«Το ισχυρότερο χαρακτηριστικό της AUKUS είναι ότι είναι μια συμφωνία πρόκληση, σε σχέση με το ισχύον νομικό καθεστώς, τόσο το διεθνές, όσο και το πολυμερές ή ακόμα και το εθνικό των Η.Π.Α., όπως επίσης και στο πλαίσιο της γεωπολιτικής συμπεριφοράς των ισχυρών δυνάμεων», σημείωσε μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και την εκπομπή «Ναι μεν Αλλά» με την Ευαγγελία Μπαλτατζή, ο επιστημονικός συνεργάτης στο ΕΛΙΑΜΕΠ, πρώην επιθεωρητής στη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, Παντελής Οικονόμου.
Σε σχέση με το ισχύον διεθνές καθεστώς, το οποίο πρωτοστάτησαν για να το δημιουργήσουν οι Η.Π.Α. η Αγγλία και η Ρωσία, και αφορά την χρήση πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς και μόνο, η πρόκληση συνίσταται στο ότι η συμφωνία αυτή ενεργοποιεί ένα αδύνατο σημείο του καθεστώτος αυτού που επιτρέπει χρήση υλικών υπό ορισμένες συνθήκες χωρίς να εξετάζει τις προθέσεις αυτού που θέλει να τα χρησιμοποιήσει. Λέει ότι ένα κράτος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει πυρηνικά υλικά και να τα εξαιρέσει από τον διεθνή έλεγχο όταν πρόκειται να τα χρησιμοποιήσει για στρατιωτικούς σκοπούς, οι οποίοι είναι απόρρητοι. Συγχρόνως όμως, το διεθνές καθεστώς επεκτάθηκε και έκανε μια νέα συμφωνία η οποία εφαρμόζεται κατά κόρον στο Ιράν, που λέει ότι τα κράτη ανεξαρτήτως από το τι δηλώνουν ότι θέλουν να κάνουν, θα δέχονται επιθεωρήσεις ξαφνικά και απροειδοποίητα από τους διεθνείς επιθεωρητές για να δουν αν κάνουν ενέργειες οι οποίες αντίκεινται στο ειρηνικό καθεστώς της χρήσης πυρηνικής ενέργειας. Αυτό αντιβαίνει με διασπορά πυρηνικών υλικών μπορεί να έχουν διττή χρήση. Η κυριότερη επίπτωση λοιπόν της συμφωνίας είναι ότι αποδυναμώνει το κύρος του διεθνούς καθεστώτος.
Έχει όμως επιπτώσεις και στις πολυμερείς συμφωνίες των κρατών, στο ΝΑΤΟ συγκεκριμένα, που γίνονται πάντα με συνεννόηση και προετοιμασία των εταίρων. Εδώ ήταν μια πρόκληση ότι δεν υπήρξαν τα δύο αυτά, όπως επίσης ότι βλάπτονται συμφέροντα συμμάχων τους. Και μάλιστα, τα βλάπτει πολύ δραστικά, γιατί ήταν στο δρόμο υλοποίησής τους.
Είναι προκλητική όμως και για το ισχύον εθνικό νομικό καθεστώς των Η.Π.Α., γιατί με εξαίρεση την Αγγλία που το 1958, έδωσαν οι Η.Π.Α. την τεχνολογία των υποβρυχίων, δεν δόθηκε ποτέ σε άλλες χώρες, καθώς θεωρήθηκε η τεχνολογία αυτή άκρως απόρρητη και παρότι χώρες σαν την Ινδία και τον Καναδά προσπάθησαν να την πάρουν, χωρίς αποτέλεσμα.
Η εφαρμογή δύο μέτρων και δύο σταθμών με την AUKUS, δεν είναι κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί.
«Αν υπάρχουν κρίσεις που άπτονται των πυρηνικών, σε Βόρεια Κορέα και Ιράν, για την ακρίβεια, οφείλεται ακριβώς στο ότι οι υπερδυνάμεις εφαρμόζουν δύο μέτρα και δύο σταθμά και οι κρίσεις αυτές χρονίζουν. Γιγαντώνονται μάλιστα, όταν κανείς επικαλείται ότι η εφαρμογή των μέτρων γίνεται για να εξυπηρετηθεί η παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια και συγκεκριμένα για να αποτραπεί ο μεγάλος μπαμπούλας, η Κίνα. Από την άλλη μεριά βλέπουμε ότι η Κίνα εξωθείται αντί να εξημερωθεί. Η Κίνα έχει μια ήπια συμπεριφορά και διαφανή. Αλλά τα τελευταία 2 χρόνια έχει σπρωχτεί να αρχίσει να αγριεύει. Δεν υπάρχει άλλη λύση για την Κίνα από το να μεγαλώσει την στρατιωτική πυρηνική της ικανότητα, γιατί προκαλείται. Η αμερικανική πολιτική, ειδικά από την προηγούμενη προεδρία, χαρακτηρίζεται από μια αλαζονεία που προβληματίζει τον παρατηρητή. Δεν είναι τυχαία υπερδύναμη, έχει γνώση, ικανότητα και συμπυκνωμένη εμπειρία να φερθεί διαφορετικά, αλλά την αγνοεί. Αν χάσει την πρωτοκαθεδρία της, η Αμερική, θα υπάρξουν τρομερές συνέπειες παγκοσμίως», είπε καταλήγοντας ο κ. Οικονόμου.