Σε όλο τον κόσμο, επιχειρήσεις και καταναλωτές αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε βασικά αγαθά και προϊόντα, από τον άνθρακα μέχρι τον καφέ. Αν και αυτή η αναταραχή έχει προκληθεί σε μεγάλο βαθμό από την πανδημία της Covid-19, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που έχουν διαφορετική βαρύτητα σε κάθε χώρα.
Κίνα: Άνθρακας και χαρτί
Επιχειρήσεις και καταναλωτές και στο εσωτερικό και το εξωτερικό της Κίνας πλήττονται από ελλείψεις σε χαρτί, τρόφιμα, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, παιχνίδια και μικροτσίπ για iPhone, λέει ο Δρ Μάικλ Μέινταν στο Ινστιτούτο Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης.
Το πρόβλημα προέρχεται κυρίως από την κρίση ηλεκτρικής ενέργειας, κατά τη διάρκεια της οποίας περισσότερες από 20 κινεζικές επαρχίες έχουν υποστεί διακοπές ρεύματος. Περισσότερο από το ήμισυ της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας προέρχεται από τον άνθρακα, η τιμή του οποίου έχει αυξηθεί παγκοσμίως. Το κόστος αυτό δεν μπορεί να μετακυλιστεί στους Κινέζους καταναλωτές λόγω ενός αυστηρού ανώτατου ορίου τιμών, οπότε οι εταιρείες ενέργειας μειώνουν την παραγωγή.
Η παραγωγή άνθρακα έχει επίσης πληγεί από τους νέους ελέγχους ασφαλείας στα ορυχεία, τους αυστηρότερους περιβαλλοντικούς κανόνες και τις πρόσφατες πλημμύρες, λέει ο Δρ Μέινταν. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και όταν η ζήτηση για κινεζικά προϊόντα αυξάνεται, τα εργοστάσια καλούνται να μειώσουν τη χρήση ενέργειας ή να κλείσουν κάποιες ημέρες.
ΗΠΑ: Παιχνίδια και χαρτί τουαλέτας
Τα Χριστούγεννα, «θα υπάρχουν πράγματα που δεν θα μπορούν να έχουν οι άνθρωποι», προειδοποίησε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. Σύμφωνα με το BBC, τα προϊόντα που θα επηρεαστούν είναι τα παιχνίδια, καθώς και βασικά είδη, όπως χαρτί υγείας, εμφιαλωμένο νερό, ρούχα και τροφές για κατοικίδια ζώα.
Μέρος του προβλήματος είναι η συμφόρηση στα λιμάνια των ΗΠΑ. Τέσσερα στα 10 εμπορευματοκιβώτια που εισέρχονται στις ΗΠΑ, περνούν από δύο μόνο λιμάνια που βρίσκονται στο Λος Άντζελες και στο Λονγκ Μπιτς της Καλιφόρνιας.
Μια μέρα του Σεπτεμβρίου, 73 πλοία αναγκάστηκαν να περιμένουν στην ουρά έξω από το λιμάνι του Λος Άντζελες. Πριν από την πανδημία, αυτό θα ήταν ένα σπάνιο φαινόμενο. Και τα δύο λιμάνια έχουν πλέον μεταβεί σε λειτουργία 24/7 για να βοηθήσουν στην αποσυμφόρηση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ελλείψεις έχουν επίσης προκληθεί από συνεχιζόμενα προβλήματα που σχετίζονται με την Covid σε άλλες χώρες.
Για παράδειγμα η Nike, παράγει πολλά από τα προϊόντα του σε χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, όπως το Βιετνάμ, όπου έχουν κλείσει τα εργοστάσια. Ακόμη και όταν παράγονται προϊόντα, η παράδοσή τους στους λιανοπωλητές έχει γίνει πιο δύσκολη, λέει ο καθηγητής Willy Shih του Harvard Business School.
Ινδία: αυτοκίνητα και τσιπ ηλεκτρονικών υπολογιστών
Η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Ινδίας, η Maruti Suzuki, είδε την παραγωγή της να πέφτει κατακόρυφα, εν μέρει λόγω της παγκόσμιας έλλειψης τσιπ υπολογιστών. Η έλλειψη οφείλεται σε διαταραχές που σχετίζονται με την πανδημία σε χώρες όπως η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα.
Η παγκόσμια ζήτηση για τα τσιπ αυξανόταν ήδη πριν από την πανδημία, λόγω της υιοθέτησης της τεχνολογίας 5G. Η στροφή στην τηλεργασία οδήγησε σε περαιτέρω αύξηση της ζήτησης. Η έλλειψη εξαρτημάτων που εισάγει η Ινδία έχει επιδεινωθεί από την ενεργειακή κρίση στην χώρα.
Τα αποθέματα άνθρακα είναι επικίνδυνα χαμηλά. Η οικονομία ανέκαμψε μετά το θανατηφόρο δεύτερο κύμα της Covid-19 στην Ινδία, οδηγώντας σε αύξηση της ζήτησης για ενέργεια. Αλλά οι παγκόσμιες τιμές του άνθρακα αυξήθηκαν ενώ οι εισαγωγές της Ινδίας μειώθηκαν.
Ο αντίκτυπος ήταν εκτεταμένος, δήλωσε η Zohra Chatterji, πρώην επικεφαλής της Coal India Limited.
«Ολόκληρος ο τομέας της μεταποίησης – τσιμέντο, χάλυβας, κατασκευές – τα πάντα επηρεάζονται μόλις υπάρξει έλλειψη άνθρακα».
Βραζιλία: Καφές και νερό
Η σοβαρότερη ξηρασία της Βραζιλίας εδώ και σχεδόν έναν αιώνα ευθύνεται εν μέρει για την απογοητευτική συγκομιδή καφέ φέτος. Σε συνδυασμό με τους παγετούς και τον φυσικό κύκλο των συγκομιδών, η ξηρασία συνέβαλε σε σημαντική μείωση της παραγωγής καφέ.
Οι προκλήσεις για τους παραγωγούς καφέ επιδεινώθηκαν από το υψηλό κόστος μεταφοράς και την έλλειψη εμπορευματοκιβωτίων. Αυτό σημαίνει ότι ο καφές θα ακριβύνει σε όλο τον κόσμο, καθώς η Βραζιλία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και εξαγωγέας καφέ.
Με το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας να προέρχεται από υδροηλεκτρική ενέργεια που χρησιμοποιεί ταμιευτήρες, η έλλειψη νερού έχει άμεσο αντίκτυπο στον ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας.
Καθώς οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται, οι αρχές ζητούν από τους πολίτες να περιορίσουν τη χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος. Σύμφωνα με την Washington Post, ο υπουργός Ενέργειας δήλωσε ότι ζητήθηκε από τις κυβερνητικές υπηρεσίες να μειώσουν τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας κατά 20%.
Νιγηρία: Υγραέριο
Η Νιγηρία αντιμετωπίζει ελλείψεις υγροποιημένου αερίου πετρελαίου (LPG), το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως για το μαγείρεμα. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι η χώρα διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στην Αφρική.
Η τιμή του υγραερίου αυξήθηκε κατά σχεδόν 60% από τον Απρίλιο έως τον Ιούλιο. Ως αποτέλεσμα, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις στράφηκαν στα κάρβουνα ή καυσόξυλα για το μαγείρεμα.
Ένας από τους λόγους για την αύξηση της τιμής είναι η παγκόσμια έλλειψη εφοδιασμού – η χώρα εξακολουθεί να εξαρτάται από το εισαγόμενο υγροποιημένο φυσικό αέριο. Η κατάσταση είναι πιθανό να έχει επιδεινωθεί από την υποτίμηση του νομίσματος και την επαναφορά των φόρων στο υγραέριο.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η έλλειψη θα μπορούσε να έχει ανησυχητικές επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον, καθώς οι άνθρωποι στρέφονται σε φθηνότερα αλλά πιο επικίνδυνα εναλλακτικά καύσιμα.
Λίβανος: Νερό και φάρμακα
Τους τελευταίους 18 μήνες ο Λίβανος βιώνει μια οικονομική κρίση, η οποία έχει οδηγήσει τα τρία τέταρτα του πληθυσμού στη φτώχεια, έχει υποτιμήσει το νόμισμα και έχει πυροδοτήσει μεγάλες διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης και του πολιτικού συστήματος του Λιβάνου.
Η οικονομία της χώρας είχε ήδη προβλήματα πριν από το χτύπημα της Covid-19. Αλλά η πανδημία επιδείνωσε την κατάσταση. Οι ελλείψεις καυσίμων οδήγησαν σε συχνές διακοπές ρεύματος, αφήνοντας επιχειρήσεις και οικογένειες να εξαρτώνται από ακριβές ιδιωτικές γεννήτριες ντίζελ ηλεκτρικής ενέργειας.
Τον Αύγουστο, η Συντονίστρια Ανθρωπιστικής Βοήθειας του ΟΗΕ για τον Λίβανο Najat Rochdi δήλωσε ότι «ανησυχεί βαθύτατα για τον αντίκτυπο της κρίσης καυσίμων στην πρόσβαση εκατομμυρίων ανθρώπων στον Λίβανο στην υγειονομική περίθαλψη και στην παροχή νερού».
ΠΗΓΗ: BBC
