Γιατί κόβονται τα πλατάνια στο περιβάλλον του Πηνειού άρρωστα με μη

Πολλοί από τους αναγνώστες θα έχουν δει πως κατά μήκος των αναχωμάτων του Πηνειού ποταμού Φωτάδα, Βαλομάνδρι, Διαλεκτό κλπ.). το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν κοπεί πάρα πολλά πλατάνια πολλών ετών.

Τα περισσότερα από αυτά ήταν άρρωστα και είχαν προσβληθεί από την ασθένεια του «μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου».

Όμως μαζί με τα άρρωστα πλατάνια, έχουν κοπεί και υγιή. Πράγμα που προκάλεσε τις αντιδράσεις των κατοίκων των παραποτάμιων περιοχών και το trikalaola.gr ήταν αποδέκτης αυτών των διαμαρτυριών ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ αρχικό δημοσίευμα.

Μετά από αυτό το δημοσίευμα, ο δασάρχης Τρικάλων κ. Χρήστος Κουλοκούρας, δέχτηκε να μιλήσει αποκλειστικά στην κάμερα του trikalaola.gr και να εξηγήσει τι ακριβώς συνέβη και ποιες ήταν οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν μέχρι να κοπούν  τα πλατάνια. Τα όσα αναφέρει ο κ. Δασάρχης στο αποκλειστικό βίντεο, αναγράφονται και στο παρακάτω κείμενο.

…………………………………

ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ

                             ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΧΡΩΜΑΤΙΚΟΥ ΕΛΚΟΥΣ ΤΟΥ ΠΛΑΤΑΝΟΥ

                                                                                ΙΣΤΟΡΙΚΟ

1. Το φθινόπωρο του 2003 βρέθηκε στην Ελλάδα η ασθένεια του «μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου», που προκαλείται από το μύκητα Ceratocystis fimbriata f.sp. platani που προσβάλλει μόνο είδη πλατάνου.
2. Είναι η πλέον καταστρεπτική ασθένεια του πλατάνου διεθνώς, προκαλώντας νέκρωση των δένδρων.
3. Η ασθένεια έχει προκαλέσει τεράστιες καταστροφές στην Ιταλία και τη Γαλλία.
4. Στην Ελλάδα έχει ήδη προκαλέσει τεράστιες καταστροφές σε Πελοπόννησο, και Ήπειρο αλλά τα τελευταία δύο χρόνια έχει εντοπιστεί στη Θεσσαλία και ειδικότερα στην περιοχή μας.

                                                                             ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

 Το πλέον εμφανές σύμπτωμα είναι ο ξαφνικός μαρασμός ενός τμήματος της κόμης ενώ σε προσβεβλημένα  δένδρα που δεν έχουν ακόμα νεκρωθεί, όταν αποκολληθεί ο φλοιός, διακρίνονται κατά μήκος του κορμού και των κλάδων λωρίδες (σκούρου καφέ χρώματος) μεταχρωματισμένου ξύλου.

                                                                             ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

1. Η Υπηρεσία μας προέβη στη λήψη προληπτικών μέτρων επείγοντος χαρακτήρα όπως: Χαρτογράφηση των προσβεβλημένων περιοχών και καθορισμός και οριοθέτηση ζωνών των εστιών προσβολής καθώς και την έκδοση της αριθ. 52/6739/196421/7-11-2017 Δασικής Απαγορευτικής Διάταξης (ΑΔΑ:ΩΡΤΑΟΡ10-ΦΣΗ), με την οποία ρυθμίστηκε ο τρόπος υλοτομίας, κλάδευσης και εκρίζωσης ατόμων πλατάνου στην περιοχή ευθύνης του Δασαρχείου Τρικάλων.
2. Επίσης έχει καταγράψει τις εστίες προσβολής και τα προσβεβλημένα πλατάνια καθώς και τα γειτονικά τους υγιή και  έχει συντάξει ήδη μελέτη για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

                                                                                ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

1. Το φαινόμενο είναι σε εξέλιξη αφού ήδη εντοπίστηκαν πρόσφατα νέες εστίες εκτός των πρωταρχικών ζωνών της ασθένειας στην περιοχή μας αλλά και νέες εστίες σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και ως εκ τούτου απαιτείται συντονισμένη δράση σε πανελλήνιο επίπεδο εφαρμογής του προβλεπόμενου σχεδίου αντιμετώπισης της ασθένειας , για την εκρίζωσή της από την χώρα μας.
2. Σημαντικότατη είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών στα πλαίσια αυτά .Η υπηρεσία μας έχει πραγματοποιήσει σειρά ενημερωτικών εκδηλώσεων ενώ έχουν έγκαιρα ενημερωθεί και ήδη συνδράμουν προς αυτόν το σκοπό όλοι οι φορείς: η Περιφερειακή Ενότητα, η Πολιτική Προστασία και οι Δήμοι Τρικκαίων, Πύλης και Φαρκαδόνας.
3. Η υπηρεσία μας συνέταξε μελέτη για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
4. Επίσης δημοπράτησε το μεγαλύτερο μέρος του ξύλου και το οδήγησε στο πλησιέστερο εργοστάσιο για επεξεργασία ώστε να μειωθεί ο παραγόμενος  όγκος προς καύση  του ξύλου και έτσι βοηθούμε στην μικρότερη ρύπανση του περιβάλλοντος  με την μείωση της αιθαλομίχλης που παράγεται κατά την διαδικασία της καύσης.

                                                                     ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

1. Προσπάθεια προστασίας από την ασθένεια των υφιστάμενων υγιών συστάδων ή μεμονωμένων ατόμων πλατάνου.
2. Απομάκρυνση και καταστροφή των προσβεβλημένων-νεκρών ατόμων πλατάνου. (είναι επικίνδυνα και αντιαισθητικά)
3. Αντιμετώπιση διαβρωτικών και πλημμυρικών φαινομένων.
4. 

Οι παραπάνω στόχοι επιτυγχάνονται με

• την υλοτομία, απομάκρυνση και καταστροφή των προσβεβλημένων-νεκρών πλατάνων (εντός των νεκρών πλατάνων η ασθένεια μπορεί να «επιβιώσει» έως 5 έτη και αυτό μπορεί να επεκτείνεται σε ακτίνα 15μ.
• την υλοτομία, απομάκρυνση και καταστροφή των προσβεβλημένων αλλά ακόμη ζωντανών ατόμων πλατάνου των οποίων το ριζικό σύστημα νεκρώνεται με χημικές μεθόδους.
• Ο πλάτανος λειτουργεί σαν ζωντανός φυσικός σταθεροποιητής των παρακείμενων δίπλα στα ποτάμια εδαφών.
• Με την καταστροφή των άρρωστων πλατάνων θα υπάρξει διαταραχή των εδαφών ειδικά στον ορεινό όγκο εκδηλωμένα με διαβρώσεις, ολισθήσεις κλπ. .Το αποτέλεσμα όλων αυτών θα έχει ως συνέπεια την αύξηση των φερτών υλικών από τον ορεινό όγκο προς την πεδιάδα και την εναπόθεση αυτών σε ορισμένα σημεία με ότι αυτό συνεπάγεται.

Πρέπει να τονίσουμε ότι η μείωση του παθολογικού υλικού είναι κρίσιμο μέγεθος για την αντιμετώπιση της ασθένειας. Ο μύκητας είναι ενεργός σε ζωντανά άτομα (τα οποία μάλιστα όταν προσβληθούν είναι βέβαιη η σταδιακή νέκρωσή τους.

Κατά συνέπεια το πιο σημαντικό στοιχείο στην αντιμετώπιση της ασθένειας είναι η απομάκρυνση όλων των προσβεβλημένων αλλά και των γειτονικών τους υγιών δένδρων σε απόσταση 15 μέτρων και η νέκρωση του ριζικού τους συστήματος, προκειμένου να μειωθεί η πιθανότητα επέκτασης της ασθένειας σε ολόκληρο το δάσος αλλά και σε άλλα δάση τόσο της περιοχής μας όσο και ολόκληρης της επικράτειας.

Στη δασοπονία προσπαθούμε να βλέπουμε πρωταρχικά  το δάσος και  μετά  το δέντρο.

Ο εχθρός είναι αόρατος αλλά τα αποτελέσματά του ιδιαιτέρως ορατά αφού έχει ήδη εξαφανίσει ολόκληρα δάση τόσο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη. Γνωρίζουμε ότι πρόκειται για δύσκολη και επίπονη προσπάθεια η οποία είναι σίγουρο ότι θα διαρκέσει αρκετά χρόνια ακόμη.

Η υπηρεσία μας καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να περισωθούν όσο το δυνατόν περισσότερα πλατανοδάση. Προς αυτή την κατεύθυνση ήδη έχουν γίνει σειρά ενημερωτικών επαφών τόσο με τους αρμόδιους φορείς όσο και με το κοινό και ήδη φαίνεται μια μείωση του ρυθμού διασποράς του μύκητα στην περιοχή της  αρμοδιότητάς μας.

Η ευαισθητοποίηση όλων μας μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στην αντιμετώπιση της ασθένειας και στην προσπάθεια αυτή δεν περισσεύει κανείς.

Επί των ερωτημάτων αν τα υγιή δέντρα σε ακτίνα 15μ πρέπει να κοπούν τονίζουμε  σύμφωνα με τις οδηγίες του Ινστιτούτου  Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων ,τα παρακάτω

α) Όσον αφορά την κοπή των δέντρων, για να ελαφρώσουμε το κόστος και τον όγκο της καύσης  των δένδρων και των κλάδων δημοπρατήσαμε τα  χοντρά ξύλα .Το έργο το ανέλαβε η  εταιρεία που  μετά από την δημοπράτηση .

β) Τα κλαδιά που απομένουν όντως μολύνουν και προβλέπεται να συγκεντρωθούν και να καούν μετά την λήξη της αντιπυρικής περιόδου .

 γ) Οι μικροϊδιοκτήτες οφείλουν  να επέμβουν μόνοι τους και να ακολουθήσουν τις προβλεπόμενες  διαδικασίες όπως αυτές έχουν καθορισθεί από την υπηρεσία μας εκτός αν παραχωρήσουν αυτήν την αρμοδιότητα σε εμάς.

                                                                               ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

Διαπιστώνουμε ότι πραγματικά θα υπάρξει αλλαγή στο περιβάλλον και στο μικροκλίμα της περιοχής είτε από την υπάρχουσα ξήρανση είτε λόγω της όλης διαδικασίας .Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και με τον πληθυσμό της  εντόπιας άγριας ζωής. Εμείς  βέβαια θα προσπαθήσουμε να περισώσουμε με το παραπάνω ολοκληρωμένο σχέδιο επέμβασης  ότι καταστεί δυνατόν .

Ήδη έχουμε απευθύνει ερώτημα στο Δήμο Τρικκαίων  για την περιοχή Φωτάδας και αναμένουμε την απάντησή τους  για να ξεκινήσει  μια προσπάθεια αναδάσωσης  σε χώρους όπου παρατηρείται εκτεταμένη  καταστροφή .Θα  παρακολουθούμε διαρκώς την ανάπτυξη της   αυτοφυούς  βλάστησης  και όπου παρατηρηθεί οποιοδήποτε πρόβλημα θα επέμβουμε ανάλογα.

Τονίζουμε πως η συνεργασία όλων των φορέων και η κοινή δράση όλων μας, μπορεί να σώσει τα πλατάνια της περιοχής μας ενώ η αδράνεια μπορεί να οδηγήσει στον αφανισμό τους.