Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του Συλλόγου Μονογονεϊκής Οικογένειας και Γυναίκας -σε 220 άτομα πανελλαδικά (το διάστημα Οκτωβρίου 2020 –Φεβρουαρίου 2021)- τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι γονείς μονογονεϊκών οικογενειών είναι πολλά. Ανάμεσα σε αυτά, οι δυσκολίες στην κάλυψη των οικονομικών τους υποχρεώσεων και των βασικών (καθημερινών) αναγκών που αφορούν τους ίδιους τους γονείς και τα παιδιά τους, δυσκολίες στην εργασία με σκοπό τη φροντίδα των παιδιών, απουσία επαφής του δεύτερου γονέα με τα παιδιά του.
Μιλώντας στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η κυρία Ειρήνη Τσεσμελή, πρόεδρος του Συλλόγου Μονογονεϊκής Οικογένειας και Γυναίκας, ανέφερε ότι είναι η πρώτη φορά που γίνεται μια τέτοια έρευνα στην Ελλάδα ενώ, μέχρι σήμερα, όπως λέει «δεν υπήρχε καμία ένδειξη ή έρευνα που να μπορεί να μας δείξει σε ποια κατάσταση βρίσκονται οι μονογονείς, ώστε να ζητήσουμε βοήθεια και στήριξη από το κράτος».
Σημειώνεται ότι ο 55% όσων συμμετείχαν στην έρευνα είναι γονείς με επιμέλεια των παιδιών λόγω διαζυγίου, το 26% είναι γονείς με παιδιά εκτός γάμου και το 15% γονείς που ο σύζυγος έχει αποβιώσει. Το 45% των συμμετεχόντων έχουν ένα παιδί, το 43% δύο παιδιά και το 12% περισσότερα από δύο παιδιά. Οι γυναίκες αποτελούσαν το 94% των συμμετεχόντων.
Τα δύο κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μονογονείς, σύμφωνα με τη μελέτη, είναι οι οικονομικές δυσκολίες και ο περιορισμός της κοινωνικής-προσωπικής ζωής.
Οικονομικές δυσκολίες
Η συντριπτική πλειοψηφία όσων ρωτήθηκαν (93%) απάντησαν ότι αντιμετωπίζουν κάποια δυσκολία στο να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις. Το 60% αυτών ανέφεραν ότι ανταποκρίνονται με πολύ μεγάλη δυσκολία ή αδυνατούν να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις. Το πρόβλημα είναι πιο έντονο στην Αττική συγκριτικά με την υπόλοιπη Ελλάδα, όπως και στις οικογένειες που ο γονιός δεν εργάζεται. Η δυσκολία είναι επίσης μεγαλύτερη στις οικογένειες με περισσότερα του ενός παιδιά, στις οικογένειες που ο γονιός είναι μεγαλύτερης ηλικίας (45 ετών και πάνω) καθώς και στις οικογένειες που έχουν παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας (13ων ετών και πάνω).
Ειδικότερα, οι οικονομικές δυσχέρειες αφορούν ακόμα και στη δυσκολία αποπληρωμής λογαριασμών ρεύματος (70%), ή στην κάλυψη των βασικών αναγκών της οικογένειας (70%). Σημειώνεται ότι το 63% των ερωτώμενων χαρακτήρισε πολύ ή πάρα πολύ δυσβάσταχτο το λογαριασμό της ηλεκτρικής ενέργειας. Στους δυσβάσταχτους λογαριασμούς συμπεριελήφθησαν οι λογαριασμοί τηλεφωνίας και τα χρέη προς εφορία/δημόσιο, αλλά και προς τις τράπεζες.
Σε περιπτώσεις που αφορούν πάνω από το 70% των νοικοκυριών ο δεύτερος γονιός δεν έχει καμία συμμετοχή στις δαπάνες που αφορούν στα παιδιά ή στο σπίτι. Η αμοιβή από την προσωπική εργασία αποτελεί τη βασική πηγή εισοδήματος για τις μονογονεϊκές οικογένειες. Για το 30% των ερωτηθέντων, σημαντική πηγή εισοδήματος αποτελούν και τα κρατικά-προνοιακά επιδόματα. Τα επιδόματα φαίνεται να αποτελούν κύρια πηγή εισοδήματος (σε ποσοστό 58%) για όσες μητέρες δεν εργάζονται. Η βοήθεια από άλλα μέλη της οικογένειας αφορά το 45% των περιπτώσεων. Η πλειοψηφία εκείνων που συμμετείχαν στην έρευνα (94%) θεωρεί την οικονομική βοήθεια που προσφέρεται από το κράτος στις μονογονεϊκές οικογένειες μη επαρκή. Εξίσου ανεπαρκή θεωρούνται από το 92% των ερωτηθέντων τα προνόμια και οι διευκολύνσεις που προσφέρονται από την πολιτεία.
Στο 20-25% των μονογονεϊκών οικογενειών κατά προσέγγιση, ο άλλος γονιός συμμετέχει σε κάποιο βαθμό σε έξοδα που αφορούν στα παιδιά.
Περιορισμός της προσωπικής και της κοινωνικής ζωής – Εργασία
Ο περιορισμός της προσωπικής (76%) και της κοινωνικής ζωής (75%) είναι ένα ακόμα σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι μονογονείς, σύμφωνα με την έρευνα. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες ανέφεραν (σε ποσοστό 55%) ότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εξεύρεση εργασίας. Περίπου ένας στους τρεις ερωτηθέντες – οι οποίοι σήμερα εργάζονται ή είναι συνταξιούχοι- δήλωσαν ότι χρειάστηκε, κάποια στιγμή στο παρελθόν, να διακόψουν την εργασία τους επειδή είναι μονογονείς. Σημειώνεται ότι σχεδόν οι μισοί ερωτώμενοι απάντησαν πως η επαγγελματική τους εξέλιξη έχει επηρεαστεί αρνητικά λόγω αυτού του γεγονότος (ότι είναι μονογονείς). Από αυτούς που δεν εργάζονται, το 66% αναφέρουν ότι δούλευαν στο παρελθόν και σταμάτησαν την εργασία τους επειδή έπρεπε να φροντίζουν τα παιδιά. Το 11% σκόπευαν να εργαστούν, ωστόσο αυτό στάθηκε αδύνατο λόγω της φροντίδας των παιδιών.
Από τις περιπτώσεις των οικογενειών που ο δεύτερος γονέας είναι στη ζωή, τέσσερις στους δέκα συμμετέχοντες ανέφεραν ότι ο δεύτερος γονέας δεν διατηρεί επαφή με τα παιδιά του. Αυτό είναι πιο έντονο στις μονογονεϊκές οικογένειες με παιδιά εκτός γάμου, όπου σχεδόν το 50% των περιπτώσεων δήλωσε ότι ο άλλος γονιός δεν διατηρεί επαφή.
Η σχέση με τον άλλο γονιό χαρακτηρίζεται ως «όχι καλή» από το 32% των ερωτηθέντων, ενώ το 36% αναφέρει ότι δεν υπάρχει καμία επαφή. Για το 68% των ερωτηθέντων η συνεννόηση με τον άλλο γονιό σε σημαντικές αποφάσεις που αφορούν στα παιδιά χαρακτηρίζεται ως αρκετά ή πολύ δύσκολη. Ακόμη, το 44% των ερωτηθέντων αναφέρει αραιότερη των δύο μηνών συχνότητα που ο άλλος γονιός παίρνει τα παιδιά κοντά του (αυτό συμβαίνει εντονότερα στις ηλικίες παιδιών άνω των 13ων ετών).
Περίπου το 50% των συμμετεχόντων στην έρευνα δεν θεωρούν σωστή την εναλλαγή κατοικίας των παιδιών εν διαστάσει γονέων, επειδή πιστεύουν ότι έτσι τα παιδιά δεν θα νιώθουν ότι έχουν σταθερή κατοικία ή ότι θα βρεθούν σε σύγχυση.
Από την ανάλυση στοιχείων ληξιαρχικών πράξεων, για το χρονικό διάστημα από το 2014 ως το 2020, προκύπτει ότι πραγματοποιούνται κατά μέσο όρο περίπου 50.000 γάμοι και 15.000 διαζύγια ετησίως.
Η συγκεκριμένη έρευνα για τις μονογονεϊκές οικογένειες πραγματοποιήθηκε με χορηγία της ΔΕΗ, έπειτα από πρωτοβουλία του προέδρου της, Γιώργου Στάσση.
Μάθετε εδώ περισσότερα για τον Σύλλογο Μονογονεϊκής Οικογένειας και Γυναίκας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Φωτογραφία: Creative Commons/ άδεια χρήσης CC0
Γράφημα: Σύλλογος Μονογονεϊκής Οικογένειας και Γυναίκας – MRB/ ΑΠΕ-ΜΠΕ
