Η ενδιαφέρουσα, ετήσια έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία του «Ημερήσιου και Περιοδικού Τύπου» σε εθνικό επίπεδο, για το 2021, επιβεβαιώνει αυτό που είναι πια παρατηρήσιμο και δια «γυμνού οφθαλμού»: Η ζήτηση του τύπου και των περιοδικών ποικίλης ύλης, βρίσκεται σε μόνιμη πτώση. Ο αριθμός των αναγνωστών όλο και συρρικνώνεται. Οι δε «οπαδοί» του τύπου, είναι συγκεντρωμένοι οι περισσότεροι στις ηλικίες άνω των 50 και 60, ενώ τα λεγόμενα «γυναικεία» περιοδικά περνούν επίσης την κρίση τους… Το εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο, κόντρα στη γενική τάση, είναι η ελαφρώς αυξημένη ζήτηση στα παιδικά περιοδικά και κόμικς, τα οποία διαγράφουν τη δική τους πορεία, ανεξαρτήτως της πτωτικής τάσης των εφημερίδων και των περιοδικών ενηλίκων.
Ενσωματώνει άραγε η εθνική τάση και την πορεία του τύπου και των περιοδικών στην πόλη μας; Έχει πράγματι συρρικνωθεί το αναγνωστικό κοινό των έντυπων εφημερίδων και των περιοδικών στη Λάρισα; Ποιο είναι το προφίλ των αναγνωστών;
Μια πρώτη επιβεβαίωση για την πτώση στη ζήτηση, κυρίως του τύπου -αθηναϊκού και τοπικού- και στην πόλη μας, έρχεται από τη μείωση των σημείων πώλησης αυτών στο κέντρο της πόλης, όπου παραδοσιακά, η «αστική Λάρισα» μέχρι τουλάχιστον και τα τέλη της δεκαετίας του 1980, είχε κάνει την καθημερινή ενημέρωση από τον τύπο, τρόπο ζωής. Ήταν πράξη αυτονόητη. Όμως, η μονομερής αυτή παρατήρηση, σε σχέση με την πορεία του τύπου και των περιοδικών στην πόλη μας τα τελευταία χρόνια, δεν είναι ασφαλής παράγοντας για την εξαγωγή συμπερασμάτων.
Μέσα από τις μαρτυρίες των ιδιοκτητών και των υπαλλήλων κύριων και διαχρονικών σημείων διανομής εφημερίδων και περιοδικών της Λάρισας, η εικόνα έγινε πιο σαφής: Πράγματι, και στην πόλη μας, η ζήτηση σε αθηναϊκό και τοπικό τύπο έχει πτωτική πορεία, εδώ και τουλάχιστον 10 χρόνια, ενώ το προφίλ των αναγνωστών είναι συγκεκριμένο.
Τα σημεία πώλησης του κέντρου:
Ο κ. Βασίλης, ο οποίος εδώ και αρκετά χρόνια στην οδό Απόλλωνος, αφιερώνει μεγάλο μέρος του μαγαζιού του για τη διανομή αθηναϊκού, τοπικού τύπου και περιοδικών ποικίλης ύλης, δεν αφήνει περιθώρια για αμφισβήτηση: «….Από το 2010 και μετά, υπάρχει εμφανώς σταδιακή πτώση στη ζήτηση των εφημερίδων και των περιοδικών, η οποία με την έναρξη της πανδημίας, μειώθηκε ακόμη περισσότερο κατά περίπου 50%…».
Σύμφωνα με τον κ. Βασίλη, οι αναγνώστες των εφημερίδων είναι κυρίως άνδρες, άνω των 45 ετών και οι περισσότεροι εξ αυτών είναι ηλικίας άνω των 60 ετών: «Για τους 60+ η εφημερίδα ήταν και είναι κουλτούρα…Πρώτα θα πάρουν εφημερίδα, και μετά θα πιουν τον πρωινό καφέ… Από την ηλικιακή ομάδα των 40 και κάτω δεν αγοράζει κανένας εφημερίδα…». Ως προς τα περιοδικά, αυτά προτιμώνται κατά κύριο λόγο από τον γυναικείο πληθυσμό, αν και τα τελευταία χρόνια, μόνο δύο κυκλοφορούν αυτόνομα: το ELLE και το Madame Figaro. Τα υπόλοιπα έχουν γίνει ένθετα των εφημερίδων: το VOGUE στην Καθημερινή, το Marie Claire στο Πρώτο Θέμα, και το ΟΚ, στα ΝΕΑ. «Αρκετή ζήτηση έχουν τα παιδικά περιοδικά και τα κόμικς…Τα κόμικς τα αναζητούν αρκετοί συλλέκτες αυτών…»
Παρόμοια ήταν τα δεδομένα που μας παρουσίασε η κα Παρασκευή, η οποία τα τελευταία 7 χρόνια εργάζεται στο γωνιακό μαγαζί – σημείο πώλησης εφημερίδων και περιοδικών, στη συμβολή των οδών Κοραή και 28ης Οκτωβρίου: «…Τα περισσότερα σημεία διανομής εφημερίδων και περιοδικών του κέντρου, πλέον δεν υφίστανται…Έχουν μείνει ελάχιστα…Οι άνδρες άνω των 60 διαβάζουν εφημερίδα σε καθημερινή βάση, καθώς επίσης και οι άνδρες που λόγω επαγγελματικής ιδιότητας θέλουν να είναι ενημερωμένοι και διαβάζουν πολύ και τοπικό τύπο. Οι γυναίκες «κυνηγούν» τα περιοδικά…Ειδικά αυτά που έχουν δώρα… Υπάρχει κι ένα μικρό ποσοστό γυναικών άνω των 60, που κάθε Πέμπτη αγοράζει τα περιοδικά που περιλαμβάνουν το πρόγραμμα της τηλεόρασης. Αυτά που σίγουρα έχουν ζήτηση είναι τα παιδικά περιοδικά και τα κόμικς. Έχουν το δικό τους κοινό…»
Τα σημεία πώλησης στην περιοχή του Σταθμού του ΟΣΕ
Μεταφερόμενοι, σε σημαντικό σημείο πώλησης εφημερίδων στην περιοχή του σταθμού του ΟΣΕ, επί της οδού Ηρ. Πολυτεχνείου, ο κ. Γιάννης μας περιγράφει μια παρόμοια κατάσταση… Κατακόρυφη η πτώση σε ζήτηση εφημερίδων από το 2006-2007 και μετά, άνδρες 45+ το κύριο αναγνωστικό κοινό αυτών, γυναίκες κυρίως οι αναγνώστες των περιοδικών, και σταθερή αξία με ελαφρώς αυξανόμενη ζήτηση τα παιδικά περιοδικά: «…Το 2006 πουλούσαμε 5 με 6 εφημερίδες την ημέρα, τώρα 1 με 2…Πλέον, η ημέρα της εφημερίδας είναι μόνο η Κυριακή…»
Ο κ. Χρήστος από το περίπτερο στην πλατεία του σταθμού του ΟΣΕ θα συμφωνήσει με τη σειρά του για την πτωτική πορεία στη ζήτηση εφημερίδων και περιοδικών, και για το προφίλ των αναγνωστών αυτών και θα μείνει ιδιαίτερα σε 2 σημεία: Πρώτον, ότι πράγματι η Κυριακή πλέον είναι η ημέρα της εφημερίδας, καθώς ο τζίρος από τις πωλήσεις εφημερίδων την Κυριακή είναι σχεδόν δεκαπλάσιος σε σχέση με τις καθημερινές. Δεύτερον, ότι τα παιδικά περιοδικά και τα κόμικς (τα οποία απευθύνονται κυρίως σε συλλέκτες) είναι ένα σημαντικό και σταθερό αγοραστικό κοινό.
Εν κατακλείδι, στα περί πτωτικής πορείας της ζήτησης του ημερήσιου και περιοδικού τύπου, βάσιμα μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι και η Λάρισα, βιώνει αναλογικά, ότι και η χώρα. Βάσει αυτού του δεδομένου, οι «εραστές» της έντυπης ενημέρωσης, μπορεί σαφώς να αναρωτηθούν: Άραγε, γίνεται να υπάρχει ουσιαστική και σε βάθος ενημέρωση του κοινού, όταν ο τύπος «ψυχορραγεί»; Αν ωστόσο, υιοθετήσουμε μια πιο αισιόδοξη οπτική, απέναντι στην πτωτική πορεία του τύπου, τότε μεταβάλλεται και το ερώτημα: Μήπως τελικά, στο νέο ψηφιακό περιβάλλον (μετα-περιβάλλον) που δημιουργείται, ο συσχετισμός των e-πληροφοριών που αποκτώνται εύκολα και γρήγορα, οδηγεί σε μια, επαρκή για τα νέα δεδομένα, γνώση (μετα-γνώση), την οποία καταρχάς, απλώς πρέπει να αποδεχτούμε, και σε δεύτερο χρόνο να μάθουμε να τη διαχειριζόμαστε; Το μέλλον θα δείξει…
Ρεπορτάζ – φωτογραφίες: Κατερίνα Δημηνίκου
Ελάτε στην ομάδα μας στο viber για να ενημερώνεστε πρώτοι για τις σημαντικότερες ειδήσεις
