Επιβαρυμένη η ψυχική υγεία των πλημμυροπαθών της Λάρισας

Οι πλημμύρες που έπληξαν το περασμένο φθινόπωρο τη Λάρισα και ολόκληρη τη Θεσσαλία άφησαν πίσω τους όχι μόνο υλικές καταστροφές, αλλά και ένα σημαντικό φορτίο ψυχικής πίεσης για τους πληγέντες, με την έρευνα των επαγγελματιών υγείας να καταδεικνύει υψηλή επιβάρυνση, η οποία είχε ως συνέπεια την αύξηση στη λήψη ηρεμιστικών και αντικαταθλιπτικών σκευασμάτων, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα πολλαπλά «τραύματα» που έχουν προκύψει. Το onlarissa.gr μίλησε με ειδικούς από τον χώρο της ψυχικής υγείας και της φαρμακευτικής σχετικά με τις συνέπειες αυτές στον πληθυσμό που βίωσε πιο έντονα την καταστροφή, αλλά και τις ενέργειες που γίνονται στον τομέα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Της Ζωής Μπουρουτζή

Έξι Κινητά Κλιμάκια Πλημμυροπαθών δραστηριοποιούνται από τον περσινό Οκτώβριο σε ολόκληρη τη Θεσσαλία, μ’ ένα από αυτά να λειτουργεί στην ευρύτερη περιοχή της Λάρισας και να δρα σε όλα τα «κόκκινα» χωριά, όπως το Αρμένιο, το Σωτήριο, η Νίκη και το Καλό Νερό, αλλά και σε περιοχές του νομού Καρδίτσας. Ανά δεκαπέντε ημέρες πραγματοποιεί συντονιστικές συναντήσεις, κατά τις οποίες οι πληγέντες από τις πλημμύρες έχουν την ευκαιρία να εξετάσουν με τη βοήθεια των ειδικών τα προβλήματά τους. Τα Κλιμάκια συστάθηκαν κατόπιν εντολής του υφυπουργού Υγείας, κ. Δημήτρη Βαρτζόπουλου και οι δράσεις τους συντονίζονται από τον τότε υποδιοικητή της 5ης ΥΠΕ, κ. Σταύρο Παπαγεωργίου και τον επιστημονικά υπεύθυνο για το ΕΠΑΨΥ – Κέντρο Ημέρας Άνοιας Λάρισας, κ. Ευθύμιο Δαρδιώτη.

Αποτελεί γεγονός από τις πρώτες στιγμές της πλημμύρας ότι η ψυχική υγεία του πληθυσμού που επηρεάστηκε, έχει δεχθεί πολύ μεγάλη επιβάρυνση. «Υπάρχει ουσιαστικά μεγάλη δυσκολία στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επεξεργάζονται το τραύμα που έχει προκύψει, κυρίως γιατί ακόμη βρίσκονται σε μια διαδικασία ανάκαμψης, δεν έχουν λύσει τις βιοτικές τους ανάγκες, ενώ πολλοί έχουν αναγκαστεί και σε εσωτερική μετανάστευση», εξηγεί η ψυχολόγος του ΕΠΑΨΥ, κ. Θωμαή Ραφέλα Χουλέβα.

«Οι άνθρωποι δεν έχουν κληθεί ακόμη να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες στην ψυχική υγεία, επειδή οι υλικές ανάγκες πάντα προέχουν, να φτιάξουν τα σπίτια, να αποκατασταθεί η εργασία τους και μετά να δώσουν βάση στην ψυχολογία τους», προσθέτει. «Δεν μπορούν να αντιληφθούν για παράδειγμα ότι ο ελλιπής ή διακοπτόμενος ύπνος μπορεί να αποτελέσει μεγάλο πρόβλημα για την υγεία τους».

Το Κινητό Κλιμάκιο Πλημμυροπαθών Λάρισας έρχεται σε επαφή με όλο το φάσμα των ηλικιών (εκτός των ανηλίκων, για τους οποίος είναι υπεύθυνο το Χαμόγελο του Παιδιού σε ολόκληρη τη Θεσσαλία). «Στην πλειονότητά τους όλοι αυτοί οι άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να παραμείνουν σε σπίτια από τα οποία έχει περάσει η πλημμύρα και έχουν υποστεί τεράστιες ζημιές», αναφέρει η ψυχολόγος. Σίγουρα οι ηλικιωμένοι είναι αυτοί που μας αγγίζουν λίγο παραπάνω όλους τους επαγγελματίες, γιατί είναι πολύ δύσκολο να βλέπεις ανθρώπους που μια ζωή έχουν μοχθήσει για να αποκτήσουν όλα αυτά τα υπάρχοντα, να αναγκάζονται να τα εγκαταλείψουν σε μια ηλικία που θα πρέπει επιτέλους να ξεκουραστούν».

Η ίδια, εξηγώντας έπειτα τον τρόπο με τον οποίο δρουν οι επαγγελματίες υγείας στις επαφές τους με τους πληγέντες, σημειώνει πως κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου πραγματοποιούνταν καταγραφές των αναγκών, ενώ γινόταν λήψη και ενός κοινωνικού και ψυχολογικού ιστορικού, που αποτελούσε ουσιαστικά ένα scanning της κατάστασης. Στο δεύτερο εξάμηνο λειτούργησε συντονισμένη συμβουλευτική με κάποια ψυχομετρικά τεστ, τα οποία έδειξαν ακριβώς ότι υπάρχουν αυξημένα ποσοστά μετατραυματικού στρες, καταθλιπτικών συμπτωμάτων, διαταραχών στον υπνο και τη διατροφή, όπως επίσης και συμπεριφορές έντονης ανησυχίας όταν υπήρχε ενδεχόμενο ερέθισμα, όπως η βροχή.

Όπως επισημαίνει η ίδια, έχει παρατηρηθεί αύξηση στη δοσολογία αντικαταθλιπτικών και ηρεμιστικών χαπιών σε μεμονωμένες περιπτώσεις. Πρόκειται κατά βάση για άτομα τα οποία ήδη λάμβαναν αντικαταθλιπτικά ή ήπια ηρεμιστικά, όπως το Xanax, σε συννοσηρότητα με κάποια οργανική διαταραχή, όπως η νευροπίεση, για την οποία όμως καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε ο ψυχολογικός παράγοντας.

Ανάλογη είναι και η κατάσταση που μας περιγράφει για πλημμυροπαθές συνοικίες, αυτή τη φορά στην πόλη της Λάρισας, ο Πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου του νομού, κ. Θάνος Κουτσούκης:

«Από την αρχική εικόνα που έχουμε για τις περιοχές του Αγίου Θωμά, των Εργατικών Κατοικιών Γιαννούλης και τη Φαλάνη, έχουν παρατηρηθεί κρίσεις πανικού, αϋπνία και έντονο αίσθημα ανασφάλειας», αναφέρει. «Οι ίδιοι οι κάτοικοι δηλώνουν ότι έχουν αυξήσει τις επισκέψεις σε ψυχολόγους, ειδικά στις Εργατικές Κατοικίες».

Και ο ίδιος τονίζει το μεγάλο πρόβλημα που εντοπίζεται στον ύπνο. «Πολλοί μας λένε ότι βλέπουν ακόμη στον ύπνο τους εικόνες από τις έντονες καταστάσεις που βίωσαν», περιγράφει.

Ταυτόχρονα, ο πρόεδρος των φαρμακοποιών επιβεβαιώνει την αύξηση τόσο σε συνταγογραφούμενα σκευάσματα, όσο και σε αυτά που δεν απεικονίζονται στο σύστημα, κάποια ηρεμιστικά, συμπληρώματα διατροφής, όπως και άλλα σκευάσματα που λαμβάνονται σαν ήπια υπνωτικά.

«Τα φαρμακεία έχουν άμεση και καθημερινή επαφή με τον κόσμο και έχουν τέτοιες αναφορές, γιατί ο κόσμος μιλά για τα προβλήματα του και θέλει να βρει ένα στήριγμα στους επιστήμονες υγείας», δηλώνει.

Τόσο η κ. Χουλέβα όσο και ο κ. Κουτσούκης κάνουν ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη αυτών των πληθυσμών να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά με επαγγελματίες για τα προβλήματά τους, ώστε να προσπαθήσουν να τα λύσουν ή να τα απαλύνουν.

«Οι κάτοικοι των χωριών μας περιμένουν κάθε φορά», σημειώνει η ψυχολόγος. «Αποτελεί ελπίδα για εκείνους το γεγονός ότι μπορούν να συνδιαλλαγούν με ανθρώπους οι οποίοι είναι μακριά και σε απόσταση από το πρόβλημα, που είναι κάποιος πέρα από τον διπλανό, τον γείτονά τους».

Ταυτόχρονα, ο κ. Κουτσούκης επισημαίνει το ζήτημα που προκύπτει στις μικρές κοινωνίες των χωριών -και όχι μόνο- σε σχέση με το στίγμα της ψυχικής υγείας και της ανάγκης να αναζητήσει κανείς βοήθεια. «Στις πιο κλειστές κοινωνίες μακριά από τον αστικό ιστό, όπου ο κόσμος είναι λίγο πιο συντηρητικός, δεν βγάζει το πρόβλημα του εύκολα, δεν απευθύνεται τόσο εύκολα ούτε σε γιατρό, ούτε σε φαρμακοποιό. Δεν θέλουν να παραδεχθούν ότι υπάρχουν προβλήματα, ώστε να πάρουν μια αγωγή».

Οι υπηρεσίες του Κινητού Κλιμακίου στεγάζονται στον χώρο του ΕΠΑΨΥ – Kέντρου Hμέρας Άνοιας Λάρισας στην οδό Βενιζέλου 141, το οποίο παρέχει επίσης υποστήριξη και δωρεάν εκτίμηση σε ανθρώπους οι οποίοι πάσχουν από αλτσχάϊμερ και νευροεκφυλιστικές νόσους.