Κατά 42% αυξήθηκαν τον τελευταίο μήνα στην Ισπανία, οι κλήσεις προς τον αριθμό 016 , την ανοιχτή γραμμή για θύματα σεξιστικής βίας. Αφορμή για αυτήν την κατακόρυφη αύξηση θεωρείται ότι αποτέλεσε και η μετάδοση μίας σειράς ντοκιμαντέρ με πρωταγωνίστρια την Ροθίο Καράσκο, κόρη γνωστής λαϊκής ερμηνεύτριας , η οποία κατήγγειλε τον πρώην σύζυγό της για κακοποίηση και ψυχολογικό εκβιασμό.
Η εμφάνιση της Καράσκο, μετά από 20 χρόνια σιωπής, εκτόξευσε την θεαματικότητα του ιδιωτικού καναλιού Tele5, το οποίο χαρακτηρίζεται κυρίως στο ψυχαγωγικό του πρόγραμμα για τις εκπομπές “κλειδαρότρυπας” και της ιδιωτικής ζωής των διασήμων. Το ίδιο διάστημα που η Καράσκο επέλεγε την σιωπή, ο πρώην σύζυγός της ακριβοπληρώνονταν από το συγκεκριμένο κανάλι για να βγάζει στην φόρα τα άπλυτα της οικογένειας της διάσημης λαϊκής τραγουδίστριας Ροθίο Χουράδο (μητέρας της Καράσκο) και κυρίως να έχει εξασφαλίσει την κηδεμονία των δύο παιδιών τους. Σήμερα, το κανάλι έχει απολύσει τον σύζυγο και έκανε στροφή υπέρ της Καράσκο με αποτέλεσμα τεράστια θεαματικότητα.
Η αφορμή αυτή είχε ως αποτέλεσμα και τη δημοσιοποίηση απόφασης του Υπουργείου Ισότητας για την έναρξη λειτουργίας, το αργότερο ως το 2023, δικτύου ολοκληρωμένων κέντρων φροντίδας για γυναίκες θύματα σεξουαλικής βίας, γνωστά ως “κέντρα κρίσης 24 ωρών”, τα οποία θα λειτουργούν 365 ημέρες τον χρόνο παρέχοντας ψυχολογική, νομική και κοινωνική υπηρεσία για τα θύματα και τις οικογένειές τους. Το Υπουργείο Ισότητας διαθέτει για την λειτουργία τους 19,8 εκ. ευρώ για να ξεκινήσει η λειτουργία τουλάχιστον έστω και ενός τέτοιου κέντρου σε κάθε επαρχία ( συνολικά 50 επαρχίες). Η καινοτομία είναι ότι οποιαδήποτε γυναίκα δεν είναι απαραίτητο προηγουμένως να έχει υποβάλει καταγγελία προκειμένου να δεχθεί τις υπηρεσίες των κέντρων.
Κάθε Αυτονομία θα λάβει τουλάχιστον 300.000 ευρώ για την λειτουργία του κέντρου σε κάθε επαρχία της και οι λεπτομέρειες θα αποφασιστούν σε σύσκεψη μεταξύ του υπουργείου Ισότητας και των 17 Αυτονομιών εντός του μηνός.
Η δημιουργία αυτών των κέντρων κρίσης περιλαμβάνεται στο πλαίσιο της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, στη συμφωνία του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, που εγκρίθηκε το 2011 και επικυρώθηκε από την Ισπανία πριν από επτά χρόνια, το 2014. Η συμφωνία διευρύνει την εξέταση των θυμάτων σεξιστικής βίας πέραν αυτής που υπέστησαν οι γυναίκες που κακοποιούνται από τους συντρόφους τους ή τους πρώην συντρόφους τους.
Επεκτείνεται και σε θύματα σεξουαλικών επιθέσεων, σε γυναίκες που υπόκεινται σε καταναγκαστικούς γάμους και ακρωτηριασμούς των γεννητικών οργάνων, στις περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης, σεξουαλικής πρόκλησης, πορνείας καθώς επίσης και σεξουαλικής εκμετάλλευσης , εμπορία σεξουαλικής εκμετάλλευσης, καταδίωξης ή επαναλαμβανόμενης παρενόχλησης βάσει φύλου.
Προβλέπονται προσλήψεις ως επί το πλείστον γυναικών ψυχολόγων και ψυχιάτρων, δικηγόρων, κοινωνικών λειτουργών, εκπαιδευτικών και παιδαγωγών. Όπως επισημαίνεται από το υπουργείο Ισότητας είναι «πολύ συνηθισμένο τα θύματα να ζητούν η θεραπεία τους να γίνεται από άλλες γυναίκες”.
Στο άρθρο 25, η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης προτρέπει τα υπογράφοντα έθνη – 34 χώρες την έχουν επικυρώσει, αν και η Τουρκία μόλις ανακοίνωσε την αποχώρησή της – να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για την δημιουργία «κέντρων βοήθειας έκτακτης ανάγκης για θύματα βιασμού και σεξουαλικής βίας. και σε επαρκείς αριθμούς, για τη διεξαγωγή ιατρικής και ιατροδικαστικής εξέτασης και για την παροχή υποστήριξης σχετικά με το τραύμα και συμβουλές ». Η Ισπανία απέχει πολύ από το να έχει αυτόν τον «επαρκή αριθμό».
Σύμφωνα με μια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας τον Νοέμβριο, υπάρχουν δύο επίσημες εγκαταστάσεις – που έχουν δημόσιο χαρακτήρα- σε ολόκληρη την Ισπανία: η μία στο Πριγκιπάτο της Αστούριας και η άλλη στο Δημοτικό Συμβούλιο της Μαδρίτης. Επτά ακόμη Αυτονομίες (Ανδαλουσία, Αραγονία, Βαλεαρίδες Νήσοι, Καντάβρια, Καστίλλη και Λεόν, Βαλένθια και Μούρθια), υποστηρίζει η Διεθνής Αμνηστία, παρέχουν βοήθεια σε θύματα φύλου και σεξουαλικής βίας. Η Castilla-La Mancha και η Χώρα των Βάσκων περιλαμβάνουν προγράμματα ψυχολογικής φροντίδας για θύματα σεξουαλικής επίθεσης και η Καταλονία διαθέτει μια συγκεκριμένη μονάδα για αυτές τις περιπτώσεις. Για σχεδόν 30 χρόνια υπάρχουν μόνο μη κυβερνητικές οργανώσεις που εξυπηρετούν γυναίκες που υπέστησαν αυτές τις επιθέσεις.
Η ομάδα εμπειρογνωμόνων για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της βίας κατά των φύλων που δημιουργήθηκε με εντολή της σύμβασης της Κωνσταντινούπολης επισήμανε στην πρώτη έκθεση αξιολόγησης της Ισπανίας, που δημοσιεύθηκε το 2020, ότι το υπάρχον δίκτυο είναι απολύτως ελλιπές. Ιδιαίτερη εγκατάλειψη παρατηρείται στην ισπανική επαρχία και τις αγροτικές περιοχές.
Προέτρεψε μάλιστα τις ισπανικές αρχές “να λάβουν μέτρα για τη δημιουργία επαρκούς αριθμού κέντρων έκτακτης βοήθειας για θύματα σεξουαλικής βίας”. Και επίσης να αναπτυχθεί “ένα πρωτόκολλο που να αντιμετωπίζει διεξοδικά αυτήν τη βία, ώστε να προσφέρει μια ολοκληρωμένη ανταπόκριση στις ανάγκες των θυμάτων”. Αυτή η ομάδα, μεταξύ άλλων οργανώσεων και ειδικών, επισημαίνει ότι η καταγγελία δεν θα πρέπει να είναι απαραίτητη: “Η πρόσβαση ενός θύματος στις διάφορες υπηρεσίες υποστήριξης δεν πρέπει να εξαρτάται από την προθυμία του να υποβάλει καταγγελία.” Τα εγκλήματα σεξουαλικής βίας έχουν πολύ χαμηλό ποσοστό καταγγελιών. Σύμφωνα με υπολογισμούς το 13,7% του γυναικείου πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω, (2.802.914 γυναίκες) υπέστησαν σεξουαλική βία καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής τους, σύμφωνα με έρευνα του 2019 για τη βία κατά των γυναικών.
Πηγή: ΕΡΤ, Ανταπόκριση: Δώρα Μακρή
