Η κυβέρνηση Μπάιντεν ζήτησε από τους ηγέτες του Κογκρέσου να εγκρίνουν την πώληση προηγμένων όπλων και άλλου εξοπλισμού για τον στόλο των μαχητικών αεροσκαφών F-16 της Τουρκίας, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι, προετοιμάζοντας μια αναμέτρηση με τους νομοθέτες σχετικά με την πρόταση να πωληθούν περισσότερα από αυτά τα αεροσκάφη στην Άγκυρα, καθώς η Τουρκία επιδιώκει να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις της με την Ουάσιγκτον.
Η προτεινόμενη πώληση όπλων, η οποία εστάλη στους ηγέτες του Κογκρέσου τον περασμένο μήνα, αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία ελπίζει να αξιοποιήσει τον ρόλο της ως διαμεσολαβητή των ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας και την υποστήριξή της στον ουκρανικό στρατό ως έναν τρόπο να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με την Ουάσινγκτον και να αποκτήσει νέα όπλα. Η πιθανή συμφωνία θα περιλαμβάνει πυραύλους, ραντάρ και ηλεκτρονικά συστήματα για τα τουρκικά F-16, αντιπροσωπεύοντας μια σημαντική αναβάθμιση για τα μαχητικά αεροσκάφη της χώρας.
Η Τουρκία έχει φιλοξενήσει δύο γύρους συνομιλιών μεταξύ του Κιέβου και της Μόσχας, ενώ έχει επίσης προμηθεύσει οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην Ουκρανία και έχει εμποδίσει ορισμένα ρωσικά πολεμικά πλοία να εισέλθουν στη Μαύρη Θάλασσα. Οι κινήσεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα τη σύσφιξη των δεσμών με την Ουάσινγκτον και τη συχνότερη επαφή με Αμερικανούς αξιωματούχους.
Αμερικανοί αξιωματούχοι εξοικειωμένοι με το αίτημα δήλωσαν ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη συμφωνία για τους πυραύλους για να μετρήσει το επίπεδο υποστήριξης στο Κογκρέσο για μια ξεχωριστή πρόταση πώλησης 40 νέων F-16 στην Τουρκία, έναν σύμμαχο του ΝΑΤΟ που έχει εξοργίσει ορισμένους αξιωματούχους στην Ουάσινγκτον για τους δεσμούς της με τη Ρωσία.
Αμερικανοί και Τούρκοι αξιωματούχοι συνηγορούν υπέρ της συμφωνίας για τα F-16, υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποκατάσταση της αμερικανοτουρκικής αμυντικής σχέσης, η οποία ξέφτισε μετά την επιλογή της Άγκυρας να αγοράσει ένα ρωσικό σύστημα αεράμυνας το 2017. Ορισμένοι Αμερικανοί νομοθέτες, συμπεριλαμβανομένων υψηλόβαθμων Δημοκρατικών και στα δύο σώματα του Κογκρέσου, αντιτίθενται στην πώληση, επικαλούμενοι αντιρρήσεις για τους δεσμούς της Άγκυρας με τη Ρωσία και ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα εντός της Τουρκίας.
Η πώληση πυραύλων AIM-9 Sidewinder, πυραύλων AIM-120 Amraam, μαζί με ραντάρ και άλλο εξοπλισμό θα κοστίσει στην Τουρκία περισσότερα από 400 εκατομμύρια δολάρια, δήλωσε αξιωματούχος που γνωρίζει την πρόταση. Η κυβέρνηση υπέβαλε το αίτημα μέσω άτυπης κοινοποίησης σε ηγέτες-κλειδιά και στα δύο σώματα του Κογκρέσου. Εάν οι ηγέτες του Κογκρέσου εγκρίνουν την πώληση, η κυβέρνηση πρέπει βάσει νόμου να στείλει επίσημη κοινοποίηση της συμφωνίας.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ «δεν επιβεβαιώνει δημοσίως ούτε σχολιάζει τις προτεινόμενες αμυντικές μεταφορές μέχρι να κοινοποιηθούν επίσημα στο Κογκρέσο», δήλωσε εκπρόσωπος. Το τουρκικό υπουργείο Άμυνας δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό.
Η κυβέρνηση αναμένεται να στείλει ένα ξεχωριστό αίτημα στο Κογκρέσο που αφορά την πώληση ενός νέου στόλου F-16 μαζί με αναβαθμίσεις για τα υπάρχοντα αεροσκάφη της Τουρκίας αργότερα φέτος, μετά από αίτημα της Άγκυρας πέρυσι.
Τούρκοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν υποστηρίξει ότι η πώληση των F-16 θα μπορούσε να συμβάλει στην εκτόνωση της πολυετούς έντασης μεταξύ των δύο συμμάχων και να αποτρέψει την Τουρκία από το να διολισθήσει πιο κοντά στη Ρωσία και την Κίνα.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ενέκρινε την αγορά του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400 το 2017, προκαλώντας κυρώσεις των ΗΠΑ που είχαν ως αποτέλεσμα την αποπομπή της Άγκυρας από το πρόγραμμα προηγμένων μαχητικών F-35.
Το περιστατικό βάθυνε τη δυσπιστία μεταξύ της Άγκυρας και της Ουάσινγκτον, όπου οι αξιωματούχοι διχάζονται επίσης για την υποστήριξη των ΗΠΑ στους Κούρδους μαχητές που μάχονται το Ισλαμικό Κράτος στη Συρία και την καταστολή των πολιτικών αντιπάλων της Τουρκίας.
Οι Τούρκοι αξιωματούχοι ελπίζουν να επωφεληθούν από τη βελτιωμένη διεθνή φήμη της χώρας που προέκυψε από τον ρόλο της Άγκυρας στην κρίση γύρω από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Τουρκία διευκόλυνε τις ειρηνευτικές συνομιλίες, ενώ προμήθευσε επίσης την Ουκρανία με οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που βοήθησαν στην απώθηση των ρωσικών δυνάμεων.
Τούρκοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν συχνότερες επαφές από την αρχή του πολέμου, ενώ οι δύο χώρες επανέφεραν επίσης το αδρανές κανάλι «στρατηγικού διαλόγου» τους σε ένδειξη αναθέρμανσης των δεσμών.
Ο κ. Ερντογάν έθεσε το θέμα της πώλησης των F-16 σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο Μπάιντεν τον Μάρτιο, όταν οι δύο τους συζήτησαν την κρίση στην Ουκρανία μετά από έναν γύρο ρωσο-ουκρανικών συνομιλιών στην Τουρκία.
Ο κ. Ερντογάν δήλωσε ότι η Άγκυρα «αναμένει ότι το αίτημά της από τις ΗΠΑ για την προμήθεια 40 νέων αεροσκαφών και τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων F-16 θα ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό», σύμφωνα με μια ανάγνωση της τουρκικής προεδρίας.
Το κύριο εμπόδιο για την πώληση βρίσκεται στο Κογκρέσο, όπου νομοθέτες και από τα δύο κόμματα έχουν αντιταχθεί στη συμφωνία για τα F-16. Μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων από την φιλο-ελληνική Hellenic Caucus αντιτάχθηκαν στη συμφωνία με επιστολές προς τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν πέρυσι, επικαλούμενοι τις αγορές ρωσικών όπλων από την Άγκυρα και τη διαμάχη της Τουρκίας με την Ελλάδα για τα θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο.
Στη Γερουσία, ο γερουσιαστής Μπομπ Μενέντεζ, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, έχει επικρίνει την έγκριση του κ. Ερντογάν για την αγορά των S-400 και μια πρόσφατη απόφαση τουρκικού δικαστηρίου που φυλάκισε έναν εξέχοντα επικριτή της κυβέρνησης. Εκπρόσωπος του κ. Μενέντεζ δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό σχετικά με την προτεινόμενη πώληση πυραύλων και F-16.
«Η Τουρκία είναι ένας κρίσιμος σύμμαχος του ΝΑΤΟ και έτσι έχω ανοιχτό μυαλό στο να της επιτρέψω να αγοράσει τα F16, αλλά θα χρειαστεί ουσιαστική πειθώ. Δεν έχω φτάσει ακόμη εκεί», δήλωσε ο γερουσιαστής Τζιμ Ρισκ, ο επικεφαλής Ρεπουμπλικανός στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων.
«Υπάρχει μια χαλάρωση στο Κογκρέσο απέναντι στην Τουρκία λόγω της Ουκρανίας και του Αφγανιστάν, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι είναι σύμφωνοι με οποιεσδήποτε στρατιωτικές πωλήσεις ακόμη», δήλωσε η Merve Tahiroglu, συντονίστρια του προγράμματος για την Τουρκία στο Project on Middle East Democracy, μια δεξαμενή σκέψης στην Ουάσιγκτον.
Μετά από μήνες σιωπής σχετικά με την πώληση των F-16, η κυβέρνηση Μπάιντεν άρχισε να υποστηρίζει σιωπηλά τη συμφωνία. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι η πώληση των F-16 στην Τουρκία ήταν προς το συμφέρον των ΗΠΑ όσον αφορά τη διατήρηση της ενότητας και των στρατιωτικών δυνατοτήτων εντός του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με επιστολή που στάλθηκε στο Κογκρέσο τον Μάρτιο και αναφέρθηκε για πρώτη φορά από το Reuters.
Ο νεοδιορισθείς πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία, ο πρώην γερουσιαστής των ΗΠΑ Τζεφ Φλέικ, έχει επίσης μιλήσει υπέρ της πώλησης με τους πρώην συναδέλφους του στο Κογκρέσο, σύμφωνα με άτομα που έχουν γνώση των συνομιλιών.
Το αν η συμφωνία λάβει την τελική έγκριση θα μπορούσε να εξαρτηθεί από την όρεξη της κυβέρνησης να ασκήσει πίεση στο Κογκρέσο για το θέμα, λένε οι αναλυτές.
«Εξαρτάται από τον ενθουσιασμό εντός της κυβέρνησης να δαπανήσει κεφάλαια για την Τουρκία», δήλωσε ο Soner Cagaptay, διευθυντής του Τουρκικού Ερευνητικού Προγράμματος στο Ινστιτούτο Πολιτικής της Ουάσιγκτον για την Εγγύς Ανατολή.
Πηγή: Wall Street Journal
