Τη δική του απάντηση για τον πολιτικό σάλο που προκλήθηκε από τη βιντεοσκοπημένη παρέμβαση του «μαχητή» του φασιστικού Τάγματος Αζόφ κατά την ομιλία του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι ενώπιον της εθνικής αντιπροσωπείας δίνει στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα» ο Πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας.
Χαρακτηρίζει ιστορική την ομιλία και σημειώνει για τις σφοδρές αντιδράσεις που προκλήθηκαν ότι «το να μεγεθύνουμε μια απολύτως αχρείαστη παρέμβαση που ο πρόεδρος Ζελένσκι ενσφήνωσε στην ομιλία του καταλήγει στο να συσκοτίζει τη μεγάλη εικόνα».
Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά, «δεν κρίνεις ένα βιβλίο από ένα παρόραμα ή από μια υποσημείωση» και τονίζει ότι «εν πάση περιπτώσει, σε τέτοιες καταστάσεις το δίλημμα είναι ένα: είμαστε με το θύμα που σφαγιάζεται ή με τον θύτη που σφαγιάζει;». Οσον αφορά τη στάση της ουκρανικής πλευράς, η οποία έφερε τη Βουλή προ τετελεσμένων γεγονότων με τα επίμαχα βίντεο, αλλά και τη μη αναφορά του κ. Ζελένσκι στο Κυπριακό, δηλώνει ότι «η θεωρία πως δήθεν μας παγίδευσαν επειδή λάβαμε το βίντεο λίγα μόλις λεπτά πριν από την έναρξη της συνεδριάσεως ή ότι δεν μίλησαν για το Κυπριακό γιατί είναι φίλοι της Τουρκίας δεν ευσταθεί» και ότι «η μόνη παγίδευση που υπάρχει είναι η ρωσική παγίδευση της Ουκρανίας με βάρβαρο τρόπο».
Στον απόηχο της ομιλίας Ζελένσκι και τις πολιτικές προεκτάσεις που έλαβε η βιντεοσκοπημένη παρέμβαση του «μαχητή» του Τάγματος Αζόφ, κάποιοι μίλησαν για «ντροπή», άλλοι για «φιάσκο» και άλλοι, όπως ο κ. Σαμαράς, για «μεγάλο λάθος». Τι απαντάτε;
«Στην ομιλία του στη Βουλή, ο κ. Ζελένσκι περιέγραψε την τραγωδία που περνά η χώρα του, ζήτησε βοήθεια και εξέφρασε την ελπίδα του για την τελική έκβαση. Μίλησε ο ηγέτης μιας χώρας που δέχεται απρόκλητη και βάρβαρη εισβολή από τη Ρωσία και που η αντίστασή της δεν είναι μόνο ηρωική, είναι και εκφραστική της διεθνούς νομιμότητας και της δημοκρατίας. Ηταν συνεπώς μια ιστορική ομιλία που δεν έχει προηγούμενό της. Το να μεγεθύνουμε μια απολύτως αχρείαστη παρέμβαση που ο πρόεδρος Ζελένσκι ενσφήνωσε στην ομιλία του καταλήγει στο να συσκοτίζει τη μεγάλη εικόνα που μόλις σας περιέγραψα».
Μα αυτή ακριβώς η «αχρείαστη παρέμβαση» δεν «θόλωσε» το μήνυμα που ήθελε να στείλει ο Ζελένσκι – πέραν του ακραίου συμβολισμού που εξέπεμπε;
«Δεν κρίνεις ένα βιβλίο από ένα παρόραμα ή από μια υποσημείωση. Εν πάση περιπτώσει, σε τέτοιες καταστάσεις το δίλημμα είναι ένα: είμαστε με το θύμα που σφαγιάζεται ή με τον θύτη που σφαγιάζει; Για να παρηγορήσω όμως όσους στενοχώρησε όλη αυτή η εικόνα της φασαρίας, θυμίζω πως τον Δεκέμβριο του 1959, όταν μίλησε στη Βουλή ο Αϊζενχάουερ, οι επικεφαλής των κομμάτων της αντιπολίτευσης ζήτησαν από τον Πρόεδρο της Βουλής να του απαντήσουν και αυτοί. Οταν ο πρωθυπουργός, τότε, Κωνσταντίνος Καραμανλής το αρνήθηκε επικαλούμενος κίνδυνο «χασμωδίας» και είπε ότι μόνο αυτός θα μιλούσε απλά για να ευχαριστήσει τον υψηλό καλεσμένο, τότε απειλήθηκε με μαζική αποχώρηση της αντιπολιτεύσεως. Και εξηγεί στα αρχεία του ο Κ. Καραμανλής: «Για να αποφύγω τη γελοιοποίηση της χώρας αποφάσισα να αφήσω αναπάντητο τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά είχα μεγάλη δυσκολία προκειμένου να εξηγήσω τους λόγους της παραλείψεώς μου χωρίς να αποκαλύψω την αθλιότητα της πολιτικής μας ζωής»».
Η αντιπολίτευση σας καταλόγισε ευθύνες όσον αφορά την προετοιμασία της όλης διαδικασίας με αποτέλεσμα τον αιφνιδιασμό της Βουλής με το επίμαχο βίντεο. Τελικά η ουκρανική πλευρά «παγίδευσε» τη Βουλή;
«Η μόνη παγίδευση που υπάρχει είναι η ρωσική παγίδευση της Ουκρανίας με βάρβαρο τρόπο. Καλέσαμε επισήμως, ως Βουλή, μέσω της εν Αθήναις ουκρανικής πρεσβείας τον πρόεδρο μιας χώρας που υφίσταται απρόκλητη στρατιωτική εισβολή να μιλήσει στην Ολομέλεια, όπως έκαναν και κάνουν δεκάδες άλλα κοινοβούλια σε ένδειξη αλληλεγγύης. Δεν καλέσαμε τον Ζελένσκι για να του απευθύνουμε επερώτηση, ούτε για να επιβεβαιώσει τη δική μας οπτική για το τι συνέβαινε στην Ουκρανία προ της εισβολής, αλλά μόνο για συμπαράσταση στο δράμα ενός λαού που δέχεται επίθεση από πανίσχυρο στρατιωτικά αντίπαλο και υφίσταται ανθρωπιστική καταστροφή. Oύτε περιμέναμε από έναν πολιορκούμενο ηγέτη να δώσει προτεραιότητα στα δικά μας θέματα, ενώ το δικό του σπίτι καιγόταν. Δεν το κάναμε για εμάς. Το κάναμε για τον λαό της Ουκρανίας, τους αμάχους, την Ομογένεια που εξοντώνονται καθημερινά. Και ασχέτως λεπτομερειών, σημασία έχει ότι ο κ. Ζελένσκι ακούστηκε, ακούστηκε δηλαδή η φωνή μιας πληττόμενης χώρας που κάνει έκκληση βοήθειας στο ελληνικό κοινοβούλιο, ευχαριστώντας ταυτόχρονα τη χώρα μας για τη μέχρι τώρα συμπαράστασή της σε αυτή τη μάχη. Η θεωρία πως δήθεν μας παγίδευσαν επειδή λάβαμε το βίντεο λίγα μόλις λεπτά πριν από την έναρξη της συνεδριάσεως ή ότι δεν μίλησαν για το Κυπριακό γιατί είναι φίλοι της Τουρκίας δεν ευσταθεί, παρά μόνο για να εξάψει όσους δεν καταλαβαίνουν πως υπάρχουν και άλλες χώρες με πολύ σοβαρότερα αυτή τη στιγμή προβλήματα από τα δικά μας και πως δικαιούνται να τα χειρίζονται όπως νομίζουν καλύτερα για τα συμφέροντά τους. Αυτοί θερίζονται καθημερινά από τους Ρώσους και εμείς για δικές μας σκοπιμότητες τους ζητούμε να βλέπουν τον κόσμο με τα δικά μας μάτια!».
Ας έρθουμε στο γενικότερο πλαίσιο που διαμορφώνει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία αμφισβητεί τη μεταπολεμική αρχιτεκτονική ασφαλείας. Κάποιοι φοβούνται ότι ο Πούτιν άνοιξε την «πύλη της κολάσεως». Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που διανοίγονται μπροστά μας;
«Ο πόλεμος που μαίνεται και έχει εξελιχθεί σε μια ανθρωπιστική καταστροφή στην Ουκρανία δεν είναι στην πραγματικότητα ένας πόλεμος ανάμεσα στον Πούτιν και στην Ουκρανία. Είναι στην πραγματικότητα μια επίθεση της βαρβαρότητας ενάντια στη δημοκρατία, γι’ αυτό μας αφορά όλους. Δεν υπήρχε απειλή της Ρωσίας από την Ουκρανία. Υπήρχε η ελπίδα της άνθησης της Ουκρανίας, της δημοκρατικής και παραγωγικής άνθησης. Και αυτή η άνθηση είναι η απειλή για κάθε απολυταρχικό καθεστώς. Αν αφήσουμε τη βαρβαρότητα να χτυπήσει τη δημοκρατία, τότε αύριο θα πάρει σειρά ο επόμενος. Εμείς, ως Ελλάδα, έχουμε σταθεί από την πρώτη στιγμή δίπλα στην Ουκρανία. Γιατί αυτός ο πόλεμος απειλεί τελικά όλους».
Τι ακριβώς κρίνεται αυτή τη στιγμή στην Ουκρανία; Ποιες είναι οι πραγματικές επιδιώξεις, κατά τη γνώμη σας, του Κρεμλίνου και ποιες οι επιπτώσεις για τον υπόλοιπο κόσμο;
«Τις πραγματικές επιδιώξεις του Κρεμλίνου τις ξέρει μόνο το Κρεμλίνο! Οι δικές μου εικασίες έχουν ως εξής: Η σημασία της Ευρασίας για την παγκόσμια ηγεμονία έχει επισημανθεί από πολλούς, περισσότερο όμως επίμονος και προφητικός ανάμεσά τους είναι ο Μπρεζίνσκι, πολωνικής καταγωγής σύμβουλος δύο προέδρων των ΗΠΑ, του Τζόνσον και του Κάρτερ. Στο βιβλίο του «Η μεγάλη σκακιέρα» (1997) είχε γράψει πως οι μεγάλες γεωστρατηγικές εξελίξεις του 21ου αιώνα θα λάβουν χώρα στην Ευρασία γιατί ο έλεγχός της συνεπάγεται τεράστια επιρροή στις παγκόσμιες υποθέσεις. Η Μόσχα ξέρει καλά πως η απώλεια της Ουκρανίας τής στερεί τον έλεγχο της Ευρασίας και περιορίζει το στρατηγικό της βάθος. Συγχρόνως, γίνεται επίθεση στην κουρασμένη από την οικονομική κρίση και την τρέχουσα πανδημία κοινωνία της Δύσης μέσω των επιπτώσεων του πολέμου, δηλαδή της ακρίβειας και των ελλείψεων, κάνοντάς την ευάλωτη στον λαϊκισμό και στη συνακόλουθη πολιτική αστάθεια και αναταραχή. Αρα, ο κ. Πούτιν δηλαδή πολεμά την Ουκρανία ενόπλως και τη Δύση τελικά οικονομικώς».
Πρόσφατα στη Διάσκεψη των Προέδρων των Ευρωπαϊκών Κοινοβουλίων υποστηρίξατε την άποψη ότι η εισβολή στην Ουκρανία πρέπει να εξελιχθεί «σε τεράστιο λάθος του Πούτιν». Με ποια έννοια;
«Ο αποκλεισμός του Βερολίνου το 1948 από τον Στάλιν το μετέτρεψε σε παγκόσμιο σύμβολο ελευθερίας και επιτάχυνε απίστευτα την αμυντική αφύπνιση της Δύσης. Τον Απρίλιο του 1949 ιδρύθηκε το ΝΑΤΟ. Ο αποκλεισμός σταμάτησε τον Μάιο του 1949, χάρη όμως στην κολοσσιαία ειρηνική επιχείρηση αερογέφυρας το Βερολίνο άντεξε. Εγιναν 270 πτήσεις και ρίφθηκαν 2 εκατ. τόνοι εφοδίων! Ο αποκλεισμός του Βερολίνου ήταν τεράστιο λάθος του Στάλιν, πρώτον γιατί δεν απέδωσε λόγω της αερογέφυρας και δεύτερον γιατί «ξύπνησε» τη Δύση! Ετσι και τώρα, αν οι πόλεμοι που έχει κηρύξει ο Πούτιν στην Ουκρανία και στη Δύση αποτύχουν, χάρη στην ενότητα και στην αποφασιστικότητα της Δύσης, θα έχουμε ένα τεράστιο λάθος του Πούτιν, στον οποίο θα χρωστάμε, με τεράστιο κόστος βέβαια, την αφύπνισή μας».
«Πιο αξιοσέβαστες οι έννοιες της εδαφικής ακεραιότητας και της εθνικής κυριαρχίας»
Η Ευρώπη δεν έχει δείξει ανάλογης ισχύος αποφασιστικότητα όσον αφορά τη συνεχιζόμενη παράνομη τουρκική κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου, χώρας-μέλους της Ενωσης…
«Σας θυμίζω πως ο πρόεδρος Ζελένσκι επιθυμεί περισσότερη αποφασιστικότητα από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Οσον αφορά τώρα τη στάση της Ευρώπης έναντι της στρατιωτικής κατοχής από την Τουρκία της Β. Κύπρου, έχετε δίκιο. Ομως, οι έννοιες της εδαφικής ακεραιότητας και εθνικής κυριαρχίας γίνονται πλέον με τη δοκιμασία της Ουκρανίας πολύ πιο αξιοσέβαστες και αυτό δεν θα είναι άμοιρο σημασίας και για τις μελλοντικές διευθετήσεις του Κυπριακού. Η Δύση δίνει λύσεις όταν τα πράγματα γίνουν απροχώρητα. Το Ουκρανικό μπορεί να εξελιχθεί στο απροχώρητο εκείνο σημείο που θα επιβάλει μια άλλη στάση της Δύσης έναντι των εδαφικών αναθεωρητισμών και αυτό προφανώς ευνοεί το Κυπριακό».
Διατυπώνονται επιφυλάξεις και ανησυχίες από πολλές πλευρές για την αποστολή αμυντικού εξοπλισμού στην Ουκρανία και τη συνακόλουθη αλλαγή του δόγματος που ακολουθούσε διαχρονικά η Ελλάδα. Γιατί δεν περιοριστήκαμε στην αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας;
«Είμαστε μπροστά σ’ έναν πόλεμο κατά χώρας-μέλους του ΟΗΕ, η οποία, θυμίζω, έχει συνάψει σύμφωνο σύνδεσης με την ΕΕ το 2014, κατά το εξάμηνο της ελληνικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ. Την ίδια στιγμή, όλη αυτή η συμφορά, πέραν της ανθρωπιστικής τραγωδίας στην Ουκρανία, πλήττει και την ΕΕ, όπως εξηγήσαμε, στον τομέα της οικονομίας. Συγχρόνως, όμως, οι ομοιότητες της περιπτώσεως της Ουκρανίας με την Κύπρο είναι προφανείς. Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ καταδίκασε πρόσφατα με τον πιο έντονο τρόπο την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και καλεί τη Ρωσία να σταματήσει άμεσα τη χρήση βίας και να αποσύρει εντελώς και άνευ όρων τις στρατιωτικές της δυνάμεις. Το Ψήφισμα 353/1974 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την Κύπρο λέει ακριβώς τα ίδια. Αμεσο τερματισμό της ξένης στρατιωτικής επέμβασης και άμεση αποχώρηση του ξένου στρατιωτικού προσωπικού. Οταν οι ομοιότητες με την περίπτωση της Κύπρου είναι τόσες, όταν ζητούμε τα τελευταία 48 χρόνια αυτό για την Κύπρο, που σήμερα ζητεί ο ΟΗΕ για την Ουκρανία, η συμπαράστασή μας στην τελευταία, με κάθε τρόπο, δεν είναι μόνο τήρηση απαράβατων αρχών και αξιών, είναι και υπεράσπιση των εθνικών μας συμφερόντων».
«Πόλεμος» στη Βουλή μετά την ομιλία Ζελένσκι – Το παρασκήνιο και οι δηλώσεις
Απρόβλεπτη θεσμική και πολιτική προέκταση έλαβε η ομιλία του Βολοντίμιρ Ζελένσκι ενώπιον της εθνικής αντιπροσωπείας εξαιτίας της προβολής βίντεο με ομογενή «μαχητή» του διαβόητου Τάγματος Αζόφ, για το οποίο η Βουλή φέρεται να ενημερώθηκε δέκα μόλις λεπτά πριν από την έναρξη της τοποθέτησης του ουκρανού προέδρου. Επισκίασε εν πολλοίς τη σχετική πρωτοβουλία, ενώ οι αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν δεν περιορίστηκαν στα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς δεν δίστασε να σχολιάσει ότι «ήταν μεγάλο λάθος αυτό που έγινε», ενώ και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου μετά τη διάσταση που έλαβε το θέμα δήλωσε ότι «η συμπερίληψη στην ομιλία του μηνύματος μέλους του Τάγματος Αζόφ ήταν λανθασμένη και άστοχη», σπεύδοντας ωστόσο να χαρακτηρίσει «εξοργιστική και ανέντιμη» τη «χρήση αυτού του λάθους από μερίδα της αντιπολίτευσης, με πρωτοστάτη τον κ. Τσίπρα, ώστε να δικαιολογήσουν για άλλη μια φορά τη ρωσική εισβολή».
Είχε προηγηθεί η έντονη αντίδραση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης ο οποίος μέσω Twitter τόνισε ότι «η ομιλία μελών του νεοναζιστικού Τάγματος Αζόφ στη Βουλή των Ελλήνων αποτελεί πρόκληση», αποδίδοντας την «απόλυτη ευθύνη» στον Πρωθυπουργό.
Αποχωρήσεις
Στην εικόνα του «μαχητή» ο οποίος στο βίντεο αναφερόταν στη συμμετοχή του στην άμυνα της Μαριούπολης «μέσα από το Τάγμα Αζόφ», κάποιοι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ αποχώρησαν από την αίθουσα (Ν. Φίλης, Θ. Δρίτσας, Γ. Βαρεμένος και Ι. Γκιόλας), ενώ ουδείς εκ των υπολοίπων βουλευτών του κόμματος εγέρθηκε μετά το πέρας της τοποθέτησης του κ. Ζελένσκι, σε αντίθεση με τους βουλευτές της ΝΔ και τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος στη δήλωσή του αναφέρθηκε στην ιστορική σημασία της ομιλίας του ουκρανού προέδρου υπογραμμίζοντας ότι «η μάχη της Ουκρανίας μάς αφορά». Το κλίμα ήταν βαρύ και για έναν ακόμα λόγο: ενώ υπήρξε αναφορά εκ μέρους του Προέδρου της Βουλής Κώστα Τασούλα στην προσφώνησή του για την τουρκική κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου, χώρας-μέλους της ΕΕ, ο κ. Ζελένσκι απέφυγε οποιαδήποτε αναφορά, κάτι που έπραξε και αργότερα ενώπιον των μελών της κυπριακής Βουλής των Αντιπροσώπων. Από την αίθουσα της Ολομέλειας αποχώρησε και ο μοναδικός βουλευτής του ΜέΡΑ25 που παρέστη τυπικά Γιώργος Λογιάδης, ενώ ΚΚΕ και Ελληνική Λύση δεν συμμετείχαν εξ αρχής.
Αιφνιδιασμός
Τα κόμματα γνώριζαν από τη Διάσκεψη των Προέδρων ότι θα μιλούσε μόνο ο ουκρανός πρόεδρος και αιφνιδιάστηκαν από την προβολή του επίμαχου βίντεο, για την ύπαρξη του οποίου ναι με είχε ενημερωθεί η Βουλή έστω και στο «παρά πέντε», ωστόσο δεν γνώριζε το περιεχόμενό του, σύμφωνα με τους αρμόδιους κοινοβουλευτικούς παράγοντες. Στο στόχαστρο μπήκε ο Πρόεδρος της Βουλής, ο οποίος αναφορικά με το βίντεο σχολίασε ότι «προφανώς θα μπορούσε να μην εμφανιστεί» ωστόσο επέμεινε στην σημασία της ομιλίας Ζελένσκι και μάλιστα παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Πάντως δέχθηκε την έντονη κριτική της γραμματέως της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ Ολγας Γεροβασίλη για το ότι δεν ελέγχθηκε το περιεχόμενο του βίντεο και για το ότι δεν εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του, ενώ σφοδρές επικρίσεις διατύπωσαν και τα κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης. Σημειώνεται, τέλος, ότι την όλη διαχείριση – της διαδικτυακής σύνδεσης και των μεταφραστών, δύο στο εξωτερικό και δύο στο εσωτερικό – είχε αναλάβει ιδιωτική ελληνική εταιρεία, στην οποία εστάλη από την ουκρανική πλευρά το βίντεο που προβλήθηκε πυροδοτώντας πολιτικό σάλο.