Ο νομός Λάρισας είναι «πνιγμένος» από πανέμορφα ορεινά χωριουδάκια τα οποία επισκέπτονται για τις χειμερινές – και όχι μόνο- διακοπές τους, εκδρομείς και τουρίστες από όλη την Ελλάδα.
Φύση, ηρεμία, πεζοπορία, στιγμές χαλάρωσης και καλό φαγητό, θα βρείτε σε αυτά τα ορεινά χωριά που είναι από τα πιο όμορφα του νομού μας, χωρίς να σημαίνει πως δεν υπάρχουν και άλλα εξίσου όμορφα που περιμένουν τους επισκέπτες να τα ανακαλύψουν.
Αν και η ομορφιά βρίσκεται παντού και σίγουρα οι προτάσεις είναι σχεδόν… ατελείωτες, δείτε μερικές από τις επιλογές που έχετε για ορεινές αποδράσεις αυτό το Σαββατοκύριακο:
ΑΜΠΕΛΑΚΙΑ
Ένα γραφικό χωριό στην πλαγιά του Κισσάβου,σε υψόμετρο 388 μέτρων, μόλις 31 χλμ από την Λάρισα και 5 χλμ από την Εθνική οδό. Φορέστε αναπαυτικά παπούτσια για περπάτημα στις ρούγες και σηκώστε τα μάτια σας να δείτε τα πετρόκτιστα σπίτια του χωριού, πολλά από αυτά ανακαινισμένα αρχοντικά, χτισμένα την περίοδο 1787-1810, να στέκουν αγέρωχα στο πέρασμα του χρόνου.
Επισκεφτείτε το σπίτι του Σβάρτς ,ανακαλύψτε τις εκκλησίες του χωριού και ανάψτε ένα κεράκι .Επισκεφτείτε το Λαογραφικό Μουσείο, το Μουσείο της Εθνικής αντίστασης και μάθετε για την Ιστορία του χωριού ,τον πρώτο συνεταιρισμό στην Ελλάδα και άλλα πολλά ,από τους κάτοικους ,που είναι πρόθυμοι να πιάσουν κουβέντα μαζί σας.
Στην πλατεία του χωριού κάτω από τα πλατάνια θα ευχαριστήσετε τον ουρανίσκο σας με θεσπέσιες γεύσεις, από τα ντόπια ψητά κρέατα (παϊδάκια, μπριζόλες, κοκορέτσι, αρνάκι ψητό κ.α.) .Το χωριό φημίζεται για τις ταβέρνες και το καλό φαγητό!
Πιείτε κόκκινο ντόπιο κρασί από τους αμπελώνες της περιοχής. Δοκιμάστε ντόπιο τυρί και γαλοτύρι και φάτε γλυκό καρύδι και κολοκύθα, φτιαγμένο από τις γυναίκες του χωριού. Ρωτήστε αν έχουν ρυζόπιτα (γλυκιά πίτα με ρύζι και μπαχάρια), οι γυναίκες του χωριού την κάνουν καταπληκτική!
Και αφού βρεθήκατε Φθινόπωρο στο χωριό αγοράστε κάστανα και φιρίκια (ποικιλία μήλων), από τους ντόπιους που θα τους βρείτε να έχουν απλωμένη την πραμάτεια τους στην πλατεία. Και αν είστε τυχεροί μπορεί να σας προμηθεύσουν, με τσίπουρο και κρασί από την παράγωγη τους!
Μην ξεχάσετε να πάρετε βαζάκια με γλυκιά του κουταλιού (υπέροχα είναι το φιρίκι, το καρυδάκι και το κάστανο).
Το χωριό αποτελεί την βάση για αποδράσεις στο βουνό του Κισσάβου, στο κάστρο της Ωριάς, σε μονοπάτια για πεζοπορία μέχρι την κορυφή του Προφήτη Ηλία αλλά και για αναβάσεις με ποδήλατο βουνού.
ΡΑΨΑΝΗ
Eνα ακόμη ορεινό χωριό του Νομού Λάρισας, σε υψόμετρο 600 μέτρων, στους πρόποδες του Ολύμπου, απέχει 49 χλμ από την Λάρισα και μόλις 7 χλμ από την εθνική οδό. Η Ραψάνη είναι γνωστή από τα παλιά χρόνια για τους αμπελώνες της και για το καλό κρασί της, το κόκκινο, το μπρούσκο και το τσίπουρο. Σύμφωνα με την μυθολογία εδώ παραγόταν το νέκταρ των θεών του Ολύμπου.
Δεν υστερεί όμως και σε φαγητό ,είναι ιδιαίτερα γνωστή για τα καλά κρεατικά της ,αφού κύρια απασχόληση των κάτοικων είναι η κτηνοτροφία!
Θα βρείτε ταβέρνες στην πλατεία του χωριού, θα καθίσετε κάτω από τον παχύ ίσκιο των αιωνόβιων πλατανιών, θα ξεκινήσετε με ένα τσιπουράκι, θα φάτε υπέροχα ψημένα κρέατα, αφού οι ταβερνιάρηδες, έχουν κάνει τέχνη το ψήσιμο, θα πιείτε το κόκκινο ραψανιώτικο κρασί και στο τέλος θα δοκιμάστε ντόπια γλυκά του κουταλιού, καρυδάκι, καρότο με γιαούρτι. Και εδώ όπως και στα περισσότερα ορεινά χωριά οι πίτες έχουν την τιμητική τους. Ρωτήστε αν έχουν τυρόπιτα, χορτόπιτα με τυρί, αλλά και την γλυκιά γαλατόπιτα και παραγγείλετε, θα ενθουσιαστείτε.
Φροντίστε να έχετε κάνει από πριν τις βόλτες σας στα πέτρινα δρομάκια με τα σπίτια και τα αρχοντικά του χωρίου και στα μοναστήρια που βρίσκονται λίγο έξω από το χωριό, μέσα στο δάσος.
Στο εξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων 10 χλμ Δυτικά από τη Ραψάνη. Δείτε την αγία τράπεζα έργο του 10ου αιώνα και το τέμπλο του καθολικού του 13ου αιώνα. Το ξωκλήσι του Ιωάννου του Προδρόμου με τις υπέροχες τοιχογραφίες του 16ου αιώνα. Το γυναικείο μοναστήρι της Παναγίας Γλυκοφιλούσας.
Την μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα ,βρίσκεται 4 χλμ BΔ από τη Ραψάνη,δείτε το υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο ,χρονολογείται μεταξύ 17 και 18 αιώνα.
Πιείτε τον καφέ σας στην πλατεία και απολαύστε την θέα, τα παράλια του Νομού Λάρισας ,με το Αιγαίο να απλώνεται μπροστά σας. Κοντά βρίσκονται οι παραλίες των Μεσαγγάλων, της Κουλούρας, του Στομίου, μπορείτε να απολαύσετε ένα φθινοπωρινό μπάνιο αν ο καιρός το επιτρέπει.
ΜΕΤΑΞΟΧΩΡΙ και ΜΕΓΑΛΟΒΡΥΣΟ
36 χιλιόμετρα έξω από την Λάρισα, κατευθυνόμαστε προς την Αγιά και θα ανέβουμε στους πρόποδες του Κισσάβου σε ύψος 300 μέτρων για να συναντήσουμε ένα όμορφο και γραφικό χωριό το Μεταξοχώρι. Το χωριό λεγόταν και Ρέτσιανη δηλαδή ποταμοχώρι λόγω του ποταμού Άμυρου, που το διαρρέει.
Κάντε βόλτα, δίπλα στο ρέμα και απολαύστε το φθινοπωρινό τοπίο, ανηφορίστε στα γραφικά δρομάκια και φτάσετε μέχρι το αρχοντικό Σουλιώτη για να πιείτε έναν καφέ στην πιο όμορφη αυλή του χωριού. Συνόδευσε τον καφέ με ένα γλυκό του κουταλιού βύσσινο και απολαύστε την θέα στην εύφορη πεδιάδα της περιοχής της Αγιάς.
Κατηφορίστε στην πλατεία και πιείτε ένα τσιπουράκι κάτω από τα πλατάνια που έχουν αρχίσει να ρίχνουν τα φύλλα τους και συνεχίστε την απόδραση σας πιο ψηλά σε ύψος 600 μέτρων ,μέσα από μια όμορφη διαδρομή, στο χωριό Μεγαλόβρυσο για να φτάσετε στην πλατεία με την πέτρινη εκκλησία .Εκεί μπορείτε να φάτε στην ταβέρνα του χωριού, μαγειρεμένα και ψητά κρέατα! Περπατήσετε στα δρομάκια του χωρίου και δείτε από ψηλά το Αιγαίο.
ΑΝΑΤΟΛΗ
Η Ανατολή ξεπροβάλλει πανέμορφη και γραφική (παλαιότερη ονομασία Σελίτσιανη), είναι χτισμένη στην πλαγιά του Κισσάβου σε υψόμετρο 950 μ. θαυμάζοντας κάθε αυγή τα υπέροχα χρώματα της Ανατολής. Απέχει 41 χλμ. από τη Λάρισα και 18 χλμ από το χωριό Δήμητρα. Η ίδρυση της χρονολογείται στην βυζαντινή εποχή, ενώ στα δύσκολα χρόνια του 13ου αι. εγκαταλείφθηκε ή ερημώθηκε. Οι νέοι κάτοικοι είχαν έρθει από το χωριό Βαθύρεμα, κοντά στο σημερινό Γερακάρι, αφού αυτό καταστράφηκε από τους Τούρκους το 1423. Στο παρελθόν ευδοκιμούσε η παραγωγή άσπρων νημάτων και το φημισμένο κρασί, ενώ παράλληλα υπήρχαν και εργαστήρια χρυσοχοϊας. Σήμερα οι κάτοικοί της που φτάνουν τα 500 άτομα είναι κυρίως γεωργοί και κτηνοτρόφοι.
Πεζοπορώντας στην περιοχή ο επισκέπτης συναντά τις πηγές στις θέσεις «Γιατρικό», «Βρύσες», εντός του χωριού και «Βρύση Χαλκιά». Η κορυφή του Κισσάβου «Προφ. Ηλίας» απέχει περίπου 1.30’ από την Ανατολή όπου ευδοκιμεί το γνωστό τσάι του Κισσάβου. Άλλα σημεία ιδιαίτερης θέας είναι η θέση «Παναγιά» με θέα προς τη θάλασσα, η Μονή του Τιμίου Προδρόμου με θέα το θεσσαλικό κάμπο και η θέση «Καρλιάγκι» πάνω από το χωριό με θέα τη θάλασσα και το θεσσαλικό κάμπο. Τα δάση της περιοχής είναι κατάφυτα με οξιές και έλατα και εδώ βρίσκουν καταφύγιο αγριογούρουνα, ζαρκάδια, λαγοί, πέρδικες, φασιανοί, μπεκάτσες, λύκοι κ.α.
Πόλο έλξης για τους επισκέπτες αποτελούν τα πανηγύρια και τα έθιμα που αναβιώνουν στην Ανατολή. Το χωριό πανηγυρίζει με παραδοσιακούς δημοτικούς χορούς στον εορτασμό των Προφ. Ηλία (20/7), Αγ. Παρασκευής (26/7), Αγ. Παντελεήμονα (27/7), Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15/8) και Αποτομής της Τίμιας
Κεφαλής του Προδρόμου (29/8). Ξεχωριστή θέση κατέχει το καλοκαιρινό έθιμο των «Αλωνιών», κατά το οποίο οι κάτοικοι αλωνίζουν με παραδοσιακό τρόπο (δρεπάνι, αδοκάνη, ζώα) σε πέτρινο αλώνι στον Αγ. Παντελεήμονα.
Στο Πολιτιστικό Κέντρο της Ανατολής υπάρχει μόνιμη φωτογραφική έκθεση με παλιές
φωτογραφίες, που αφορούν όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής των κατοίκων. Τέλος, αξίζει κανείς να επισκεφτεί το Εκκλησιαστικό Μουσείο με εκθέματα που ανάγονται στο 17ο αιώνα.
ΚΑΛΛΙΠΕΥΚΗ
Η Καλλιπεύκη βρίσκεται στον Κάτω Όλυμπο και στα Β.Α. του Ν. Λάρισας. Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 1.100 μ. και περιτριγυρίζεται από πυκνά δάση οξιάς,βελανιδιάς, έλατου και πεύκου. Στα ωραία πευκοδάση οφείλεται και το όνομά της. Μέχρι το 1911 το χωριό καθρεφτίζονταν στα νερά της λίμνης Ασκυρίδoς. Τη χρονιά αυτή αποξηράνθηκε η λίμνη και έδωσε για καλλιέργεια 5.000 στρέμματα γης.
Την τελευταία δεκαετία συζητείται έντονα η επαναλειτουργία της λίμνης για λόγους οικολογικής ισορροπίας, περιβάλλοντος και τουριστικής ανάπτυξης του Κάτω Ολύμπου. Από αρχαιοτάτων χρόνων η Καλλιπεύκη αποτελούσε πέρασμα από τη Μακεδονία προς τη Θεσσαλία. Από εδώ ο Ξέρξης πέρασε τα πολυάριθμα στρατεύματά του (480 π.Χ.) και ο ρωμαϊκός στρατός (169 π.Χ. Μάρκιος Φίλιππος). Επί τουρκοκρατίας είχε περίπου έξι χιλιάδες κατοίκους και ήταν έδρα επισκόπου.
Οι επισκέπτες που θα έρθουν στην Καλλιπεύκη, θα βρεθούν μπροστά σε ένα θαυμάσιο τοπίο. Το δάσος της αποτελεί τεράστιο πάρκο με μονοπάτια, δασικούς δρόμους, γάργαρα νερά και διάσπαρτα εξωκλήσια στις πλαγιές και στα ξέφωτα. Χώροι αναψυχής όπως η Αγία Τριάδα και η Πατωμένη (αναψυκτήριο) θα ευχαριστήσουν κάθε επισκέπτη.
Γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ και τρεις παιδικές χαρές θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες των παιδιών και των νέων. Στην πλακόστρωτη πλατεία του χωριού και κάτω από τα πλατάνια μπορεί ο καθένας να απολαύσει καφέ, τσίπουρο και φαγητό και να θαυμάσει την πετρόκτιστη εκκλησία του Αγίου Θεοδώρου. Από το 1996 λειτουργεί στην Καλλιπεύκη και η κατασκήνωση ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ των προσκόπων Λάρισας και ετοιμάζει τη δική της και η Μητρόπολη.
ΣΚΗΤΗ
Η Σκήτη είναι χτισμένη στις πλαγιές του Μαυροβουνίου σε ύψομετρο 350 μ. και απέχει από τη Λάρισα 48 χλμ. Ο μόνιμος πληθυσμός της ανέρχεται στα 400 άτομα ενώ το καλοκαίρι ξεπερνά τους 1000. Κύριο εισόδημα των κατοίκων είναι η καλλιέργεια ελιάς, καστανιάς, μήλων και αχλαδιών, η κτηνοτροφία, η αλιεία και ο τουρισμός (ενοικιαζόμενα δωμάτια, ξενοδοχείο και κατασκηνωτικό κέντρο).
Κοντά στο χωριό σε απόσταση 3 χλμ. συναντάμε την πηγή «Μπουρμπουλήθρα», μέσα σε πλούσια βλάστηση με πλατάνια και νότια της εντοπίζονται τα ερείπια τειχών της αρχαίας Μελιβοίας γνωστής και από τον Φιλοκτήτη στον οποίο αναφέρεται ο Όμηρος. Το δάσος του Μαυροβουνίου όπου κυριαρχούν πολλών ειδών δέντρα και ζώα, έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο NATURA 2000. Άλλα σημεία με άπλετη θέα είναι το «Κάστρο» σε απόσταση 2 χλμ. από το χωριό και η τοποθεσία «Σημαία».
Στην περιοχή βρίσκεται και ένα από τα μοναστήρια του «όρους των Κελλίων», οι Αγ. Ανάργυροι, με τα δύο ασκηταριά τους. Αξίζει να επισκεφτεί κάποιος την Παναγία Πολυδενδρίου, μέσα στο δάσος με την πελώρια βελανιδιά δίπλα στο ναό.
Επίσης κοντά στο χωριό, βρίσκεται η λίμνη της Σκήτης περιτυλιγμένη από τους λόφους με καστανιές και καρυδιές, στην οποία διοργανώνονται δραστηριότητες Canoe.
ΣΠΗΛΙΑ
Η Σπηλιά είναι χτισμένη στον Κίσσαβο σε 850 μ. υψόμετρο. Απέχει 30 χλμ. από τη Λάρισα. Στα ΝΔ του χωριού έχουν εντοπιστεί θολωτοί μυκηναϊκοί τάφοι, δύο από τους οποίους ανάσκαψε ο Θεοχάρης, στις θέσεις «Βρύση Βούλγαρη» και «Κιμπουρλί» και οι οποίοι είναι σήμερα εν μέρει ορατοί. Στη θέση «Σοκάκι» υπάρχει σπήλαιο με σταλακτίτες και στη θέση «Μπουγάζι» χαράδρα. Έχει 324 κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τις τουριστικές δραστηριότητες, ενώ υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι εξασκούν το παραδοσιακό επάγγελμα του χτίστη. Το καλοκαίρι η Σπηλιά πολλαπλασιάζει τον πληθυσμό της, αποκτώντας παραθεριστικό χαρακτήρα.
Οι κουρασμένοι περιηγητές μπορούν να ξεδιψάσουν στα κρύα νερά των πηγών της περιοχής. Το χωριό περιστοιχίζουν χείμαρροι «Παλιογέφυρο» και «Μέγας Λάκκος», δημιουργώντας ένα πλούσιο υδάτινο περιβάλλον. Από την κορυφή του Κισσάβου «Προφήτης Ηλίας» (υψόμετρο 1.978 μ.) και τα σημεία «Σέλωμα», «Καραμπίκι» , «Τράπεζος» αλλά και το ίδιο το χωριό, ο επισκέπτης απολαμβάνει τις ομορφιές της περιοχής απο ψηλά.
Πηγή ζωής για τους κατοίκους αποτελούν τα δάση «Κουρί» με βελανιδιές ηλικίας πάνω από 800 ετών , το αλσύλλιο από οξιές στη θέση «Φτέρη» του Αγίου Παντελεήμονα και το δασικό σύμπλεγμα Κισσάβου.Η Σπηλιά ανήκει στο ευρωπαϊκό δίκτυο «ΝΑΤURΑ 2000». Διαθέτει την ελεγχόμενη κυνηγητική περιοχή Κισσάβου που είναι πλούσιος τόπος θηραμάτων(λαγοί, αγριογούρουνα, πέρδικες, ζαρκάδια κ.ά.), ενώ παράλληλα λειτουργούν πυρήνες εκτροφής πτερωτών θηραμάτων.
H Σπηλιά είναι το κυριότερο ορμητήριο ορεινών δραστηριοτήτων της Λάρισας. Στην περιοχή του κυρίως Κισσάβου υπάρχει δυνατότητα πεζοπορίας στο μονοπάτι προς την κορυφή χειμώνα και καλοκαίρι, αναρρίχησης, διαδρομών με ποδήλατα βουνού ή οχήματα 4X4, ιππασία ή και ορειβατικό σκι. Επίσης, ανάβαση στον Προφήτη Hλία, την ψηλότερη κορυφή του Κισσάβου.
