Ο Δρ Γεράσιμος Παπαδόπουλος είναι Διευθυντής Ερευνών Σεισμολογίας στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και Υπεύθυνος του Εθνικού Κέντρου Προειδοποίησης για Τσουνάμι, National Contact Officer σε θέματα τσουνάμι στην IOC/UNESCO, μέλος της Commission on International Partnership της American Geophysical Union (AGU), Πρόεδρος της AGU Natural Hazards Graduate Student Award
Σήμερα είχαμε την τιμή να συζητήσουμε με τον καθηγητή για τον τελευταίο σεισμό των 6.3 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ που έγινε στην περιοχή μας. Ο κ. Γεράσιμος Παπαδόπουλος επισκέφτηκε σήμερα (σ.σ. χθες) το Δαμάσι και το Μεσοχώρι και φεύγοντας είχε ένα γρήγορο πέρασμα από τον Τύρναβο. Εμείς βρήκαμε τον κ. Παπαδόπουλο στο σπίτι του κ. Πασχάλη Δημάκη με τον οποίο υπάρχει προσωπική φιλία όπου και φιλοξενήθηκε και του κάναμε μερικές ερωτήσεις για τον μεγάλο σεισμό που έγινε στην περιοχή μας στις 3 Μαρτίου 2021.
Κύριε καθηγητά ο μεγάλος σεισμός στις 3 Μαρτίου των 6.3 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ γνωρίζουμε αν ήτανε από το ίδιο ρήγμα με τον 5.9 μία μέρα αργότερα;
Είναι ένα γνωστό ρήγμα στην περιοχή έχει χαρτογραφηθεί είχα συμμετάσχει κι εγώ στις έρευνες που είχαμε κάνει το 1990. Τώρα σχεδόν ένα μήνα μετά με τα περισσότερα στοιχεία που έχουν συλλεγεί και αξιοποιηθεί δεν έχει ολοκληρωθεί η έρευνα αλλά όμως πλέον γνωρίζουμε πολύ περισσότερα στοιχεία. Πιστεύουμε πως δεν είναι το ρήγμα του Τυρνάβου αλλά ένα άλλο γειτονικό ρήγμα το οποίο δεν ήτανε γνωστό μέχρι τώρα, ένα ρήγμα το οποίο δεν έχει επιφανειακή έκταση, φαίνεται δλδ από την επιφάνεια του εδάφους όπως είναι του Τυρνάβου. Ενδεχομένως να ενεργοποιήθηκαν δύο ρήγματα το πρώτο στις 3 Μαρτίου και το δεύτερο στις 4 Μαρτίου με τον μικρότερο σεισμό των 5.9 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ. Αυτή είναι και η πρώτη εκτίμηση μάλλον είναι κοντά στην πραγματικότητα αλλά χρειαζόμαστε ακόμη περισσότερη έρευνα για να το επιβεβαιώσουμε.
κ. Καθηγητά σήμερα είχαμε ένα ακόμη σεισμό 3.8 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ. Γνωρίζετε να μας πείτε πόσο καιρό θα συνεχίσει η μετασεισμική ακολουθία;
Το τελικό μέγεθος για τον πρώτο σεισμό ήτανε μεγέθους 6.3. Ένας σεισμός με το μέγεθος των 6.3 μπορεί να έχει μετασεισμούς και ένα και δύο και τρεις μήνες. Όσο περνάει ο καιρός τόσο θα αραιώνουν και οι μετασεισμοί αλλά κάθε τόσο θα εμφανίζονται, αυτό είναι το απολύτως φυσιολογικό μέχρι σιγά σιγά να σβήσει η μετασεισμική ακολουθία.
Περιμένουμε στην περιοχή κάποιον παρόμοιο σεισμό;
Νομίζω πως είναι πολύ μικρή η πιθανότητα θεωρητικά υπάρχει πρακτικά θεωρείτε αδύνατον
Τι μπορεί να σημαίνει η έντονη προσεισμική ακολουθία που υπήρξε στο Δαμάσι σύμφωνα και με τις μαρτυρίες των κατοίκων λίγα 24ωρα πριν τον μεγάλο σεισμό;
Υπάρχουν οι καταγραφές από τους σεισμογράφους όπου υπάρχουν 30 προσεισμοί οι οποίοι ξεκίνησαν στις 28 Φεβρουάριου μέχρι και λίγο πριν γίνει ο κυρίως σεισμός. Ήταν όμως μικροί και για λίγο διάστημα ώστε να μας δώσουν την ευκαιρία να τις μελετήσουμε και να υποψιαστούμε επιστημονικά ότι θα μας δώσει έναν ισχυρότερο σεισμό. Σε άλλες περιπτώσεις συμβαίνει αυτό αν είναι παρατεταμένη η σεισμική ακολουθία αν είναι πολλοί οι σεισμοί και για αρκετό καιρό έτσι μπορούμε να δούμε τα χαρακτηριστικά τους και να καταλάβουμε αν είναι προ σεισμοί και ότι αναμένεται ισχυρότερος σεισμός.
Όμως οι προ σεισμοί δεν προηγούνται από όλους τους σεισμούς για παράδειγμα στη Σάμο το 2020 δεν είχε προ σεισμούς κατά κανόνα όμως έχουμε πάντα μετασεισμούς εκτός και αν είναι σεισμοί βάθους αλλά η πλειονότητά των σεισμών που μας απασχολούν στην Ελλάδα είναι οι επιφανειακοί όπως ήταν αυτός του Τυρνάβου και κατά κανόνα έχουν μετασεισμούς και όπως είπα προηγουμένως η μετασεισμική ακολουθία διαρκεί ανάλογα με το μέγεθος του σεισμού και αυτός ο σεισμός των 6.3 ρίχτερ στον Τύρναβο είναι περίπου 2-3 μήνες μετασεισμικής ακολουθίας άρα έχουμε δρόμο ακόμη. Ο δρόμος αυτός θα είναι με φθίνουσα πορεία.
Από τι εξαρτάται αν ένας σεισμός προκαλεί πολλές ζημιές;
Όλες αυτές οι επιπτώσεις των σεισμών εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Είναι ένα πολύ παραγοντικό φαινόμενο. Κυρίως εξαρτάται από το μέγεθος του σεισμού η απόσταση που βρίσκεται το επίκεντρο. Από το έδαφος θεμελίωσής όπως και οι ίδιες οι κατασκευές.
Στην ίδια τοποθεσία μπορούμε να έχουμε δυο κτίρια που μπορούν να συμπεριφερθούν με διαφορετικό τρόπο. Αν πρόκειται για ένα κτίριο με αντισεισμική θωράκιση ή αν ένα άλλο δεν έχει. Άρα οι βλάβες από ένα σεισμό είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων.
Για αυτό προφανώς είχαμε περισσότερες και εκτεταμένες ζημιές στο Δαμάσι, τα περισσότερα κτίσματα ήτανε φτιαγμένα με λάσπη και πέτρα.
Ακριβώς όπως και στο Μεσοχώρι που επισκέφτηκα σήμερα τα σπίτια ήτανε παλιά και χωρίς αντισεισμική θωράκιση.
κ. Καθηγητά μια τελευταία ερώτηση ενδέχεται να έχουν ενεργοποιηθεί τα γειτονικά ρήγματα που υπήρχαν από παλιά;
Εκείνο το οποίο μας λένε οι καταγραφές από τους σεισμογράφους μετά τις 3 Μαρτίου που είχαμε τον ισχυρό και τις 4 που είχαμε τον αμέσως μικρότερο επίσης ισχυρό σεισμό δεν φαίνεται να υπάρχει πουθενά σε κανένα από τα άλλα ρήγματα της περιοχής της Θεσσαλίας γενικότερα κάποια ένδειξη ότι έχει αυξηθεί η σεισμική δραστηριότητα.
Πηγή: tyrnavosotoposmas.gr
