Σε ανακοίνωσή της η Δημοτική Παράταξη «Λαρισαίων Κοινόν» και ο Κώστας Βαϊούλης – καθηγητής Επικεφαλής της παράταξης, αναφέρει πως: «τιμά την μνήμη του οραματιστή Ίωνα Δραγούμη (1878-1920), ανθρώπου της αντισυμβατικής πολιτικής σκέψης και της δημιουργικής πράξης, που δολοφονήθηκε σαν σήμερα, 31 Ιουλίου 1920, από τους παρακρατικούς του Βενιζελισμού, τους διαβόητους «Γυπαραίους»Ιδιαίτερη προσωπικότητα, «ψυχή περήφανη, παλικαρίσια» (Ν. Καζαντζάκης), που αν δεν κόβονταν τόσο πρόωρα και βίαια το νήμα της ζωής του, σε ηλικία μόλις 42 ετών, είμαστε βέβαιοι ότι η πολιτική εξέλιξη της χώρας θα ήταν διαφορετική. Εισέρχεται στο διπλωματικό σώμα και διορίζεται προξενικός υπάλληλος στο Μοναστήρι το 1902 με τον γαμπρό του και ήρωα Παύλο Μελά. Δε νοείται Μακεδονικός Αγώνας χωρίς τα ονόματα των Δραγούμη, Μελά, Σουλιώτη – Νικολαΐδη, Γερμανό Καραβαγγέλη. Έκτοτε, όλη η διπλωματική υπηρεσία του (1903 πρόξενος στις Σέρρες, 1904 στον Πύργο και στη Φιλιππούπολη της Αν. Ρωμυλίας,1905 στην Αλεξανδρούπολη1908 όπου τοποθετείται στην πρεσβεία της Κωνσταντινουπόλεως, όπου ιδρύει, μαζί με τον Σουλιώτη- Νικολαΐδη την «ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ») είναι μια διαρκής σύγκρουση με την «άψογονστάσιν» του ελλαδικού κράτους και της εντολής «να μη δημιουργείτε ζητήματα», δημιουργούσε «ζητήματα», δεδομένα εκ του μηδενός, ανάγκαζε τη νωθρή ελλαδική πραγματικότητα ν’ ακολουθήσει το δικό του ρυθμό. Άνθρωπος της σύγκρουσης, γι’ αυτό όχι «καριέρας» διπλωματικής ή πολιτικής το αντίθετο: περιφρονούσε τους «ανθρώπους καριέρας», τη συμβιβασμένη στάση τους, την εθελοδουλεία στους «ανώτερους υπηρεσιακά ή πολιτικά», τη «βολική ζωή», την «κοινωνική αναγνώριση και αποδοχή», όλες τις στερεοτυπικές καταστάσεις του αστισμού. Πνευματικά «πειραματίστηκε» με τα πιο σύνθετα ρεύματα, πάντοτε πιστός στην ελληνική βιοθεωρία και κοσμοθεωρία, περιφρονούσε τον κακώς νοούμενο «συντηρητισμό» την «αρχαιολατρεία με «φραγκική ερμηνεία», διανθισμένη με «αττικισμό», αλλά και τις «πνευματικές μόδες» της Εσπερίας, τις «ideesmodernes”, που έρχονται εισαγόμενες όπως «οι κορσέδες από το Παρίσι». Τον πνευματικό πιθηκισμό της άρχουσας τάξης.
Είδε στον δημοτικισμό την πνευματική αναγέννηση του Νέου Ελληνισμού, μακριά από τον στείρο «λογιωτατισμό» και στην ελληνική κοινότητα, την πιο μικρή ελληνική κοινότητα, το ζωντανό κύτταρο μιας αναγεννημένης Ελληνικής Πολιτείας. Υπήρξε ο πρώτος θεωρητικός του Κοινοτισμού, του Εθνικού Κοινοτισμού, του Κοινοτισμού με ταυτότητα και πολιτισμικό προορισμό.
Για εμάς στη «ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ ΚΟΙΝΟΝ» όπου οεθνοκοινοτισμός αποτελεί την κορυφή στην αξιακή μας πυραμίδα, αλλά και το πρίσμα υπό το οποίο βλέπουμε τη ζωτικής σημασίας αποστολή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο Δραγούμης είναι ο εμπνευστής και ο δάσκαλος. Ιδεολογικάο Δραγούμης εκφράζει έναν ουμανιστικό εθνικισμό. Αναφέρειχαρακτηριστικά: «Ακουμπώντας στο έθνος μου να γίνω πιο άνθρωπος. Δεν μπορεί κανείς να είναι άνθρωπος ξεχνώντας την καταγωγή του. Να θυμάται κανείς από πού βγήκε, που μεγάλωσε, ποιο έθνος τον ανέθρεψε. Μου αρέσει να βλέπει κανείς τους δεσμούς του. Αυτό θα πει ελευθερία». Γράφει για την σύνδεση του έθνους με τον πολιτισμό: «Ποιος είναι ο τελικός των εθνών, πες τον προορισμό, πες τον αποστολή; Ο πολιτισμός! Να ένα έργο άξιο για τα έθνη, έργο αληθινά ανθρώπινο. Να η δικαιολογία των εθνών. Να πως τα έθνη είναι χρήσιμα στην ανθρωπότητα και να που έσφαλε ο Μαρξ πολεμώντας τα έθνη. Πολιτισμούς γεννούν τα έθνη και αυτά μονάχα. Δεν φθάνει όμως να είναι ένα έθνος πολιτισμένο, πρέπει να είναι πολιτισμένο και από δικό του πολιτισμό. Πολιτικά κινήθηκε στον αντιβενιζελικό χώρο, δεν ήταν όμως ο «τυπικός αντιβενιζελικός» κι εκεί ανατάραζε τα νερά, αντικομφορμιστής, ριζοσπάστης του αντιβενιζελισμού. Στον βενιζελισμό είδε τον βίαιο εκδυτικισμό, πολιτικό, θεσμικό, πνευματικό του κράτους και της κοινωνίας, την κατάλυση της ελληνικής κυριαρχίας από τους τότε «συμμάχους». Το άρθρο του στις 3 Ιουνίου 1917 με τίτλο «Το μάθημα των πραγμάτων» στο οποίο θα στηλιτεύσει την κατάλυση της ανεξαρτησίας του ελληνικού κράτους από τους «συμμάχους» με τη συγκατάθεση του Βενιζέλου, θα του στοιχίσει την εξορία, μαζί με άλλους, στο Αιάκειο της Κορσικής για εικοσιτρείς μήνες. Μετά την επιστροφή του και με αφορμή την απόπειρα δολοφονίας κατά του Βενιζέλου στη Λωζάννη, θα συλληφθεί από τους παραστρατιωτικούς του παρακρατικού Βενιζελισμού και θα εκτελεστεί «μέρα μεσημέρι» χωρίς δίκη, χωρίς καν κατηγορία. Ήταν από τους πιο σοβαρούς αντιπάλους και γι’ αυτό «έπρεπε να φύγει από τη μέση».Ο Ίων Δραγούμης ήταν γιός πρωθυπουργού, μεγαλοαστός, μορφωμένος. Θα μπορούσε να γίνει μποέμ, να κάνει ξωτικά ταξίδια, να απολαμβάνει μία ζωή ηδονιστική. Αντ’ αυτού, προτίμησε τους βάλτους της Μακεδονίας, το χρέος και την θυσία, το «μαρτύρων και ηρώων αίμα». Στάθηκε πιστός στις ιδέες του ακόμη και μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα: «Ο καθένας πρέπει να φαντάζεται πως αυτός πρέπει να σώσει το έθνος του. Να μην κοιτάζω τι κάνουν οι άλλοι και να φαντάζομαι μόνον πως εγώ έχω το μεγάλο χρέος της σωτηρίας. Δεν είναι εύκολο να πείσεις ένα έθνος. Εγώ βλέπω τόσα πράγματα που πρέπει να γίνουν και όμως οι άλλοι Έλληνες τα βλέπουν αλλιώς. Αν είμαι δυνατός θα τους πείσω».
«…λιγνός Ακρίτας τριγυρνάει τη χώρα,τα σύνορα μετράει, μετράει το νου μας,τον κίνδυνο νογάει κι ορμάει με φόρα,μπλάβη αστραπή στην άκρα του γκρεμού μας».
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ : «ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΙΩΝΑ ΔΡΑΓΟΥΜΗ»
