«Ένα κρουπ από μικρούς ως επί τω πολύ προσφυγοπαίδας λάτρας του καθαρού αέρος και τον παιγνιδίων πέρνουν υπό μάλης το μικρό λαστιχένιο τοπάκι και τρέχοντας κατέκλιζον το Πεδίον του Άρεως επιδιδόμενοι καθημερινώς με μανία στο παιχνίδι που λέγεται ποδόσφαιρον». Και εμείς ξεκινάμε το «ταξίδι» μας και πάμε στα Χανιά για να δούμε πως τα προσφυγόπουλα με την κατάλληλη «σύμπραξη» με το γηγενή πληθυσμό, βρέθηκαν στα γήπεδα όπου και κατέγραψαν ένα σπάνιο εξωαγωνιστικό περιστατικό, με έναν…Ινδό φακίρη!!
Στα Χανιά μετά από σταδιακές εγκαταστάσεις προσφύγων αρχικά πριν το 1922, με 850 οικογενειών από τη Μικρά Ασία, και τα Δωδεκάνησα και ακολούθως από άλλες προσφυγικές ροές, ειδικά μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, στο τέλος του 1922 βρέθηκαν 18.822 πρόσφυγες, ενώ στη απογραφή του 1928 στα Χανιά απογράφηκαν 8.246 πρόσφυγες, από τους οποίους οι 6.925 στην πόλη των Χανίων (το 21,5% του συνολικού πληθυσμού της πόλης των Χανίων) και 772 σε κοντινούς οικισμούς. Η μείωση έγινε λόγω μετακινήσεων σε άλλες περιοχές για επανένωση οικογενειών και για εξεύρεση εργασίας.
Ας δούμε όμως τι έγραφε στις 17-10-1932 η εφημερίδα «Αθλητικά Νέα» Χανίων: «Είμεθα στο 1928. Το ποδόσφαιρον στην πόλιν μας ύστερα από τας αλματικάς προόδους που είχον σημειώσει τα ποδοσφαιρικά μας σωματεία Τάλως – Ιωνία και Όμιλος Φιλάθλων αρχίζει πλέον να βαδίζη με γρήγορον βήμα προς την τελειοποίησιν.
Η ποδοσφαιρική μανία η επιδημική αυτής εξ Αλβιόνος ασθένεια άρχισεν να καταλαμβάνει και τον πλέον ανίδεον περί τα τοιαύτα νέον και να κερδίζη διαρκώς έδαφος μεταξύ ιδίως των μικρών οι οποίοι προσεπάθουν να εύρουν την ευκαιρίαν να επιδοθούν με όλον το νεανικόν σφρίγος στην ποδοσφαίρισιν.
Λαστιχένια τοπάκια, χαρτιά, πέτρες, τενεκέδες, και ό,τι άλλο έχει σχέσιν με το στρογγύλον είχε τεθή εις ενέργειαν και απετέλει και από μία ποδόσφαιρα κλωτσούμενη στους δρόμους και στας πλατείας.
Ένα κρουπ από μικρούς ως επί τω πολύ προσφυγοπαίδας λάτρας του καθαρού αέρος και τον παιγνιδίων με αρχηγόν τον Μηνά Κουντσάκην πέρνουν υπό μάλης το μικρό λαστιχένιο τοπάκι και τρέχοντας κατέκλιζον το Πεδίον του Άρεως επιδιδόμενοι καθημερινώς με μανία στο παιχνίδι που λέγεται ποδόσφαιρον.
Εις το κρούπ αυτό που στη γλώσσα των ανατελόντων αυτών ποδοσφαιρικών αστέρων ωνομάζετο ποδοσφαιρική ομάς χωρίς βεβαίως να είναι τοιαύτη διότι ομοιότυπον ομάδαν παρουσίαζεν, είχε δοθή υπό του προστατούντος Μηνά το όνομα “Άφοβος” δια του οποίου πρέπει να υπερηφανεύεται καθ’ ότι πράγματι εξεύρε το όνομα εκείνο το οποίον σύμφωνα με την εξημμένην φαντασίαν των μικρών αυτών ποδοσφαιριστών έπρεπε να δοθή στην ποδοσφαιρικήν αυτήν ομάδα. Πράγματι το όνομα Άφοβος έπαιζεν τον μεγαλύτερον ρόλον εις κάθε προπόνησιν ή εις κάθε συνάντησιν που έδινε με άλλας παρομοίους ομάδας, οι μικροί ποδοσφαιρισταί της ομάδας αυτής.
Και προσήρχοντο ούτω αι ημέραι μέχρις ότου το πρώτο ποδοσφαιρικόν πρωτάθλημα μεταξύ των ομάδων της δευτέρας κατηγορίας Κρητικού, Ανατ. Αστέρος και Ατρομήτου, το οποίο από κοινού οι σύλλογοι ούτοι οργάνωσαν δίδει την πρώτην αφορμήν στους ποδοσφαιριστάς του αδέσποτου τούτου Σωματείου, να συνασπισθούν και να σκεφθούν δια το απώτερον του σωματείου μέλλον, ο θαυμάσιος και πάλιν Μηνάς φέρεται ο πρώτος συντελεστής της κινήσεως αυτής προς οργάνωσιν του σωματείου, αυτός συγκαλεί την πρώτην Γενικήν Συνέλευσιν εξευρίσκει τα κατάλληλα πρόσωπα διενεργεί αρχαιρεσίας και το πρώτον συμβούλιον που αναφέρεται και εις το οποίον εναπόκειτο η οργάνωσις του συλλόγου απετελέσθη από τους Δημ. Δάτσης Πρόεδρον, Εμμ. Βασιλομανωλάκην αντιπρόεδρον, Κωνσταντίνον Αληκιώτην Γεν. Γραμματέα, Παν. Φιωτάκην Ταμίαν, Νικ. Παπατσάκην Έφορον, Αντώνιον Ροδουσάκην Στρατηγάκην Γεώργιον, Νενεδάκην και Γεωργ. Πολυτόπουλον ειδικόν Γραμματέα.
Το πρώτον ούτω πως καταρτισθέν συμβούλιον ηργάσθη πράγματι με απαράμιλλον θάρρος και ακάμτον εργατικότητα δια την πρόοδον και αλματικήν εξέλιξην του σωματείου.
Αναγνωρίζει το σωματείον από το Πρωτοδικείον και το κατατάσσει ούτω μεταξύ των επισήμων συλλόγων, εξευρίσκει τα απαραίτητα χρήματα δια την καθ’ όλα στην αρχήν πτωχικήν μεν αλλά αρτίαν εμφάνισιν της ποδοσφαιρικής ομάδος, ιδρύει λέσχην και κατατάσσει το σωματείον εις υπολογίσιμον θέσιν μεταξύ του ποδοσφαιρικού συγκροτήματος των Χανίων.
Η υπολανθάνουσα δε τότε δυναμικότης του, αναγκάζει τα τρία τότε συνεργαζόμενα δια το ποδοσφαιρικόν πρωτάθλημα δευτέρας κατηγορίας του 1929, ο Κρητικός, ο Αν. Αστήρ και ο Ατρόμητος, να συμπεριλάβουν και τον Άφοβον εις την κλήρωσιν του πρωταθλήματος και ούτω πρώτη φορά τότε δίδεται η ευκαιρία εις το προ ολίγου ανεπίσημον και άνευ δράσεως σωματείον να παρουσιασθη ως οργανωμένος πλείν σύλλογος και να διεκδικήσει πρωτεία μεταξύ των άλλων.
Και δεν έπρεπε βεβαίως να είχαμεν αξίωσιν από το προ ολίγου άσημον σωματείον να δρέψη δάφνας και να φέρη νίκας εναντίον αντιπάλων καθ’ όλα ανωτέρων του οι οποίοι κάτι περισσότερον έχουν να επιδείξουν εις την ποδοσφαιρικήν των ιστορίαν».
Πριν το αφιέρωμα αυτό, στις, στις 7-12-1931 νωρίτερα δηλαδή, διαβάζουμε ότι: «Ο Άφοβος ιδρύθη το κατά το έτος 1929 υπό ομάδος παικτών πλην όμως ο σύλλογος ελλείψει Διοικητικού Συμβουλίου ευρίσκετο εν αδρανεία και εις αφάνειαν μέχρι του Μαρτίου του 1931 ότε και εξελέγη το πρώτον αυτού Διοικητικόν Συμβούλιον εκ των κ.κ. Νικολάου Καραγιαννάκη, και των κ.κ. Εμμ. Σεϊμένη, Αριστοτέλους Μάντζου, Κωνσταντίνου Πατεράκη, Εμμανουήλ Διονάκη και Εμμανουήλ Βλαχάκη ως μελών, οπότε αμέσως ο σύλλογος διοργανώθη εις ένα σημείον αρκετά ζηλευτον το οποίον εξακολουθεί να ευρίσκεται και σήμερον υπό το αυτό Διοικητικόν Συμβούλιον, πλην του Αριστοτέλους Μάντζου αποχωρήσαντος».
Ανεξάρτητα από τις όποιες διοικητικές μεταβολές και περιγραφές των εφημερίδων της εποχής, η πιτσιρικαρία από τις αλάνες βρέθηκε στο γήπεδο σε μία οργανωμένη διαδικασία. Nα αναφέρουμε ότι και σήμερα στις μνήμες των απογόνων των Μικρασιατών προσφύγων στα Χανιά, υπάρχει η αναφορά στην ομάδα, ενώ το ενδιαφέρον στοιχείο, είναι ότι αν και βασίστηκε αθλητικά σε προσφυγόπουλα, διοικητικά και προκύπτει από τα ονόματα της διοίκησης ήταν Κρητικοί, που οικονομικά μπορούσαν να βοηθήσουν στα έξοδα ιματισμού, αθλητικού υλικού, αμοιβής δικηγόρου για καταστατικό, κλπ. Ήταν λοιπόν μία «σύμπραξη» γηγενών και Μικρασιατών προσφύγων.
Boxing Day
Από την Αλβιώνα ήρθε το άθλημα και να που ακολούθησε και τις εκεί παραδόσεις, ίσως όχι συνειδητά, αλλά τυχαία, έτσι μαθαίνουμε από την εφημερίδα «Αθλητικά Νέα» Χανίων, στο φύλο της 28-12-1931 ότι «Την ημέραν των Χριστουγέννων συναντήθησαν εις φιλικόν αγώνα αι ομάδες της πόλεώς μας “Τάλως” και “Άφοβος”. Τον αγώνα παρηκολούθησε αρκετός κόσμος και το αποτέλεσμα δε ήτο υπέρ του Τάλου με τέρματα 4-0.
Ο Ινδός φακίρης
Σίγουρα ασυνήθιστο το περιστατικό που συνέβη στις 2-5-1932 και το αναφέρει την επόμενη ημέρα 3-5-1932 η εφημερίδα «Αθλητικά Νέα» των Χανίων, αφού σε αγώνα μεταξύ των ομάδων Τάλως – Άφοβος: «Κατά την συνάντησιν ταύτην ο διάσημος πλέον καταστάς υπνωτιστής και φακίρης, επίσημος πειραματιστής της εταιρίας των ψυχικών ερευνών της πρωτευούσης κ. Παγιάν, ετάφη εις το γήπεδον και εις βάθος 2 μέτρων παραμείνας εις αυτόν επί μίαν ώραν και δέκα λεπτά».
Δυστυχώς χωρίς άλλα στοιχεία, υποθέτουμε ότι ο φακίρης δεν ετάφη εντός του αγωνιστικού χώρου, με τις ομάδες να παίζουν όχι από πάνω του, αλλά κοντά σε αυτόν, όπως επίσης δεν υπάρχει αναφορά αν το έκανε αφιλοκερδώς. Τι να μας πουν στις μέρες μας και οι μαζορέτες όταν έχουν γραφτεί τέτοιες στιγμές στην ποδοσφαιρική ιστορία!!!
Στους αγώνες του Άφοβου από τα δημοσιεύματα της εποχής, εντοπίσαμε και τα ονόματα παικτών του και ήταν οι:
Πατσούρος, Ζαποντάκης Ι, ΖαποντάκηςΙΙ, Παντέμης, Μακρόπουλος, Βλαχάκης, Ασυλλόγιστος, Αρώνης, Πανανός, Πατσουράκης, Σαρηγιάννης, Χιωτάκης, Μακρόπουλος, Γιατιτζάκης, Μαρνιέρης, Παντέμης, Δαπόντας, Κατσιάς.
Τα συχνά τυπογραφικά λάθη της εποχής, όπου η στοιχειοθεσία στις εφημερίδες γίνονταν με το χέρι, ενδέχεται να έχουν αλλοιώσει κάποιο όνομα, φαινόμενο συχνό στον Τύπο του Μεσοπολέμου.
Έτσι οδηγηθήκαμε στο συμπέρασμα ότι άλλη μία ομάδα με το όνομα Άφοβος στο Ατσιπόπουλο της Κρήτης κοντά στο Ρέθυμνο, με διαφορετικά ονόματα στη σύνθεσή της πρέπει να ήταν διαφορετικό σωματείο από το Χανιώτικο. Για την ιστορία να πούμε ότι Άφοβος ιδρύθηκε και στην Αθήνα και συμμετέχει μέχρι σήμερα στα τοπικά ερασιτεχνικά πρωταθλήματα της ΕΠΣ Αθηνών, χωρίς όμως να κατεβάζει φακίρη στο γήπεδο.
Διαβάστε την Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2022 στο ertnews: Περιήγηση στο Μουσείο Μικρασιατικής Μνήμης Χανίων (φωτορεπορτάζ)
Διαβάστε το Σάββατο 19 Φεβρουαρίου 2022 στο sports.ert.gr: Από το 1936 έως σήμερα – Άφοβος Σεπολίων
Διαβάστε το Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2022 στο sports.ert.gr: Ιωνία Χανίων 1924: Ο ποδοσφαιρικός όμιλος των Προσφύγων με τα στρατιωτικά άρβυλα
