κονδύλια διατίθενται στις τοπικές αρχές και όχι απευθείας σε δικαιούχους.
«Ο κόσμος έρχεται κλαίγοντας και μας λέει: “ή θα πληρώσω τους λογαριασμούς ή θα ταΐσω τα παιδιά», περιγράφει στην Independent η Πένι Κιίβιλ, διευθύντρια της Second Chance Medway στο Κεντ.
Καθώς όμως αυξάνεται η ζήτηση στις τράπεζες τροφίμων, η προσφορά ολοένα και μειώνεται.
Είτε γιατί με την ακρίβεια δεν υπάρχει η δυνατότητα επιπλέον προμηθειών από τους υπευθύνους. Είτε επίσης γιατί έχουν μειωθεί σημαντικά και οι δωρεές από πολίτες, μιας και όλο και περισσότεροι σφίγγουν το ζωνάρι.
Το αποτέλεσμα είναι ορισμένες τράπεζες τροφίμων να αναγκαστούν να μειώσουν τις ποσότητες που δίνουν ανά οικογένεια.
«Ζω σε μια φτωχική περιοχή», λέει η 54χρονη Μαρί από το Λίβερπουλ. «Η κατάσταση ήταν ήδη κακή από πριν, όμως ο κόσμος τώρα δείχνει πολύ πιο μίζερος. Μεγάλωσα επί Θάτσερ και νόμιζα ότι ήταν τότε άσχημα. Όμως τώρα είναι πολύ χειρότερα», παρατηρεί.
«Τη δεκαετία του ‘80 δεν είχαμε τράπεζες τροφίμων. Τώρα, είναι απαραίτητες». 
Στήριξη… στους έχοντες
Στην εξαμηνιαία ενημέρωση του προϋπολογισμού στα τέλη Μαρτίου (όταν ο πληθωρισμός ήταν ακόμη στο ουδόλως ευκαταφρόνητο 6,2%), ο Βρετανός υπουργός Οικονομικών Ρίσι Σουνάκ ανακοίνωσε σχέδια για μείωση φόρων στους περισσότερους Βρετανούς εργαζομένους, καθώς και των δασμών στα καύσιμα κατά 5 πένες το λίτρο.
«Πρόκειται για μια περικοπή 6 δισεκατομμυρίων στερλινών στους φόρους εισοδήματος για 30 εκατομμύρια φορολογούμενους σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο», είπε σε σχεδόν πανηγυρικούς τόνους.
Όμως, όπως υπογραμμίζει το Γραφείο Προϋπολογισμού, τα νέα μέτρα στήριξης δεν αναιρούν παρά μόλις το ένα έκτο των αυξήσεων φόρων που είχε ήδη προαναγγείλει το υπουργείο Οικονομικών και θα αντισταθμίσουν το πολύ το ένα τρίτο της συνολικής πτώσης του βιοτικού επιπέδου σε βάθος 12 μήνου.
Ο Σουνάκ έχει ήδη κατηγορηθεί από φιλανθρωπικές οργανώσεις ότι δεν προστατεύει τους φτωχότερους, καθώς η αύξηση των επιδομάτων κατά 3,1% δεν αντιστοιχεί στον πληθωρισμό, ο οποίος αναμένεται ούτως ή άλλως να αυξηθεί κι άλλο.
Πολλά στελέχη των Συντηρητικών φοβούνται ότι τα περιορισμένα μέτρα που ανακοίνωσε ο Σουνάκ, συνδυαστικά με την επιμονή του να τηρήσει την αύξηση ασφαλιστικών εισφορών κατά 1,25%, θα στοιχίσουν ακριβά στο κυβερνών κόμμα στις τοπικές εκλογές του Μαΐου.
Οι πιέσεις εντείνονται πλέον για έναν έκτακτο προϋπολογισμό πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές. Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενοι 12 μήνες προβλέπονται πολύ δύσκολοι.
Από το φθινόπωρο, εξάλλου, αναμένονται νέες αναπροσαρμογές στο ανώτατο όριο της τιμής της ενέργειας. Προς τα πάνω…
Οι προβλέψεις της οργάνωσης Citizens Advice δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. Ήδη από αυτόν τον μήνα, αναφέρει σε ανάλυσή της, περίπου πέντε εκατομμύρια Βρετανοί δεν θα μπορούν να πληρώνουν πια τους λογαριασμούς ενέργειας, παρά τα μέτρα στήριξης που ανακοίνωσε η κυβέρνηση.
Από τον δε Οκτώβριο, με τις αναμενόμενες αυξήσεις, ο αριθμός αυτός σχεδόν θα τριπλασιαστεί, επηρεάζοντας σχεδόν ένας στους τέσσερις πολίτες.
