«Ηδη με επιστολή μου γνωστοποιώ στους αρχηγούς των κρατών μελών, από τη μία την εκτροπή της Τουρκίας με την αξίωση για λύση κρατών και από την άλλη πως με ανάλογες θέσεις, δεν θεωρώ μπορεί να συζητηθεί ή να αποφασιστεί η θετική ατζέντα στις σχέσεις Τουρκίας- Ευρωπαϊκής Ένωσης», δηλώνει ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης.
Σε συνέντευξη που παραχωρεί στην εφημερίδα «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», ο κ. Αναστασιάδης ξεκαθαρίζει πως για να καταστεί δυνατή η δεύτερη άτυπη διάσκεψη, θα χρειαστεί προηγουμένως καλή προετοιμασία και επιβεβαιώνει πως συνεχίζονται οι τουρκικοί σχεδιασμοί στο Βαρώσι. Ο ίδιος αναφέρει στην εφημερίδα τι συζητήθηκε μεταξύ του και του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Όπως λέει ο Τούρκος ΥΠΕΞ έθεσε το ζήτημα λύσης δύο κρατών με τον Πρόεδρο να το απορρίπτει και να θέτει ζήτημα αποκέντρωσης εξουσιών. Ερμηνεύει τον τετραγωνισμό του κύκλου από τον Γκουτέρες και χαρακτηρίζει μη αποδεκτή τη βρετανική πρωτοβουλία.
-Έχουμε λόγο να χαιρόμαστε από το αποτέλεσμα της Γενεύης αν λάβουμε υπόψη ότι η τουρκική πλευρά επιμένει σε λύση δύο κρατών; ερωτάται ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και απαντά.
«Ουδείς ανέφερε ότι απέδωσε ή ότι πετύχαμε κατά την πενταμερή σύνοδο στη Γενεύη. Αυτό που είπαμε είναι ότι έγινε σωστή διαχείριση με την έννοια ότι παρά τις ακραίες θέσεις που υπέβαλε η τουρκική πλευρά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έγινε κατορθωτό να αποφευχθεί το ναυάγιο. Καθορίστηκε μία νέα άτυπη διάσκεψη, με την προσδοκία ότι στο μεσοδιάστημα, είτε ο Γενικός Γραμματέας, είτε κι άλλοι παράγοντες θα μεσολαβήσουν ούτως ώστε να κατανοήσει η τουρκική πλευρά το ακατόρθωτο του εγχειρήματος της», τονίζει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο οποίος σε ερώτηση σχετικά με τα αποτελέσματα του Κρανς Μοντανά το 2017, σημειώνει ότι «Δεν είναι θέμα νίκης ή ήττας αλλά να πετύχουμε το τι προβλέπουν τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.
Είναι ζήτημα να κινηθούμε μέσα στο πλαίσιο, που καθορίζουν οι αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Να πω επίσης ότι δεν φύγαμε από το Κραν Μοντανά όπως κάποιοι κακόβουλα επιχειρούν να ισχυριστούν. Καλό είναι κάποια πολιτικά πρόσωπα, όταν διαβάζουν τις εκθέσεις των Ηνωμένων Εθνών να διαβάζουν και τι ακριβώς έγραφε ο γ.γ των Ηνωμένων Εθνών. Ο Αντόνιο Γκουτέρες έλεγε πως κατά το τέλος της Συνόδου διαπιστώθηκε ότι τα πλείστα ζητήματα που αφορούν την εσωτερική διακυβέρνηση, δηλαδή την αποτελεσματική συμμετοχή και την πολιτική ισότητα, είχαν συμφωνηθεί. Για καθαρά λόγους αβρότητας και διπλωματίας είναι που είπε ότι και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις ήταν εποικοδομητικές, προκειμένου να διατηρηθεί ο διάλογος εν ζωή. Αυτό αποτελεί γνωστή τακτική των Η.Ε.
Ένα εύλογο ερώτημα για να γίνει κατανοητό αυτό που λέω, είναι σε πιο σημείο, η Τουρκία υπήρξε εποικοδομητική, όταν στα θέματα εγγυητικών δικαιωμάτων και παρουσίας στρατού, η εμμονή της Τουρκίας με βάση το μόνο έγγραφο που κατατέθηκε, ήταν η συνέχιση αναλόγων δικαιωμάτων με μόνη υποχώρηση το δικαίωμα αναθεώρησης σε 15 χρόνια. Όπως αντιλαμβάνεστε για να καταργηθεί μία συνθήκη, θα πρέπει να συναινέσουν τα συμβαλλόμενα μέρη.
Συνεπώς με τις γνωστές θέσεις της Τουρκίας, αντί της συμφωνίας για οριστικό τερματισμό, θα είχαμε συνέχιση των εγγυητικών δικαιωμάτων και της μόνιμης παρουσίας τουρκικού στρατού. Κατ αντίθεση η Ελλάδα, και πολύ ορθά, επέμενε όπως και εμείς σε ορισμό ημερομηνίας οριστικού τέλους αναλόγων δικαιωμάτων.
Η δική μας πλευρά ήταν εκείνη που υπέβαλε και για τα έξι σημεία των παραμέτρων του Πλαισίου Γκουτέρες, γραπτές εισηγήσεις».
Έβαλα στο τραπέζι αποκέντρωση, απέρριψα τη λύση δύο κρατών
-Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου έχει πει πολλά για το τι συζητήσατε σε συναντήσεις σας και επειδή έχετε αναφέρει πως έχετε τα πρακτικά της συνάντησης, ίσως είναι καλό να τα δώσετε στη δημοσιότητα για να διαλυθεί η όποια σκιά;
«Η όλη πολιτεία μου διαψεύδει τα όσα ισχυρίζεται ο κ. Τσαβούσογλου.
Ο ίδιος ο Τούρκος Υπουργός εξωτερικών σε μερικές τουλάχιστον συνεντεύξεις του όταν ρωτήθηκε τι διαμείφθηκε μεταξύ μας είπε πως του μετέφερα όσα και δημοσίως αναφέρω. Αργότερα είναι που άλλαξε το αφήγημα του».
-Δηλαδή;
«Η συζήτηση περιστράφηκε στις επιλογές που προσφέρονται αλλά και στο τι θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό από τις δύο πλευρές».
-Και η δική σας θέση ποια ήταν;
«Ότι απορρίπτουμε τα δύο κράτη, που έβαλε ο ίδιος στη συζήτηση. Εκείνο που πρότεινα ήταν την αποκέντρωση εξουσιών. Οι εκ των υστέρων αναφορές του κ. Τσαβουσογλου εμπίπτουν στις μεθόδους προπαγάνδας που μετέρχεται η Τουρκία. Παρακολουθείτε καθημερινά τα όσα καταλογίζουν σε όσους έχουν διαφορές. Θα σας δώσω ένα πρόσφατο παράδειγμα.
Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης στη Γενεύη, ο κ. Τσαβούσογλου ανέσυρε μία φωτοτυπία εγγράφου, για να ισχυριστεί ότι περιείχε τις θέσεις που υποβάλαμε στο Κραν Μοντανά.
Όταν του ζήτησα να μου πει την ημερομηνία, απάντησε 3 Ιουλίου. Είναι καλά γνωστό όμως πως οι τελικές μας προτάσεις υπεβλήθησαν στις 5 Ιουλίου, ενώ στις έξι Ιουλίου είχαμε υποβάλει την τελική μας πρόταση και για τα θέματα ασφάλειας».
-Με όλα αυτά που βλέπουμε είναι δεδομένη η δεύτερη άτυπη πενταμερής ή υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις μέχρι να φτάσουμε εκεί;
«Σίγουρα θα πρέπει να γίνει καλή προετοιμασία. Αυτό που έχει σημασία είναι η αποφασιστικότητα του ΓΓ να συνεχίσει τις προσπάθειες προκειμένου να καταστεί δυνατή, μία δεύτερη σύνοδος».
-Υπάρχουν πληροφορίες που θέλουν τους σχεδιασμούς στο Βαρώσι να συνεχίζουν. Αυτό δεν ανατρέπει δεδομένα;
«Χωρίς αμφιβολία κάθε βήμα για νέα τετελεσμένα αποτρέπει και έναν διάλογο που θα μπορούσε να οδηγήσει…»
-Ισχύει δηλαδή…
«Αναπτύσσονται διάφοροι σχεδιασμοί από πλευράς της Τουρκίας και του καθεστώτος των Τ/κ όπως ο αποχαρακτηρισμός της στρατιωτικής ζώνης. Επί του παρόντος οι σχεδιασμοί σίγουρα υπάρχουν».
-Θα υπάρξει και στο μεσοδιάστημα ωστόσο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την τελωνειακή αναβάθμιση της Τουρκίας και τις σχέσεις της με την Ε.Ε. Η δική μας θέση ποια θα είναι;
Ήδη με επιστολή μου γνωστοποιώ στους αρχηγούς των κρατών μελών, από τη μία την εκτροπή της Τουρκίας με την αξίωση για λύση κρατών και από την άλλη πως με ανάλογες θέσεις, δεν θεωρώ μπορεί να συζητηθεί ή να αποφασιστεί η θετική ατζέντα στις σχέσεις Τουρκίας- Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Δεν μίλησε για τετραγωνισμό στη διάσκεψη ο Γκουτέρες
-Βεβαίως ο Αντόνιο Γκουτέρες μίλησε για τετραγωνισμό του κύκλου δίδοντας την αίσθηση ότι θα τα βρούμε κάπου στη μέση, μεταξύ ΔΔΟ και λύσης δύο κρατών. Εσείς πώς το ερμηνεύσατε;
«Η φράση αυτή έδειχνε την πρόθεση του ΓΓ να εμείνει στην διαδικασία των συνομιλιών. Αυτό που δεν μπορώ να διανοηθώ είναι ότι ο ΓΓ μπορεί να εισηγηθεί κάτι εκτός των όρων εντολής του. Και βεβαίως δεν ήταν κάποια αναφορά που έκανε κατά την διάρκεια της σύσκεψης, αλλά αργότερα στις δηλώσεις του».
-Εισήγηση για να τα βρούμε στη μέση έκανε βεβαίως και το Ηνωμένο Βασίλειο με την περιβόητη βρετανική πρωτοβουλία. Σωστά;
«Έχουμε ήδη απαντήσει στη βρετανική πρωτοβουλία και τις βρετανικές θέσεις, ότι είναι μη αποδεκτές και απορριπτέες».
-Η λύση ποια είναι για σας; Η αποκεντρωμένη ομοσπονδία; Επειδή αρχηγοί κομμάτων σας κατηγορούν πως δεν έχετε εξηγήσει λεπτομερώς και με σαφήνεια τι εμπίπτει στην αποκεντρωμένη ομοσπονδία…
«Για κάποιους που δεν θέλουν να είναι σαφής η θέση, θα παραμείνει ασαφής. Για όσους θέλουν να κατανοήσουν, έχει ήδη γίνει από τη νομική συμβουλευτική ομάδα σχετικό έγγραφο και έχουν διά ζώσης ενημερωθεί και συνεπώς αδίκως ισχυρίζονται ότι δεν γνωρίζουν. Προνοεί περιορισμό των εξουσιών της Κεντρικής Κυβέρνησης με ανάθεση εκτέλεσης των αρμοδιοτήτων της κεντρικής στις πολιτείες και στόχο έχει να μειωθούν οι ανησυχίες ότι η μία κοινότητα θα επιβληθεί επί της άλλης. Κάτι που διασφαλίστηκε το 2014 με την Κοινή Διακήρυξη, ή και με άλλες πρόνοιες που κατοχυρώνουν την τ/κ κοινότητα.
Παράλληλα μειώνονται οι εστίες τριβών ή οι ανησυχίες για παρέμβαση στην καθ ημέρα ζωή των πολιτών.
Σημειώνω επίσης πως ο κ. Ακιντζί έχει δηλώσει ως θέση αρχής ότι θεωρεί θετική την πρόταση για αποκεντρωμένη ομοσπονδία, διατηρώντας κάποιες επιφυλάξεις για άλλα ζητήματα».
-Αρνείστε τη θετική ψήφο;
«Αυτό που είπα κατ’ επανάληψη, είναι πως δεν αρνούμαι τη θετική ψήφο της τ/κ κοινότητας, εκεί και όπου ενδεχόμενα η οποιαδήποτε πρόταση για απόφαση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα δικαιώματα των Τ/κ. Είναι μία ασπίδα προστασίας που πρέπει να δοθεί, προκειμένου να ξεπεραστούν οι ανησυχίες που πηγάζουν από το παρελθόν. Όμως και οι δικές μας ανησυχίες θα πρέπει να ξεπεραστούν, που είναι να μην επισυμβεί και στο νέο καθεστώς πραγμάτων, ό,τι συμβαίνει σήμερα στην τ/κ κοινότητα, η οποία ελέγχεται από την Τουρκία πλήρως και ως προς τις αποφάσεις και ως προς τις πολιτικές που ακολουθεί».
-Είναι όντως η πολιτική ισότητα η μεγάλη σας ανησυχία στις διαπραγματεύσεις;
«Δεν είναι η μόνη. Να μην παραγνωρίζουμε την ασφάλεια το εδαφικό και το περιουσιακό και την διατήρηση της δημογραφικής σύνθεσης της Κύπρου.
Σε ό, τι αφορά την πολιτική ισότητα δεν είναι αυτή καθ εαυτή το πρόβλημα αλλά αλλά η αξίωση για θετική ψήφο σε κάθε απόφαση. Αυτό σημαίνει ότι αντί να έχουμε πολιτική ισότητα θα έχουμε πολιτική ανισότητα.
Εκείνο που θα συμβαίνει στο τέλος είναι η μία κοινότητα να ελέγχει το σύνολο της επικράτειας όπως θα ήταν ανάλογα αρνητικό αν αξιούσαμε εμείς οι αποφάσεις να λαμβάνονται αποκλειστικά κατά πλειοψηφία. Θα κυβερνούσε η πλειοψηφία και θα εξουδετέρωνε την πολιτική ισότητα».
Σε ό,τι αφορά τον λόγο που η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν προχώρησε σε στρατηγική συμφωνία με τον τότε Τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί όταν μας το ζήτησε το 2018, αναφέρει:
«Απλώς γιατί το πλαίσιο Γκουτέρες ήταν προς συζήτηση, ένα δούναι και λαβείν και τίποτα δεν θα συμφωνείτο αν δεν συμφωνούνταν όλα.
Πώς ήταν δυνατόν να πετύχουμε στρατηγική συμφωνία, όταν παρέμεναν ουσιώδεις διαφορές στο εδαφικό, το περιουσιακό, τις εγγυήσεις, την μόνιμη παρουσία κατοχικού στρατού αλλά και την πολιτική ισότητα όπως την αξιούσαν;
Εξ άλλου, το πλαίσιο Γκουτέρες υποδείκνυε τα θέματα όπου υπήρχαν σημαντικές διαφορές οι οποίες εάν συμφωνούνταν θα οδηγούσαν σε στρατηγική συμφωνία. Ουδέποτε απορρίψαμε τη συζήτηση οποιουδήποτε σημείου του Πλαισίου Γκουτέρες. Αντίθετα είναι η δική μας πλευρά που υπέβαλε ολοκληρωμένες προτάσεις και για τα έξι σημεία του πλαισίου κατ αντίθεση με την Τουρκοκυπριακή και Τουρκική πλευρά, που το μόνο έγγραφο που κατέθεσαν αφορούσε τη συνέχιση των εγγυητικών δικαιωμάτων της Τουρκίας και την μόνιμη παρουσία τουρκικού στρατού. Εμείς είμαστε που από την πρώτη στιγμή είχαμε εισηγηθεί την συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που είχαμε μείνει στο Κραν Μοντανά».
Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση της Πανδημίας, ο Πρόεδρος αναφέρει ότι η Κύπρους έχει την μικρότερη περίοδο lockdown σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ στις δομές υγείας, ανταποκριθήκαμε κατά τον καλύτερο τρόπο αποφεύγοντας τραγικά φαινόμενα που άλλες χώρες αντιμετώπισαν.Την ίδια ώρα το κράτος για στήριξη των θέσεων εργασίας της επιχειρηματικότητας και των αναγκών που προέκυψαν, στάθηκε αρωγό, δαπανώντας 1,9 δις.
Ενώ σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα των πολιτογραφήσεων αναφέρει ότι Θα αναγνωρίσω και δημόσια τις ευθύνες που μου αναλογούν και βεβαίως θα απολογηθώ για το μέρος των σφαλμάτων που αφορούν την κυβέρνηση.
Πηγή: ΕΡΤ, Ανταπόκριση: Μανιάνα Κολογεράκη
